Τα καταστήματα Μινέρβα

IMG_20130715_0004

Η ιστορία των καταστημάτων ΜΙΝΕΡΒΑ αρχίζει έναν αιώνα πριν. Ο χρόνος, ίσως, να δείχνει πως δεν έχει καμμιά σημασία, όταν η μελλοντική προοπτική κυριαρχεί. Παρ’όλα αυτά στη συγκεκριμένη περίπτωση μας δείχνει κάτι. Μας δείχνει ότι ο άνθρωπος, όσες αντιξοότητες και αν συναντήσει στη ζωή του, μπορεί να τις ανταπεξέλθη, μπορεί να τις αγνοήσει, και με το έργο και την πίστη του να τις ακυρώσει. Ο αιώνας αυτός ζωής των καταστημάτων ΜΙΝΕΡΒΑ δεν είναι μια απλή συσσώρευση ετών για την συμπλήρωση του αιώνα. Τα καταστήματα ΜΙΝΕΡΒΑ υπήρξαν θεατής –και αυτόπτης μάρτυρας- όλων, όσα διαδραματίστηκαν στην Αίγυπτο αυτόν τον αιώνα ζωής τους. Τα γεγονότα του αιώνα αυτού, που συντάραξαν την Αίγυπτο, και ιδιαιτέρως την Αλεξάνδρεια, υπήρξαν καθοριστικά για το μέλλον του αραβικού κόσμου. Από την Αλεξάνδρεια ξεκίνησε η επανάσταση του Νάσσερ. Από εδώ εγκατέλειψε ο Φαρούκ οριστικά τη χώρα το 1952. Και το ίδιο αυτό μέρος αποτέλεσε το χώρο από όπου δημιουργήθηκαν οι πρώτες κυψέλες της στηρίξεως του Ουάφντ, της απαίτησης για επιστροφή του Σάαντ Ζαγλούλ από την εξορία.

IMG_20130715_0002

IMG_20130715_0005

Ας ξεκινήσουμε όμως την ιστορία των καταστημάτων ΜΙΝΕΡΒΑ από την αρχή. Ο νεαρός Νικόλαος Κασιμάτης εγκαταλείπει την πατρίδα του, την Ελλάδα, και έρχεται να αναζητήσει ένα καλύτερο μελλον στην Αίγυπτο. Από τον τόπο καταγωγής του, τα Κύθηρα σαλπάρει για το λιμάνι της Αλεξάνδρειας, το οποίο τον υποδέχεται γεμάτο υποσχέσεις. Η Ελλάδα δεν διέθετε τότε πεδία επιχειρηματικής δραστηριότητας να επιδείξει. Ο πόλεμος του 1897 και η πτώχευση του Τρικούπη αποτέλεσαν ανασταλτικούς παράγοντες για όποια επιχειρηματική δραστηριότητα. Αντίθετα, η Αίγυπτος, λόγω προνομίων, ήταν ο κατάλληλος χώρος.

IMG_20130715_0001

Έτσι, ο νεαρός Νικόλας, διορατικά εκμεταλλευόμενος τις συνθήκες που του προσέφεραν τη δυνατότητα επιδείξεως της επιχειρηματικότητας του, ιδρύει ένα Μπαζάρ στο νεοσύστατο τότε κέντρο της πόλης. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι το κέντρο της Αλεξάνδρειας εκείνη την περίοδο περιοριζόταν αποκλειστικά στους ξένους, οι οποίοι ήταν και οι μοναδικοί του κάτοικοι. Άγγλοι, Γάλλοι, Αρμένιοι, Έλληνες, Ιταλοί και Ιουδαίοι. Τις ανάγκες αυτών των ανθρώπων επιδίωξε να καλύψει, εισάγοντας είδη πολυτελείας, που για αυτούς ήταν είδη πρώτης ανάγκης. Ακριβά αρώματα, καπνά πρώτης επιλογής, χαρτί υψηλής ποιότητας και άλλα παρεμφερή τοποθέτησε στο κατάστημά του. Το πείραμα πέτυχε και το κατάστημα άρχισε να αυξάνει το εμπόρευμά του. Ο Νικόλας τοποθετεί και είδη ρουχισμού. Ταξιδεύει στις κυριότερες πόλεις της Ευρώπης, τις Μητροπόλεις του εμπορίου με σκοπό να προμηθεύσει και να τροφοδοτήσει την αιγυπτιακή αγορά με την ευκομψία του ευρωπαϊκού γούστου στο χώρο του ενδύματος. Ιδρύει μάλιστα και το πρώτο εργοστάσιο ραφής υποκαμίσων ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Η υψηλή κοινωνία της Αιγύπτου συρρέει. Ανοίγει και άλλα δύο υποκαταστήματα εκτός του κεντρικού καταστήματος δίπλα στο Αβερώφειο Παρθεναγωγείο. Μαζί με το Μπαζάρ Λιονέ και τους αδελφούς Μπέκα αποτελούν διαλεχτά μέρη για την πόλη στο χώρο του ενδύματος. Σχεδόν όλη η πόλη είχε αγοράσει το «κυριακάτικο» κοστούμι της από τα καταστήματα ΜΙΝΕΡΒΑ. Ακόμη και ο Καβάφης, που ήταν μόνιμος πελάτης του παραρτήματος στο Ατταρίν, δεν παρέλειπε να πίνει μαζί με τον ιδιοκτήτη τον καφέ του, όπως αργότερα και ο μεγάλος Στρατής Τσίρκας. Το 1950 ο Νικόλας Κασιμάτης πεθαίνει αφνιδίως, αφήνοντας ορφανά τα δύο παιδιά του, τον Ιάκωβο και τον Εδμόνδο, σημερινό ιδιοκτήτη και συνεχιστή της παραδόσεως. Η μητέρα τους, Ελένη, αναλαμβάνει επιτυχώς τα ηνία της διοίκησης της επιχείρησης μέχρι την ενηλικίωσή τους, σε συνθήκες πολύ δύσκολες για τη χώρα, και τα καταφέρνει με επιτυχία. Ο Ιάκωβος και ο Εδμόνδος από μικροί εργάζονται στην επχείρηση μαθαίνοντας τα μυστικά του επαγγέλματος. Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν δύσκολα. Μετά την επανάσταση του 1952 και ιδιαίτερα τη δεκαετία του 1960 η πελατεία του ΜΙΝΕΡΒΑ, στην πλειονότητά της ξένης καταγωγής, εγκατέλειψε τη χώρα. Παράλληλα απογορεύτηκαν και οι εισαγωγές ξένων προϊόντων και έτσι η επιχείρηση έπρεπε να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Παρά τον αρχικό οικονομικό κλονισμό, η επιχείρηση κατάφερε να επιβιώσει. Με την αλλαγή της οικονομικής πολιτικής της χώρας από τα μέσα του 1970 το ΜΙΝΕΡΒΑ αυτοκαθορίστηκε ως κατάστημα ενδύσεως της μεσοαστικής τάξης, καθορισμός που ισχύει μέχρι και σήμερα.

Μέχρι τη δεκαετία του ‘80 το κατάστημα βρίσκονταν υπό τη διεύθυνση του Εδμόνδου και του Ιάκωβου, οπότε ο δεύτερος αποχωρεί για να δημιουργήσει με επιτυχία, με τα έξι παιδιά του, καταστήματα ενδύσεως στην Αθήνα, οπότε η επιχείρηση στην Αλεξάνδρεια περνά εξ’ ολοκλήρου στον Εδμόνδο, ο οποίος κατορθώνει μέσα από δύσκολες και αντίξοες συνθήκες να την οδηγήσει σε μία νέα αναπτυξιακή πορεία, ορόσημο της οποίας αποτέλεσε η πλήρης ανακαίνιση των εγκαταστάσεων το 1995 για να υποδεχθεί με ενθουσιασμό τη νέα χιλιετία και το 2008 να γιορτάσει έναν αιώνα ζωής. Παράλληλα ο σημερινός ιδιοκτήτης του καταστήματος ΜΙΝΕΡΒΑ έχει ως στόχο του την προβολή της Ελλάδας στην Αίγυπτο, έχοντας προτείνει στην Ελληνική πολιτεία την ίδρυση ενός Ελληνικού Εμπορικού εκθεσιακού κέντρου στην Αλεξάνδρεια. Κάθε ελληνική δραστηριότητα στην Αίγυπτο αποτελεί μέρος της ιστορίας της Ελλάδας και στην περίπτωση του καταστήματος ΜΙΝΕΡΒΑ, ζώσα ιστορία.

IMG_20130715_0003