της Μαρίας Αδαμαντίδου
Από την εφημερίδα «Κάιρον».
“Όχι για να κλάψουμε για «περασμένα
μεγαλεία», αλλά για να χαιρόμαστε που ζήσαμε στην Αίγυπτο”.
Στο Μούσκι οι ελληνικές σημαίες δημιουργούσαν γαλανόλευκο θόλο
Εκπεπληγμένοι οι κάτοικοι της πρωτευούσης είδον την πρωίαν της ενδόξου ημέρας την πόλιν άπασαν κεκοσμημένην υπό ελληνικών σημαιών, δαφνοστολισμένων θριαμβευτικών αψίδων, εκφραστικών επιγραφών και εικόνων παριστώσων τα κυριώτερα επεισόδια του υπερανθρώπου εκείνου υπέρ ελευθερίας αγώνος των πατέρων ημών∙ από της 6ης πρωινής ώρας ρεύμα πυκνόν πλήθους διηυθύνετο προς τον πατριαρχικόν ναόν, θαυμάζον καθ’οδόν την φιλοκαλίαν μεθ’ής είχον κοσμηθή τα κυριώτερα των ελληνικών καταστημάτων και την δυσαρίθμητον πληθύν των σημαιών, αίτινες, εν Μουσκίω ιδία, απετέλουν ωραίον κυανόλευκον θόλον υπό τον γελώντα σαπφείρινον ουρανόν της Αιγύπτου.
Στο δρομάκι που οδηγεί στο Πατριαρχείο…
Ο θαυμασμός μετεβάλετο εις συγκίνησιν ότε, εισερχόμενον [το πλήθος] εν τω εις τα Πατριαρχεία άγοντι μικρώ δρομίσκω και διερχόμενον κομψοτάτην εκ δάφνης σημαιοστόλιστον αψίδα, διέκρινε το εξωτερικό του ναού μετά σημαιών ηυπρεπισμένον.Τας στήλας του ναού εκόσμουν σημαιοστόλιστοι αψίδες, εφ’
ων ήσαν εγγεγραμμενα τα ονόματα των μαρτύρων Ρήγα και Γρηγορίου του Ε’, και των αγωνιστών Γερμανού, Μπότσαρη, Διάκου, Κολοκοτρώνη, Καραϊσκάκη […]. Εν αρχή της λειτουργίας […] εισήλθον οι μαθηταί και αι μαθήτριαι των εκπαιδευτηρίων της Κοινότητος μετά των σημαιών αυτών κρατούντες δάφνης κλάδους, και παρετάχθησαν εν των μέσω του ναού.
Επίσημοι από τη Ρωσσία, τις ΗΠΑ… και παιανίζοντες μουσικοί θίασοι.
Ολίγον δε προ της δοξολογίας αφίχθησαν ο Πρόξενος ημών αξιότιμος κ. Ράλλης, μετά του υποπροξένου κ. Ι. Μητσάκη, ο Γενικός Πρόξενος και Πολιτικός Πράκτωρ της Ρωσσίας κ. Χίτροβος, φέρων την στολήν του αυλάρχου του Αυτοκράτορος, […], ο εν Καΐρω Πρόξενος της Γαλλίας, ο Γενικός Πρόξενος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής κ. Πομερόϋ, ο πρώην Πρόεδρος του Πρωτοδικείου Καΐρου, ο νυν δε Ολλανδός δικαστής κ. Στόπελαρ, άπαντες οι φέροντες το παράσημον του Σωτήρος και πολλοί ξένοι, υποδεχθέντες υπό της Επιτροπής της Κοινότητος των εκλεκτών μουσικών θιάσων των ωδικών καφενείων Ελδοράδου και Αιγυπτιακού παιανιζόντων τον εθνικόν ύμνον και άλλα ελληνικά εμβατήρια. […]
Οι μαθήτριες του Παρθεναγωγείου ψάλουν τον εθνικό ύμνο…
Μετά το τέλος της δοξολογίας […] αι μαθήτριαι του Παρθεναγωγείου, παραταχθείσαι παρά την δυτικήν του ναού πύλην, έψαλαν τον εθνικόν ύμνον και το εις τα Ψαρά επίγραμμα του δαφνοστεφούς εθνικού ποιητού Σολομού, διακοπτόμεναι υπό των επανειλημμένων του συγκεκινημένου μέχρι δακρύων λαού ζητωκραυγών. Ωρα ολόκληρος παρήλθε πριν η κατορθωθή η έξοδος από των Πατριαρχείων του συνελθόντος λαού, εις πολλάς χιλιάδας υπολογισμένου. [Οι επίσημοι στη συνέχεια πηγαίνουν στην προξενική κατοικία όπου παρατίθεται δεξίωση].
Η Κοινότητα επισκέπτεται τον ευεργέτη Ευ. Αχιλλόπουλο…
Μετά την προσφοράν εκλεκτοτάτων αναψυκτικών ποτών και ανταλλαγήν ειλικρινών φιλοφρονήσεων, η Επιτροπή της Κοινότητος μετά του προεδρεύοντος Αγίου Λιβύης […] μετέβη παρά των μεγάλω της Κοινότητος ευεργέτη κ. Ευαγγέλω Αχιλλοπούλω, όν εν ονόματι της ευεργετηθείσης Κοινότητος συνεχάρη, ευχηθείσα αυτώ μακροβιότητα επ’ αγαθώ της νεολαίας, υπέρ της διανοητικής αναπτύξεως της οποίας, μιμητής των Ζωσιμάδων, Καπλανών, και Αρσακών, τοσαύτα εδαπάνησεν εν τη ιδία πατρίδι και ενταύθα. […]
Τα ελληνικά καταστήματα συναγωνίζονται με φωταψίες…
Την εσπέραν λαμπροτάτη φωταψία απασών των εις τας κεντρικοτέρας οδούς οικιών και εμπορικών καταστημάτων επέστεψε τον ενθουσιώδη εορτασμόν της ενδόξου ημέρας. Χιλιάδες λαού ευρωπαίων και εγχωρίων μέχρι βαθείας νυκτός περιήρχοντο τας κυριωτέρας οδούς, θαυμάζοντες τας πολυτελείς φωταψίας, ων διεκρίνοντο αι του κ. Α. Χωριατοπούλου, δια την ανατολικήν πολυτέλειαν και το πολυδάπανον, η του κ. Σαρίδη δια την κομψότητα, […] αι των κ.κ. Χατζή Κ. Βασιλείου (Καφ. Κρήνη), Ε. Πετιχάκη, Γ. Κοντογεώργη (Καφ. Κρήτη), Αδ. Δετορέλλη (Ξενοδοχείον Αίγυπτος), Γεωργίου Δράκου (Ξενοδοχείον Παράδεισος), Ιωάν. Γεωργιάδου (Cafe della Posta) […].
… και πατριωτικές επιγραφές
Εκ των επιγραφών εκφραστικώτεραι ήσαν αι τεθείσαι υπό του κ. Ε. Πετράτου «Ζήτω η απελευθέρωσις και εις εν ένωσις της ελληνικής φυλής», […] «Ε, πότε να ξυπνήσωμεν κ’ εμείς, παιδιά καϋμένα, Στου Ρήγα πάλι το χορό, Και ν’ασπασθώμεν το σταυρό, Μ’αδέλφια πονεμένα!».
Γάλλοι και Ιταλοί συμμετέχουν με «Viva!» και μουσικό show με δάδες…
Κατά την ενάτην και ημισείαν εσπερινήν ώραν αι αποικίαι των Γάλλων και Ιταλών φιλαδέλφως συμμετέσχον της εορτής, οργανώσασαι μεγαλοπρεπή μετά σημαιών, μουσικής και δάδων επίδειξιν κάτωθι του ημετέρου προξενείου και εις τας κυριοτέρας οδούς της πόλεως. Τα «ζήτω» μετά των «viva» και «vivere» καλύπτοντα τας αθανάτους στροφάς της Μασσαλιώτιδος και του ύμνου της ελευθερίας, ενεθουσίασαν άπαντας, ευχηθέντας την σύσφιξιν των συγγενικών δεσμών των ενούντων τους τρεις αγλαούς βλαστούς του μεγάλου ελληνολατινικού δένδρου υπό την σκιάν του οποίου παρήχθη παν ό,τι τέλειον και ευγενές δύναται να επιδείξη η ανθρωπότης.
Από παράθυρα και εξώστες, ο κόσμος χαιρετά το πλήθος που πορεύεται μέχρι το ελληνικό ανθοστόλιστο Ελδοράδο …
Του πλήθους ανερχομένου εις πολλάς χιλιάδας και αδυνάτου ούσης της ανόδου απάντων εις το Προξενείον, εσχηματίσθη Επιτροπή ήτις, δια του κ. Π. Ζιρώ, αρχισυντάκτου του «Αιγ. Βοσπόρου» και του κ. Μεσσίνα, εξέφρασε τας υπέρ του μεγαλείου της Ελλάδος ευχάς των αδελφών αποικιών. […] η συνοδεία ανεχώρησεν ενθουσιωδώς χαιρετούμενη υπό των εν οδοίς και τοις εξώσταις και παραθύροις ισταμένων και μετά βραχείαν παραμονήν εν τω εις ανθόκηπον μεταβληθέν […] καφενείον Ελδοράδο, διελύθη ησύχως αφού επανειλημμένως εζητωκραύγασεν υπέρ της Ελλάδος, της Γαλλίας, Ιταλίας και της ευημερίας και απολυτρώσεως της φίλης Αιγύπτου.
…………………………………………………………….
ΣΗΜ.: Το 1884 τα παροικιακά θέματα διαχειριζόταν η Ελληνορθόδοξος Κοινότητα Καΐρου (1856-1904) με επικεφαλής τον εκάστοτε πατριάρχη Αλεξανδρείας. Το 1884 πατριάρχης ήταν ο Σωφρόνιος Δ ́. Το 1883 ο Ευ. Αχιλλόπουλος είχε ανακοινώσει τη μεγάλη δωρεά του υπέρ του κοινοτικού παρθεναγωγείου.
…………………………………………………………….
Αποσπάσματα από ρεπορτάζ στην εφημερίδα «Κάιρον», φύλλο 31ης Μαρτίου 1884, σελ. 1 και 2 (Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων).
Αντιγραφή και μεσότιτλοι: Μαρία Αδαμαντίδου, Αθήνα, 20 Μαρτίου 2016.
