Είναι ευλογία να υπάρχουν στην Ελληνική Κοινότητα εκπαιδευτικοί που δεν αρκούνται μόνο στα ωριαία καθήκοντα του σχολικού προγράμματος αλλά αφιερώνουν χρόνο για να μεταφέρουν εκτός σχολικών αιθουσών ορισμένες από τις εξειδικευμένες γνώσεις τους τόσο σε μαθητές όσο και σε γονείς και άλλους που ενδιαφέρονται για να αναβαθμίσουν το μορφωτικό τους επίπεδο. Αυτό έπραξε την Τετάρτη 24 Απριλίου 2024 και ώρα 20:00, ο εκπαιδευτικός χημικός κ.Νικόλαος Χαραλαμπάκης.

Με προσωπική του απόφαση σκέφτηκε να ζωντανέψει την παλαιά αίθουσα διδασκαλίας του Χημείου της Ε.Κ.Α.

Ένας χώρος βυθισμένος στη σιωπή, το σκοτάδι, τη λήθη, εισέπραξε το φιλί της ζωής και η καρδιά του παρελθόντος ξαναχτύπησε το ίδιο έντονα στο παρόν. Τα φώτα άνοιξαν, τα σκουριασμένα παράθυρα διάπλατα άφησαν να μπει ο καθαρός αέρας της Αλεξανδρινής θάλασσας. Τα θρανία και οι πάγκοι ξεσκονίστηκαν. Ο πίνακας αδημονούσε να θωπεύσουν πάνω του οι πολύχρωμες κιμωλίες. Τα επιστημονικά όργανα αφαίρεσαν από πάνω τους τη σκόνη της απαξίας. Και οι πρώτοι επισκέπτες εισήλθαν εντός του αμφιθεάτρου κάθισαν σαν μαθητές της πάλαι ποτέ ένδοξης εποχής, με ένα αγωνιώδες χτυποκάρδι για το αν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στην εξέταση του καθηγητή τους.

Εκείνος με τη συνοδεία των εφήβων συνεργατών του, στάθηκε στο κέντρο της έδρας ενδεδυμένος τη λευκή ρόμπα του επιστήμονα όπως και οι μαθητές του και εισήγαγε το ακροατήριο στο θέμα που επρόκειτο να διδάξει.

Όλο αυτό το τελετουργικό, ήταν το προανάκρουσμα στη Μαγεία της Χημείας, αφιερωμένη στον Αλέκο Βλάχο, τον σπουδαίο επιμελητή που ως ιερομόναχος εντός του Χημείου αφιέρωσε εκουσίως σχεδόν όλα τα χρόνια της ζωής του.

Ο Νικόλας Χαραλαμπάκης με πολύ μόχθο και μεράκι εργάστηκε αρκετές ημέρες εντός του αμφιθεάτρου ανακαλύπτοντας μέσα στα συρτάρια τα πολύτιμα χημικά όργανα καθώς και την ταυτότητα του αείμνηστου επιμελητή.

Μετά την ουσιαστική και πολύτιμη όσον αφορά την ενημέρωσή του, για το τι θα ακολουθήσει, προσεκάλεσε τον κ. Ανδρέα Βαφειάδη να πει δυο λόγια για τον άνθρωπο Αλέκο Βλάχο, ενώ όλοι αισθανόντουσαν εκείνη τη στιγμή τη μορφή του να περιφέρεται ανάμεσα μας. 

Ο Πρόεδρος της ΕΚΑ ανέφερε μεταξύ πολλών άλλων τα εξής:

Αγαπητοί φίλοι εκπαιδευτικοί και συμπάροικοι.

Αποτελεί σημαντική πρωτοβουλία η απόφαση του εκπαιδευτικού Νικόλα Χαραλαμπάκη και του Αβερώφειου Γυμνασίου Λυκείου να ξαναζωντανέψει το ιστορικό Χημείο της Κοινότητάς μας.

Κυρίως όμως δημιουργεί συναισθήματα συγκίνησης η υπενθύμιση στους παλαιότερους και η γνωστοποίηση στους νεότερους της ζωής και του έργου του αείμνηστου επιμελητή του Χημείου αείμνηστου Αλέκου Βλάχου.

Συγχαίρω λοιπόν τους διοργανωτές αυτής της βραδιάς Επιστημονικής Μνήμης και κυρίως τον εκπαιδευτικό Χημικό κ. Νικόλαο Χαραλαμπάκη που αποφάσισε να μας ταξιδέψει, μέσω επίδειξης πειραμάτων, στο παρελθόν  της δικής μας εποχής και ακόμη παλαιότερα.

Ας δούμε όμως ποιος ήταν ο άνθρωπος Αλέκος Βλάχος που αφιέρωσε τη ζωή του σ αυτήν εδώ την αίθουσα. Του οφείλουμε σήμερα ένα Μνημόσυνο Ευγνωμοσύνης!

Ο αείμνηστος Αλέκος Βλάχος, ο κύριος Αλέκος όπως τον αποκαλούσαν άπαντες, δεν  υπήρξε καθηγητής, αλλά αποκλειστικά επιμελητής και μόνο.  Τον είχε προσλάβει η ΕΚΑ κατόπιν παρότρυνσης του αξέχαστου καθηγητή χημικού, Νικολάου Γεράκη, και η πρόσληψή του οφειλόταν στην  περιορισμένη βιοποριστική δυνατότητά του αλλά και στον ακέραιο χαρακτήρα του. Ο κύριος ρόλος του ήταν να προετοιμάζει την αίθουσα για τους μαθητές του και να φροντίζει να είναι όλα όπως θα έπρεπε για να ακολουθήσουν τα πειράματα και οι διδασκαλίες του αείμνηστου ικανότατου καθηγητή Νικολάου Γεράκη.

Η καταγωγή του ήταν από τη Λήμνο και απεβίωσε στην Αλεξάνδρεια στις 29 Αυγούστου 2010, όπου και κηδεύτηκε στο Δεύτερο Κοινοτικό Κοιμητήριο της Ελληνικής Κοινότητας. Είχε και μία αδελφή με το όνομα Μαρία η οποία απεβίωσε στον Κοινοτικό Οίκο Ευγηρίας ΜΑΝΝΑ, στις 20 Σεπτεμβρίου 2021.

Η συμπεριφορά του κυρίου Αλέκου ήταν ευγενέστατη, αλλά ήταν ένας άνθρωπος που είχε αφοσιωθεί αποκλειστικά στη μελέτη βιβλίων με αποτέλεσμα να μην έχει σχεδόν καμία κοινωνική παρέα αλλά να ζει  τελείως μοναχικά, ωσάν ένας κοσμοκαλόγερος.

Η μορφή του ήταν σεβάσμια και ζούσε μέσα στα βιβλία που διάβαζε όλη μέρα στο Χημείο. Πάντα με σκυμμένο το κεφάλι ταξίδευε μέσα από τις σελίδες και τα επιστημονικά άρθρα.

Το Χημείο τότε ήταν υψηλών αξιώσεων και ανώτερο του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με πάγκους εργασίας, και παροχή φυσικού αερίου για οπουδήποτε απαιτείτο φλόγα.

Παλαιότερα οι μαθητές για τα πειράματα φορούσαν λευκές ποδιές ιατρικού τύπου.

Όταν ολοκλήρωναν τις σπουδές στο Αβερώφειο, ήταν τόσο καλή η κατάρτισή τους που τα Πανεπιστήμια στην Ελλάδα τους δεχόταν ως ανώτερα, κι έμπαιναν χωρίς εξετάσεις ως το 1981. Κατόπιν άλλαξε το καθεστώς εισαγωγής.

Ο αείμνηστος κύριος  Αλέκος, υπήρξε έντιμος και πιστός βοηθός κι εκτιμούσε ιδιαίτερα τον ευεργέτη του, αείμνηστο καθηγητή Νικόλαο Γεράκη, που για να δεις βαθμό πάνω από 12 πρέπει να ήσουν αλάνθαστος.

Τέλος αξίζει να αναφερθεί ότι ο αείμνηστος Αλέκος Βλάχος, πολλές φορές περπατούσε ολομόναχος στην παραλιακή λεωφόρο συζητώντας με τον εαυτό του και τις σκέψεις του, παραπέμποντας σα έναν άνθρωπο που κάνει εσωτερικό διάλογο προφανώς για να καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα. Το αισθανόσουν αυτό καθώς φαινόταν σαν να παραμιλά, αλλά στην ουσία διασταύρωνε τις δικές του απόψεις με εκείνα που διάβαζε.

Η απόλυτα μοναχική ζωή του, είχε ως μοναδική δραστηριότητα την λειτουργία του Χημείου.

Ήταν όμως πολύ ομιλητικός με τους μαθητές  όταν τον ρωτούσαν κάτι, γι αυτό και άρχιζε να εξιστορεί ή να αποδεικνύει μέσω των γνώσεών του αυτά για τα οποία τους μάθαινε.

Εις μνήμη του αποκαλούμενου εν ζωή κυρίου  Αλέκου, εκείνο που μπορούμε να θεωρήσουμε ως κύριο χαρακτηριστικό του, είναι ο μοναχισμός του, το πάθος του για διάβασμα, η αφιερωμένη δράση του στο εργαστήριο της Χημείας, η ευγένειά του, η άψογη επιμέλεια της αίθουσας πριν τη διδασκαλία του εκπαιδευτικού Νικολάου Γεράκη και κυρίως η ευγνωμοσύνη προς τον ευεργέτη του για την βιοποριστική του διάσωση.

Μετά την ομιλία του κ. Βαφειάδη, άρχισε μια πανδαισία πειραμάτων Χημείας, με εντυπωσιακές αλλαγές χρωμάτων, εκρήξεις, ρουκέτες, πυροτεχνήματα, κινηματογραφικά εφέ, οδοντόκρεμα του … ελέφαντα και άλλα πολλά που δημιούργησαν θαυμασμό και δέος στους παρευρισκόμενους.

Η ερμηνεία των φαινομένων πραγματοποιήθηκε με θεατρικά σκετς, με τρόπο απλό και κατανοητό, σεβόμενο την επιστήμη της Χημείας και τον καθηγητή Νικόλα Χαραλαμπάκη και τους μαθητές του Αβερωφείου, να ξαναζωντανεύουν το παραδομένο εις την λήθη του χρόνου, Αμφιθέατρο του Χημείου.

Μια επιστημονική, μαγική βραδιά πειραμάτων από έναν εκπαιδευτικό που προσέφερε τα μάλα στην μαθητική κοινότητα, με την αγάπη του προς τους μαθητές και κυρίως το μοίρασμα  της γνώσης του με τους συναδέλφους του και τους γονείς. 

Παρευρέθησαν πλην του Προέδρου της Κοινότητας κ. Ανδρέα Βαφειάδη, ο Γενικός Γραμματέας κ. Νικόλαος Κατσιμπρής, ο Σύνδεσμος του Π.Ν. της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια κ. Κων/νος Βαρουξής μετά της συζύγου του επίσης πλοιάρχου Αγγελικής, ο Διευθυντής κ. Γεώργιος Μπούλος, η Διευθύντρια του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Αλεξανδρείας κ. Σταυρούλα Σπανούδη, η Διευθύντρια του Αβερωφείου Γυμνασίου Λυκείου κ. Αφροδίτη Πρεβερέτου με τους εκπαιδευτικούς, ο Διευθυντής του Τοσιτσαίου Πρατσίκειου κ. Κων/νος Ρήγας, καθώς και ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Πάνος Γαζής με τη σύζυγό του εκπαιδευτικό κα. Ελένη Παναρέτου Γαζή.

Τόσο ο Πρόεδρος της ΕΚΑ κ. Ανδρέας Βαφειάδης όσο και όλη Κοινοτική Επιτροπή, συγχαίρουν θερμά τον εκπαιδευτικό κ. Νικόλαο Χαραλαμπάκη για την σημαντική εκπαιδευτική του προσφορά προς τους συναδέλφους του, τους μαθητές και τους γονείς που παρευρέθησαν στο Χημείο, πλουτίζοντας με γνώσεις όλους μας σε μια μαγική βραδιά χημείας τεθείσα υπό την αιγίδα της Ελληνικής Κοινότητας και του Αφερωφείου Γυμνασίου Λυκείου εις μνήμην του αείμνηστου Αλέκου Βλάχου.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Παραθέτουμε κάτωθι, ένα άρθρο του δικού μας Στέφανου Ταμβάκη που μας απέστειλε που δημοσιεύτηκε στο ΝΕΟ ΦΩΣ του Καΐρου και στο περιοδικό ΠΑΝΑΙΓΥΠΤΙΑ

«O κ. Αλέκος»: Η εξαίρεση του «ουδείς αναντικατάστατος»

Διαβάζοντας το καλό και ευαίσθητο άρθρο του συμπατριώτη μας Αλεξανδρινού, Δρ. Κυριάκου Νικολάου, για τον αείμνηστο Αλέκο Βλάχο, αναλογίστηκα με συγκίνηση το χρέος  μου, προς τον «κύριο Αλέκο», που τον γνώριζα χρόνια και από μικρό παιδί τον έζησα. 

Κάτι που θα έπρεπε κι εγώ από καιρό να είχα κάνει και το αμέλησα. Κάτι που ήθελα να γράψω…

Τον «κ. Αλέκο» τον γνώρισα  ως μαθητής, από την πρώτη κιόλας μέρα που πάτησα στην αυλή του ιστορικού μας Κοινοτικού Σχολείου, του Αβερώφειου Σχολείου Αλεξανδρείας.  Από την πρώτη στιγμή  που τον γνώρισα,  τον συμπάθησα . Περνώντας τα χρόνια, τον εκτίμησα πολύ.  Μεγαλώνοντας, τον σεβάστηκα ακόμα περισσότερο.

Θα γέμιζα αρκετές σελίδες αν αναφερόμουν εκτενώς στην πολύτιμη και αναντικατάστατη συμβολή του, ως ενεργού και δραστήριου μέλους του  δυναμικού των Σχολείων μας. Στην προσφορά του, στην εύρυθμη λειτουργία  των εργαστήριων Φυσικής και Χημείας, στις πολλές και εμπεριστατωμένες γνώσεις του, στην πείρα του, και κυρίως, στην απεριόριστη αγάπη που έτρεφε για τα βιβλία, στον ζήλο του για την συντήρηση τους.

Δεν μπορώ να ξεχάσω την φροντίδα και την αγάπη που έδειχνε και για την συλλογή των βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών του αείμνηστου Ευγένιου Μιχαηλίδη, που φιλοξενείτε στην βιβλιοθήκη του πρώτου ορόφου του Προξενείου μας. Εκεί φρόντισε όχι μόνο να συντηρεί και να διαφυλάσσει τον πνευματικό αυτό πλούτο ,αλλά τον είχε ταξινομήσει τόσο καλά που έβρισκες ,ότι ήθελες από την έντυπη ιστορία του Αλεξανδρινού και εν γένει του Αιγυπτώτικου ελληνισμού, αμέσως.

Δεν θα σταθώ στην σπάνια ακεραιότητα του χαρακτήρα του, ούτε στην στοργή με την οποία περιέβαλλε ό,τι αφορούσε το «Ελληνικό Τετράγωνο», ούτε καν στην στενή και εποικοδομητική συνεργασία που είχαμε, στα θέματα των Σχολείων μας και της Κοινότητάς μας.

Θα σταθώ όμως, στον ιδιαίτερο χαρακτήρα του, η μάλλον θα έλεγα στον απόμακρο χαρακτήρα του, και στην απαράμιλλη  σιωπή του…

Με τον Αλέκο τον Βλάχο επί μακρά σειρά ετών, ανταλλάσαμε σχεδόν καθημερινώς, την καλημέρα μας και τους χαιρετισμούς μας.

Αρχικά στο Σχολείο, αργότερα  στα Γραφεία της Κοινότητος, στην Βιβλιοθήκη του Σχολείου μας, στο Χημείο, στην Αίθουσα «Ιουλίας Σαλβάγου», στις αυλές του τετραγώνου μας….. παντού…..

Αεικίνητος , δραστήριος, ακούραστος και… αμίλητος. «Έσω έτοιμος» και «πανταχού παρών».

Με τα χρόνια που περνούσαν, σταδιακά  «κτιζόταν», μια συμπάθεια, μια φιλία,  με κάποια αδιόρατα  ίχνη οικειότητας…

Αυτή η σιωπηλή του στάση όμως, προσωπικά με προβλημάτιζε,  μου προκαλούσε την περιέργεια και την προσοχή.

Όπως προείπα, υπήρχαν οι ενδείξεις  μιας  αμφίδρομης «περιρρέουσας» συμπάθειας. Για αυτό, προσπάθησα  πολλές φορές να του πιάσω την κουβέντα. Εκείνος όμως συνέχιζε  να  με χαιρετά,  με το χαμόγελο του, με το βιαστικό κούνημα του κεφαλιού του, και με μία επιταχυνόμενη κίνηση του σώματος του, έτσι ώστε  να  καταλάβω,  ότι  εκεί τέλειωνε  η κουβέντα.  Έλα όμως.. που στα μάτια του έβλεπα ότι είχε τη διάθεση να μιλήσει, να συζητήσει…

Αυτή η σχέση των τυπικών χαιρετισμών κράτησε πολλά χρόνια. Πάντα όμως,  κυνηγούσα την ευκαιρία να «σπάσω τον πάγο» και πάντα αναρωτιόμουν πως θα μπορούσε να γίνει αυτό.

Και να που κάποια μέρα, νέος Κοινοτικός Επίτροπος θα πρέπει να ήμουν τότε, τόλμησα μετά την καλημέρα μας, ευθέως και ευθαρσώς να τον ρωτήσω « κ. Βλάχο εκτός από πειράματα σε δοκιμαστικούς σωλήνες, καφέ κάνει το Χημείο σας;»

Με έκπληξη άκουσα να μου απαντά  «Γιατί  ήρθες ποτέ, τόσα χρόνια που με ξέρεις, να πιεις έναν καφέ;»  Αμήχανος αρκετά, τον ακολούθησα στο «βασίλειό» του. Εκεί, μόλις έμπαινες ήταν το Γραφείο του, κάτι σαν εργαστήριο, κάτι σαν αίθουσα Μουσείου, αυτό όμως  ήταν το απόρθητο κάστρο του, αυτός ήταν ο μικρόκοσμός του.

Καφέ στο κάστρο αυτό ποτέ δεν ήπια…!.  Tσάϊ μου έφτιαχνε πολλές φορές με νερό που το έβραζε μέσα σε έναν φαρδύ δοκιμαστικό σωλήνα, πάνω σε μια δυνατή φλογίτσα που έβγαινε από τον μαρμάρινο πάγκο των πειραμάτων χημείας και φυσικής…

Εκεί όμως είχα την τύχη και την εξαιρετικά πολύτιμη εμπειρία να  γνωρίσω έναν άλλο, ένα διαφορετικό, Αλέκο Βλάχο.

Ομιλητικό και πνευματώδη, συμπαθή,  πολυπράγμονα,  με μια ιδιαίτερη μόρφωση,  με  σπουδή για την ζωή. Καλοσυνάτο, φιλόξενο και πλακατζή. Καθόμουν, σένα  ψηλό σκαμνί του χημείου και τον άκουγα προσεκτικά, τον ρωτούσα, μου έλεγε… μου έλεγε, για όλα και για διάφορα.

Αυτές οι συναντήσεις, «να πιούμε καφέ κ. Βλάχο» καθιερώθηκαν,  για πολλά  χρόνια και σε τακτά χρονικά διαστήματα, δυο φορές την εβδομάδα τουλάχιστον…. Μου άρεσε να τον ακούω, μου άρεσε που μέσα από το «βασίλειο» του, μου αποκάλυπτε σπάνια δείγματα ταριχευμένων εντόμων, φυτά μέσα σε μπουκαλάκια να βλαστίζουν, διάφορα πετρώματα,  ενδιαφέροντα βιβλία. Θυμάμαι  και τις λεπτές, ειδικά φτιαγμένες γυάλινες διαφάνειες βιολογίας και φυτολογίας , που τις βλέπαμε ξανά και ξανά κάτω από το μικροσκόπιο… και αλλά πολλά …

Μετά  αρχίζαμε την συζήτηση,  με ζέση μου μιλούσε ο «κ. Αλέκος» για το μέλλον των Σχολείων, την Κοινότητα, για το τετράγωνο, για τις Εκκλησίες, την Σαλβάγειο Σχολή. καθώς και για τους παλιούς εκπαιδευτικούς, που πέρασαν από τα σχολεία μας. Πάντα είχε ένα καλό λόγο να πει, κάποιες φορές μου έλεγε και για τους παλιούς του φίλους. Μετά άρχιζε να αναπολεί το νησί του, λες και κάθε καλοκαίρι το περνούσε εκεί… Συμπτωματικά  από το ίδιο νησί ξεκίνησαν οι πρόγονοί μας να έρθουν στου Μέγα Αλέξανδρου την πόλη, από την Λήμνο. Ξαφνικά  έκλεινε την συζήτηση.  Εκεί τελείωνε η δίωρη ή τρίωρη συνάντηση μας , με ένα κούνημα του κεφαλιού του, με το ευγενικό χαμόγελο του.  Καταλάβαινα, ότι ήρθε ώρα που έπρεπε να φύγω.

Ένας πολύ καλός επιμελητής ήταν ο Αλέκος ο Βλάχος, ήταν όμως μόνο επιμελητής; Ή  ήταν ένας φιλοσοφημένος, ευαίσθητος, αλλά και σύνθετος χαρακτήρας;

Πολλά θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν. Προσωπικά θα τον χαρακτήριζα, ως έναν ευσυνείδητο, επιμελή, ευγενή  και τίμιο άνθρωπο, αφοσιωμένο στο έργο του,  μορφωμένο, υπομονετικό , καλοσυνάτο, πρακτικό και απλό.

Θα τον χαρακτήριζα  επίσης ως τη «ζωντανή συνείδηση του Ελληνικού τετραγώνου του Chatby».

Δεν είναι καθόλου τυχαίο, που το όνομα του ταυτίστηκε με το Αφερώφειο Κοινοτικό Σχολείο μας, στην Αλεξάνδρεια.

Πόσοι και πόσοι άραγε σας έχουν  ρωτήσει  «πώς πάνε τα Σχολεία μας στην Αλεξάνδρεια ; Το Αφερώφειο  έχει πολλά  παιδιά ; και ο Κύριος Βλάχος ; καλά είναι…» ; .

Καλά είναι τα Σχολεία μας, όμως πολύ τους λείπει ο «κ. Βλάχος» και σε μας ακόμα περισσότερο, μας  λείπεις  «κ. Αλέκο»…

Ας μου επιτραπεί να εισηγηθώ, στον φίλο Πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας, και σε όλη την αγαπητή  Κοινοτική Επιτροπή, να καθιερώσει  μία τουλάχιστον υποτροφία για τους Αποφοίτους των  Κοινοτικών μας Σχολείων,  με την ονομασία «Αλέκος Βλάχος».

Έτσι ώστε το  Ελληνικό Κοινοτικό Τετράγωνο μας,  έστω για  μια φόρα τον χρόνο και κάθε χρόνο, να μην αισθάνεται μόνο. Μαζί του, εκείνη την ημέρα θα είναι παρών  και ο  «Κύριος Αλέκος» του.

Στέφανος Π. Ταμβάκης