Μία εξαιρετική ομιλία για την – πάλαι ποτέ ελληνική – Σμύρνη της Μικράς Ασίας, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν όσοι παραβρέθηκαν στην εκδήλωση που πραγματοποίησε ο Μικρασιατικός Σύλλογος Αλεξανδρείας στις 14 Δεκεμβρίου, με ομιλήτρια την Δ/ντρια της Τσιτσαίας Σχολής, κα Αγγελική Τσιαδήμη. Μία εκπαιδευτικό, που έχει αναλωθεί σε πλείστες ιστορικές έρευνες, μέσα από τις οποίες, προσέφερε στους παρισταμένους τις πολύτιμες γνώσεις της, για ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της ελληνικής ιστορίας, ξεκινώντας από την αρχαιότητα και φτάνοντας μέχρι την καταστροφή της Σμύρνης.
«Εδώ, σταματώ! Δεν επιθυμώ να συνεχίσω», είπε ορθά κοφτά η κα Τσιαδήμη προς τους παρισταμένους, φτάνοντας στο 1922 και αναδεικνύοντας τη θλίψη όλων για τα θλιβερά γεγονότα, αλλά και την ίδια στιγμή, δημιουργώντας ένα συναίσθημα υπερηφάνειας για ό,τι κατάφερε η ελληνική και μικρασιατική ψυχή μέχρι τότε…
Την ομιλήτρια καλωσόρισε ο Πρόεδρος του Μικρασιατικού Συλλόγου Αλεξανδρείας κ. Μιχάλης Σολομωνίδης, σε μία εκδήλωση όπου τίμησε με την παρουσία του ο π. Σπυρίδωνας Κλαδάκης εκ μέρους του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας, η Πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Αλεξανδρείας κα Αλίκη Αντωνίου, καθώς και το «αηδόνι του Καστελλορίζου», η αλεξανδρινή Ευαγγελία Ξενοπούλου.
Μιλώντας στο ακροατήριο, η κα Τσιαδήμη ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «η πρώτη κατοίκηση των Ελλήνων στα μικρασιατικά παράλια θα πρέπει να αναζητηθεί στη Μυκηναϊκή εποχή. Τότε που η περιοχή τελούσε υπό την αυτοκρατορία των Χετταίων με τους οποίους οι Αχαιοί επιδίωξαν εμπορικές δραστηριότητες.
Παράλληλα στην ηπειρωτική Ελλάδα εξελληνισµένα φύλα κατήλθαν στον νότιο ελλαδικό χώρο γύρω στο 1100 π.Χ., εκτόπισαν τους Αχαιούς και έθεσαν τέρµα στον µυκηναϊκό πολιτισµό. Μεταξύ 1125 και 800 οι παλαιοί κάτοικοι, τα ελληνικά φύλα που ζούσαν στις ορεινές περιοχές του ηπειρωτικού ελλαδικού χώρου άρχισαν να µετακινούνται, αρχικά, προς πεδινότερες περιοχές και, αργότερα, προς τα νησιά του Αιγαίου και τα παράλια της Μικράς Ασίας.
ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΗΛΘΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΣΜΥΡΝΗ
Η προέλευση του ονόματός της δεν έχει απόλυτα διευκρινιστεί. Σύμφωνα λοιπόν με μια εκδοχή, η Σμύρνη ήταν η μητέρα του Άδωνη, που τον συνέλαβε έπειτα από επαφή με τον πατέρα της. Όταν εκείνος το έμαθε, την καταδίωξε, αλλά οι θεοί τη λυπήθηκαν και τη μεταμόρφωσαν σε δέντρο, που παρήγε το ομώνυμο αρωματικό προϊόν, τη σμύρνα (μύρο).
Ο ιστορικός Publius [ή Gaius] Cornelius Tacitus, έγραψε για την παράδοση που είχε διασωθεί από την Αρχαιότητα: η Σμύρνη είχε χτιστεί ή από τον Τάνταλο ή από το Θησέα, που και αυτός είχε θεϊκή καταγωγή. Σύμφωνα με άλλη παράδοση, την πόλη είχε ιδρύσει η Αμαζόνα Σμύρνη και για το λόγο αυτό αποκαλούνταν επίσης Αμαζονία.
Υπήρξαν δύο οικιστικές φάσεις της πόλης: η πρώτη πόλη ήταν χτισμένη στο βορειοανατολικό άκρο του κόλπου της Σμύρνης, και ονομάζεται Παλαιά Σμύρνη (καταστράφηκε τον 7ο αι. π.Χ.), ενώ η δεύτερη Σμύρνη ήταν αυτή που επανιδρύθηκε την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 334 π.Χ.
Κατά τη Βυζαντινή περίοδο η Σμύρνη πέρασε σε μια φάση παρακμής. Το 1084 η πόλη χρησιμοποιούνταν ως βάση για ναυτικές επιδρομές. Ερειπώθηκε όταν τη λεηλάτησαν οι Τούρκοι. Οι Ιωαννίτες ιππότες εγκαταστάθηκαν στην πόλη, αλλά δεν μπόρεσαν να κυριεύσουν την ακρόπολή της.
Οι Μογγόλοι την κατέκτησαν για μικρό χρονικό διάστημα, αλλά η υποταγή της στον τοπικό Τούρκο εμίρη του Αϊδινίου κατέληξε στη μακροπρόθεσμη ενσωμάτωσή της στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Το ελληνικό στοιχείο συνέχισε να υπάρχει και μάλιστα ευνοήθηκε από τη Συνθήκη του Κιουτσούκ – Καϊναρτζή. Το 1733 οι Έλληνες ίδρυσαν την Ευαγγελική Σχολή λόγω και των διομολογήσεων που παραχώρησε ο Σουλτάνος, οι Έλληνες της Σμύρνης. Το 1809 ίδρυσαν το Φιλολογικό Γυμνάσιο για να δώσει πρακτική και σύγχρονη εκπαίδευση».
Η εκδήλωση που προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον από όλους, ολοκληρώθηκε με τραγούδια μικρασιατικά και της Κωνσταντινούπολης, που ερμήνευσε η κα Ξενοπούλου, σαγηνεύοντας όπως πάντα με τη χαρακτηριστική φωνή της.
Τέλος, να μην παραλείψουμε να επαινέσουμε τους υπευθύνους του Μικρασιατικού Συλλόγου τόσο για τα όμορφα εδέσματα που προσέφεραν (κάποια από το ιστορικό Delice’s) όσο και για το υπέροχα στολισμένο περιβάλλον στο χώρο του σωματείου, στο πνεύμα των Χριστουγέννων.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΤΣΙΑΔΗΜΗ
Να σημειωθεί ότι η εκπαιδευτικός κα Αγγελική Τσιαδήμη έχει ολοκληρώσει το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, πραγματοποίησε ερευνητική εργασία στην Ιστορία της Εκπαίδευσης στο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης, στην Κατεύθυνση Γενικής Αγωγής. Ακολούθησε το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, με Κατεύθυνση Αρχαιολογία. Και στο ίδιο Πανεπιστήμιο, ένα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών για την Αρχαιολογία της Ανατολικής Μεσογείου από την Προϊστορική Εποχή έως την Ύστερη Αρχαιότητα: Ελλάδα, Αίγυπτος, Εγγύς Ανατολή. Ενώ, αυτή την εποχή εκπονεί διδακτορική διατριβή στο Πανεπιστήμιο της Τάντα, στην Αίγυπτο, με θέμα «A study of Religious Idea from the Predynastic Period until Unis Pyramid Texts».
Παράλληλα, έχει συμμετάσχει στην ανασκαφή στο Κάστρο Φαρσάλων (2013), στην ανασκαφή στο σπήλαιο Σαρακηνού με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου (2013 και το 2015), καθώς επίσης στην ανασκαφή στο Ιερό των Αιγυπτίων θεών στο Μαραθώνα Αττικής στα πλαίσια της πρακτικής άσκησης στο μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου (2016). Ενώ, έχει πραγματοποιήσει μελέτες στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας (2014 και 2015).
