Πτολεμαίος και Ασόκα

Του Νικόλαου Νικηταρίδη

Λίγο χρόνο μετά την εγκαθίδρυση της Πτολεμαϊκής Δυναστείας στην Αίγυπτο, ο Πτολεμαίος Β΄ ο Φιλάδελφος (283-245 π.Χ.) άνοιξε εκ νέου το Κανάλι μεταξύ της Ερυθράς Θάλασσας και του Νείλου, χρηματοδότησε την αποστράγγιση της λίμνης Μοίριδος στην Όαση Φαγιούμ, ανακτώντας περίπου 1.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα της γεωργικής γης, το οποίο έγινε γνωστό ως ο ¨Κήπος της Αιγύπτου¨, ενώ κάτω από την καθοδήγηση του τα έργα ανοικοδόμησης που είχε ξεκινήσει ο πατέρας του, όπως ο Φάρος και η Βιβλιοθήκη ολοκληρώθηκαν και το Μουσείο έγινε κέντρο των ελληνικών γραμμάτων, ανταγωνιζόμενο την Ακαδημία των Αθηνών. Στη Μεγάλη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, η Εβραϊκή Παλαιά Διαθήκη μεταφράστηκε στην Ελληνική για πρώτη φορά. Αυτό επέτρεψε στις εβραϊκές διδασκαλίες να εξαπλωθούν σε όλο τον μεσογειακό κόσμο, κάτι που μπορεί να είχε σημαντική επίδραση στην άνοδο του Χριστιανισμού μερικούς αιώνες αργότερα.

Αλλά ο Ιουδαϊσμός δεν ήταν η μόνη αναδυόμενη θρησκεία που επηρέασε την κουλτούρα της μεγάλης πόλης της Αλεξάνδρειας. Ο βουδιστής βασιλιάς της Ινδίας Ασόκα ο Μέγας (273-231 π.Χ.) απέστειλε επίσης βουδιστές ιεραποστόλους στην αυλή του Πτολεμαίου Β΄ και μάλιστα βουδιστικοί τάφοι βρέθηκαν στην Αλεξάνδρεια από αυτήν την εποχή. Έχει μάλιστα προταθεί ότι ορισμένοι Έλληνες φιλόσοφοι μπορεί να είχαν επηρεαστεί από το Βουδισμό την εποχή εκείνη και με τη σειρά τους να επηρέασαν την πρώιμη ανάπτυξη του Χριστιανισμού.

Γενικότερα όμως, παρά τον ιεραποστολικό και προσηλυτιστικό ζήλο του Ασόκα και του νεότερου αδελφού του Μαχένδρα που οδήγησε τον Βουδισμό έως τα ελληνιστικά βασίλεια της Ανατολής, στις χώρες που επικρατούσε ο Ελληνικός Πολιτισμός δεν κατόρθωσε να αποδώσει καρπούς το βουδιστικό κήρυγμα.