της Σαββούλας Λιάτσου
Το ελληνικό χρέος, η ρύθμισή του, τα μέτρα που πρέπει να πάρει ακόμα η χώρα μας, οι συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές, αλλά και οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού για τον «χριστουγεννιάτικο μποναμά» στους συνταξιούχους, κυριαρχούν στην επικαιρότητα. Στο επίκεντρο είναι επίσης και οι συνεχείς προκλήσεις από την πλευρά της Τουρκίας, είτε με δηλώσεις του Προέδρου της χώρας και ανώτατων αξιωματούχων, είτε με παραβιάσεις και καταπατήσεις διεθνών συμφωνιών στο Αιγαίο. «Η Συνθήκη της Λωζάνης δεν είναι ιερό κείμενο, μπορεί να αλλάξει και θα εργαστούμε να εξασφαλίσουμε κάτι καλύτερο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ταγίπ Ερντογάν.
Μετά από συζητήσεις χρόνων συμφωνήθηκε η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και με τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο ζητεί νέα μέτρα λιτότητας μετά το 2019. Στη συνεδρίαση του Eurogroup εγκρίθηκε πακέτο βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, αλλά οι επικεφαλής της τρόικας ζητούν από την κυβέρνηση «ισχυρό πακέτο μέτρων», ώστε να διασφαλιστεί η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2018. Συγκεκριμένα, εξασφαλίζεται μείωση του χρέους κατά 20% του ΑΕΠ (περίπου 45 δις ευρώ) το 2060, αυξάνεται ο χρόνος αποπληρωμής του δανείου από τα 28 στα 32,5 έτη με πιο μικρές δόσεις, σταθεροποιούνται τα επιτόκια στο 1,5% και διευρύνεται ο χρόνος ωρίμανσης των ομολόγων. Το Eurogroup εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί και την επίτευξη του συμφωνηθέντος πλεονάσματος 1,75% για το 2017 και επανέλαβε ότι πρέπει να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις που αφορούν στην αγορά εργασίας, το άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων και την άρση των περιορισμών στις επενδύσεις.
Από την άλλη πλευρά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σχολίασε ότι τα νέα μέτρα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους δεν είναι αρκετά για να το βάλουν σε βιώσιμη τροχιά και ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι της Ελλάδας δεν είναι ρεαλιστικοί. Το ΔΝΤ θεωρεί ότι απαιτούνται περαιτέρω μεταρρυθμίσεις ιδίως στα φορολογικά και συνταξιοδοτικά για να διατηρηθούν τα πλεονάσματα στο επίπεδο του 3,5%. Ο διευθυντής Ευρώπης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Πώλ Τόμσεν σε άρθρο του επιρρίπτει ουσιαστικά ευθύνες για τα πρόσθετα μέτρα που ζητά το Ταμείο από την Ελλάδα, στην ευρωπαϊκή πλευρά, καθώς αυτή είναι που επιμένει για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα μετά το 2018.
Για αντιδημοκρατική επιμονή σε μέτρα λιτότητας μετά το 2019, κατηγόρησε το ΔΝΤ ο ΄Ελληνας πρωθυπουργός, τονίζοντας ότι δεν μπορεί να μονιμοποιηθεί η κατάσταση εξαίρεσης της χώρας μας από τις συλλογικές διαπραγματεύσεις.
«Μακρύ δρόμο για να βγει στις αγορές» εκτίμησε ότι έχει η Ελλάδα, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, ο οποίος τόνισε ότι είναι πολύ σημαντική η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων για να γίνει η χώρα μας ανταγωνιστική και να αποκτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών.
Οι ΄Ελληνες έχουν κάνει τόσες πολλές θυσίες τα τελευταία χρόνια και επιτέλους η χώρα είναι έτοιμη να γυρίσει σελίδα, δήλωσε ότι Γάλλος επίτροπος Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης Πιέρ Μοσκοβισί.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος κάλεσε την Ευρώπη να αλλάξει τον προσανατολισμό της, αντλώντας διδάγματα από την επώδυνη ελληνική εμπειρία, το Brexit, αλλά και την ήττα του Ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι.
Και ενώ η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης φαινόταν πολύ κοντά, η κατάσταση ενεπλάκη με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού για κοινωνικές παροχές σε συνταξιούχους και αναστολή της αύξησης του ΦΠΑ στα νησιά. Οι δανειστές με πρώτο τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών έβαλαν βέτο στις εξαγγελίες Τσίπρα και ζήτησαν εξηγήσεις. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας ανακοίνωσε ότι τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος παγώνουν έως ότου δοθούν εξηγήσεις, ενώ εκπρόσωπος του επικεφαλής του Eurogroup δήλωσε ότι «οι πράξεις της ελληνικής κυβέρνησης δεν είναι συμβατές με τις συμφωνίες μας». Στήριξη στην ελληνική πλευρά παρείχαν ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο Γάλλος Επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί, αλλά και ο πρόεδρος της Ευρωβουλής Μάρτιν Σούλτς, οι οποίοι τόνισαν ότι δεν είναι δυνατό να προκληθεί πρόβλημα στη διαπραγμάτευση και κρίση στην ευρωζώνη από την κοινωνική παροχή σε ασθενείς ομάδες της χώρας, τη στιγμή που έχουν επιτευχθεί οι στόχοι. Αναφορικά με το οικονομικό βοήθημα στους συνταξιούχους ο πρωθυπουργός τόνισε στην Γερμανίδα καγκελάριο, κατά τη συνάντησή τους, ότι «δεν επηρεάζει τους δημοσιονομικούς στόχους και είναι απαραίτητη για τη στήριξη όσων έχουν υποφέρει οκτώ χρόνια από την κρίση και υποχρέωση της ελληνικής κυβέρνησης». Ο ΄Ελληνας πρωθυπουργός από τις Βρυξέλλες επιτέθηκε προσωπικά στον Γερμανό υπουργό Οικονομικών κάνοντας λόγο «για παράξενη και ακατανόητη στάση να δημιουργεί προβλήματα στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα».
Οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού που προκάλεσαν την εμπλοκή των διαπραγματεύσεων αφορούν οικονομικό βοήθημα που θα αρχίζει από 300 ευρώ και θα φθάνει, για ορισμένους συνταξιούχους, τα 830 ευρώ. Οι δικαιούχοι είναι περίπου 1,7 εκατομμύρια και είναι εκείνοι που λαμβάνουν σύνταξη κάτω από 850 ευρώ. Το ποσό που αναλογεί θα πιστωθεί με τις συντάξεις του Ιανουαρίου στο τέλος Δεκεμβρίου. «΄Οσο τα περιθώρια της οικονομίας διευρύνονται και όσο η οικονομία ανακάμπτει, τόσο ευρύτερη θα είναι η αναδιανομή, πρωτίστως στους αδύναμους συμπολίτες μας» τόνισε ο πρωθυπουργός, ο οποίος ανακοίνωσε και αναστολή της αύξησης του ΦΠΑ στα νησιά που δέχονται τις προσφυγικές ροές.
Ανοιχτό παραμένει το εργασιακό. Οι θεσμοί ζητούν πλήρη απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων και η κυβέρνηση απαντά ότι είναι αδιανόητο να μην ισχύουν στην Ελλάδα οι συλλογικές συμβάσεις για τους εργαζόμενους, όπως ισχύει σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Παράλληλα, με την καθυστέρηση της αξιολόγησης, όμως, καθυστερεί και η εκταμίευση της επόμενης δόσης των 6,2 δις ευρώ, από τα οποία το 1,8 δις ευρώ αφορά αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.
Σε ομιλία του στο Συνέδριο του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο Βερολίνο, ο Ελληνας πρωθυπουργός τόνισε ότι δεν θα εγκαταλείψει τον λαό στα χέρια των «yes men» της λιτότητας και επανέλαβε ότι η κυβέρνησή του θεωρεί θεμελιώδη τη μάχη για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων των εργαζομένων, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Κάλεσε τους πιστωτές να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους και πρότεινε να συσταθεί φόρουμ προοδευτικών δυνάμεων για την προστασία της Ευρώπης από τον εθνικισμό.
Στα χέρια των ελληνικών φορολογικών αρχών θα βρίσκονται από το νέο χρόνο όλα τα στοιχεία των καταθέσεων Ελλήνων στο εξωτερικό. Την 1η Ιανουαρίου 2017 ενεργοποιείται το Κοινό Πρότυπο Αναφοράς (Common Reporting Standard), που αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών χρηματοοικονομικών λογαριασμών και άλλων οικονομικών στοιχείων που διατηρούν οι πολίτες κάποιας χώρας σε μια άλλη. Σε ότι αφορά την Ελλάδα η εφαρμογή του προγράμματος θα γίνει σε δύο στάδια. Στο πρώτο θα μετέχουν 54 χώρες και στο δεύτερο από την 1-1-2018 άλλες 47. Η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για επιβολή φόρου 40-50% σε περίπτωση επαναπατρισμού και δήλωσης των καταθέσεων εξωτερικού, απορρίφθηκε από τους δανειστές, οι οποίοι ζητούν φόρο έως και 90%.
Αύξηση των καταθέσεων στις τράπεζες παρατηρείται τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος και εκτιμούν ότι υπό το πρίσμα αυτό μπορεί κάποιος να μιλάει για αρχή αναστροφής του κλίματος και εμπέδωση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα. Οι τράπεζες δίνουν κίνητρα για την κατάθεση νέου χρήματος με αυξημένα επιτόκια και μεγαλύτερες αναλήψεις, παρά τον περιορισμό που ισχύει.
Καλή χαρακτηρίζει την προοπτική των ελληνικών τραπεζών ο διεθνής οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s σε ότι αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αν και βλέπει ότι ο δρόμος για την αναβάθμιση είναι ακόμα δύσκολος και μακρύς.
Δύο νέα χρηματοδοτικά προγράμματα ξεκινά άμεσα η κυβέρνηση. Όπως ανακοίνωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλέξης Χαρίτσης, πρόκειται για το Ταμείο Εξοικονομώ Κατ΄Οίκον ΙΙ και το Ταμείο Επιχειρηματικότητας ΙΙ, με συνολικό διαθέσιμο προϋπολογισμό 1,5 δις ευρώ από δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους. Το πρώτο πρόγραμμα θα αναζωογονήσει τον πολύπαθο κατασκευαστικό κλάδο, ενώ το δεύτερο θα προσφέρει πολύ σημαντική ρευστότητα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τόνισε ο κ.Χαρίτσης.
Την ανάγκη πολιτικής αλλαγής σύντομα τόνισε ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στην Κομοτηνή και εξαπέλυσε δριμεία επίθεση στην κυβέρνηση. «Ποτέ άλλοτε η Ελλάδα δεν είχε ανάγκη από μια τόσο ριζική επανεκκίνηση. Να αφήσει πίσω του όλο αυτό τον εφιάλτη και να ξαναμπεί σε ένα δρόμο. Και αυτό έχει ως προϋπόθεση μια μεγάλη πολιτική αλλαγή. Ο κ. Τσίπρας δοκιμάστηκε και απέτυχε» είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Σκληρή απάντηση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών πήρε η Τουρκία καθώς συνεχίζονται από τον Πρόεδρο της χώρας Ταγίπ Ερντογάν και άλλους αξιωματούχους, οι δηλώσεις αμφισβήτησης των διεθνών συνθηκών, και η ελληνική κυριαρχία σε νησίδες και βραχονησίδες του Αιγαίου. «Οι προκλήσεις και οι λαϊκισμοί από τους ηγέτες της Τουρκίας βάλουν ευθέως κατά του διεθνούς δικαίου. Τα σύνορα της Ελλάδας είναι και σύνορα της Ευρώπης. Δεν θα ανεχθούμε τις προκλήσεις και δεν θα μείνουν αναπάντητες», είπε χαρακτηριστικά ο κ.Παυλόπουλος. Απαράδεκτες χαρακτήρισε τις τουρκικές δηλώσεις και το υπουργείο Εξωτερικών, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Φράνκ Βάλτερ Στάινμαγιερ σχολίασε από την Αθήνα ότι «δεν νοείται αμφισβήτηση συνόρων και συνθηκών». Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Πάνος Καμμένος τόνισε ότι «η Ελλάδα μέσω των ισχυρών Ενόπλων Δυνάμεων, επενδύει στην ειρήνη και όχι στον πόλεμο, αποτελεί όαση σταθερότητας και το προπύργιο του δυτικού πολιτισμού».
Στις 12 Ιανουαρίου στη Γενεύη θα γίνει η επόμενη πολυμερής διάσκεψη για το Κυπριακό. «Αν μας καταλάβει ο φόβος πως κάθε τολμηρό βήμα πιθανό να ενέχει κινδύνους θα παραμείνουμε στάσιμοι με τη σκλαβιά να συνεχίσει να αποτελεί απαράδεκτο στάτους κβο» τόνισε ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης, απαντώντας στους επικριτές του για την απόφαση επανάληψης των συνομιλιών με την τουρκοκυπριακή πλευρά.
Μια ακόμη προκλητική δήλωση από τον Τούρκο Πρόεδρο αυτή τη φορά για την Κύπρο, την οποία κατηγόρησε ότι χωρίς ντροπή «συμμετέχει στις συνόδους της Ευρώπης με σημαία που περιλαμβάνει ολόκληρο το νησί. Υπάρχει και η Βόρεια Κύπρος, εσείς είστε η ελληνοκυπριακή διοίκηση Νότιας Κύπρου», είπε χαρακτηριστικά. Απαράδεκτες και υπονομευτικές χαρακτήρισε τις δηλώσεις Ερντογάν ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης, τονίζοντας ότι «με αυτόν τον τρόπο στέλνονται τα χειρότερα μηνύματα στη διαπραγματευτική διαδικασία». Για «ανιστόρητους και αυθαίρετους συμψηφισμούς που επιχειρούν να διαγράψουν τις ευθύνες της Τουρκίας ως κατοχικής δύναμης και να εξισώσουν τον θύτη με το θύμα», έκανε λόγο το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών.
Τηλεφωνική επικοινωνία με τον εκλεγμένο Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών είχε ο ΄Ελληνας πρωθυπουργός. Ο Αλέξης Τσίπρας συνεχάρη τον Ντόναλντ Τραμπ για την εκλογική του νίκη, υπογράμμισε τους στενούς δεσμούς φιλίας και τη σημασία της ενίσχυσης της συνεργασίας των δύο χωρών. Θερμός υποστηρικτής της Ελλάδας και του ελληνικού λαού» δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ, λέγοντας ότι παρακολουθεί «τις μάχες της κυβέρνησης» Τσίπρα και συμπλήρωσε πως «κάνετε καταπληκτική δουλειά».
Στην Κούβα βρέθηκε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας για την κηδεία του Φιντέλ Κάστρο. Ο Ελληνας πρωθυπουργός ήταν ο μόνος εν ενεργεία, Ευρωπαίος ηγέτης που παρέστη και εκφώνησε επικήδειο στην κεντρική πλατεία της Αβάνας σε μια πολυπληθέστατη συγκέντρωση. Στην ομιλία του ο κ.Τσίπρας συνέκρινε την επανάσταση του Κάστρο με την επανάσταση του 1821 στην Ελλάδα. Είπε ότι ο δρόμος για τον σοσιαλισμό δεν είναι ανθόσπαρτος και κατήγγειλε ως δυνάστες της Ελλάδας την απάνθρωπη λογική των νόμων της αγοράς και του νεοφιλελευθερισμού. Χαρακτήρισε τον εκλιπόντα Κουβανό ηγέτη «ένα παγκόσμιο σύμβολο αγώνα και αντίστασης που ενέπνευσε τους αγώνες των λαών του κόσμου».
Αίσθηση προκαλεί το εξώφυλλο του γαλλικού σατυρικού περιοδικού «Charlie Hebdo». Απεικονίζει την Κριστίν Λαγκάρντ να βάζει το κεφάλι ενός Έλληνα σε μια λεκάνη με νερό σε μια προσπάθεια να τον πνίξει…Και ο τίτλος του περιοδικού είναι : «Σώστε την Ευρώπη! Πνίξτε έναν Έλληνα».
Το σκάνδαλο εκπομπής ρύπων της αυτοκινητοβιομηχανίας Volkswagen απειλεί και την Ελλάδα με κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι θα στραφεί νομικά εναντίον της Γερμανίας και άλλων έξι κρατών μελών, μεταξύ των 
οποίων και η Ελλάδα. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση οι υπό κατηγορία χώρες απέτυχαν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς νόμους. Ειδικά η Ελλάδα μαζί με την Τσεχία και τη Λιθουανία ελέγχονται καθώς δεν έχουν καν νομοθεσία για την επιβολή προστίμων στις αυτοκινητοβιομηχανίες σε περίπτωση παραβιάσεων. Οι άλλες τέσσερις χώρες (Γερμανία, Βρετανία, Ισπανία, Λουξεμβούργο) κατηγορούνται ότι δεν επέβαλαν στην Volkswagen τις αρμόζουσες ποινές για την χρήση παράνομου λογισμικού που είχε ως στόχο την παραποίηση των εκπομπών ρύπων.
