Η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας φιλοξένησε το Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2025, σεμινάριο με τίτλο «Μέγας Αλέξανδρος – Επιστροφή στην Αίγυπτο», παρουσία του Καθηγητή Δρ. Ahmed Zayed, Διευθυντή της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, του κ. Νικολάου Παπαγεωργίου, Πρέσβη της Ελλάδας στην Αίγυπτο, του κ. Παύλου Τροχόπουλου, Διευθυντή του Πειραματικού Εργαστηρίου στη Βιρτζίνια, και του Αντιστράτηγου Ahmed Khaled, Κυβερνήτη της Αλεξάνδρειας. Το σεμινάριο παρουσίασε η Heba Al-Rafei, Αναπληρώτρια Προϊσταμένη του Τομέα Εξωτερικών Σχέσεων και Μέσων Ενημέρωσης.
Το γεγονός αυτό, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της φιλοξενίας από τη Βιβλιοθήκη μιας συλλογής έργων τέχνης του Έλληνα καλλιτέχνη και αρχιτέκτονα Μάκη Βαρλάμη (1942-2016) για τον Μέγα Αλέξανδρο, τα οποία εκτέθηκαν σε άλλα μέρη κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους για να μεταφέρουν το διαχρονικό μήνυμα του Αλεξάνδρου για ανοχή, δημιουργική συνύπαρξη και συνεργασία μεταξύ των λαών.
Ο Δρ. Ahmed Zayed επιβεβαίωσε ότι η επιλογή της πόλης της Αλεξάνδρειας, η οποία ιδρύθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο το 331 π.Χ., προέκυψε λόγω της στρατηγικής της θέσης ανάμεσα στη Μεσόγειο Θάλασσα και τη λίμνη Mariout, η οποία την καθιστούσε γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ανατολής και Δύσης και κέντρο εμπορίου, επιστήμης και τεχνών, αλλά και μία από τις σπουδαιότερες πόλεις του αρχαίου κόσμου, ένα μοναδικό πολιτισμικό έργο που επιδίωκε να ενώσει την ανθρωπότητα μέσω του πολιτισμού και της γνώσης, μια έννοια που εξακολουθεί να υπάρχει και σήμερα.
Τόνισε επίσης ότι η αρχαία Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας περιείχε εκατοντάδες χιλιάδες χειρόγραφα που προσέλκυσαν μελετητές και φιλοσόφους από όλο τον κόσμο, η δε νέα βιβλιοθήκη αποτελεί πνευματική επέκταση της αρχαίας βιβλιοθήκης ενώ συνεχίζει τον ρόλο της ως παγκόσμιο κέντρο γνώσης και πολιτιστικό νησί, όπως ακριβώς ήθελε ο Μέγας Αλέξανδρος την πόλη του.
Από την πλευρά του, ο Πρέσβης της Ελλάδας στην Αίγυπτο, κ. Νικόλαος Παπαγεωργίου, εξέφρασε τη χαρά του για την παρουσία του στον εορτασμό, την οποία θεώρησε ως τρόπο ανταπόδοσης της χάρης και την επιστροφή του στην πόλη που ίδρυσε, μέσα από τα έργα του Βαρλάμη, ενός πολυτάλαντου και πολύπλευρου καλλιτέχνη που άντλησε την έμπνευσή του από τη ζωή της Αλεξάνδρειας και επικεντρώθηκε στην Αλεξάνδρεια, παρουσιάζοντας ένα ευρύ και ποικίλο φάσμα έργων.
Ο κ. Παπαγεωργίου εξήγησε ότι τα έργα του Βαρλάμη εκτέθηκαν τη δεκαετία του 1990 σε έκθεση στο Κάΐρο, αλλά σήμερα είναι μια ξεχωριστή μέρα επειδή επέστρεψε στην πατρίδα του, την Αλεξάνδρεια. Επεσήμανε ότι δεν υπήρχε μέρος στη γη που να συνδέεται στενότερα με τους Έλληνες από την Αλεξάνδρεια. Είναι ένας ισχυρός δεσμός που ξεκίνησε στην αρχαιότητα με την αλληλεπίδραση μεταξύ Ελλήνων και Αιγυπτίων, και η ίδρυση της Αλεξάνδρειας ήρθε να ενισχύσει αυτούς τους δεσμούς που εξακολουθούν να υπάρχουν σήμερα.
Ο κ. Παπαγεωργίου επιβεβαίωσε ότι οι σχέσεις μεταξύ της χώρας του και της Αιγύπτου, σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο, βρίσκονται στο απόγειό τους σήμερα και πολλοί και από τις δύο πλευρές είναι περήφανοι για αυτό το επίτευγμα γιατί έχουν καταβάλει επιμελείς προσπάθειες για να το επιτύχουν. Μία από τις εξαιρετικές πτυχές είναι ότι οι Έλληνες και οι Αιγύπτιοι, παρά την αρχαία κοινή τους ιστορία, δεν βασίστηκαν μόνο σε αυτό, αλλά συνεργάστηκαν για να χτίσουν μια από τις καλύτερες σχέσεις που τους έχουν φέρει ποτέ κοντά, η οποία αποτελεί μοντέλο προς μίμηση στις σχέσεις μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου και πέραν αυτής.
Ο κ. Παύλος Τροχόπουλος, διευθυντής του πειραματικού εργαστηρίου στη Βιρτζίνια, επιβεβαίωσε ότι η εκδήλωση αντιπροσωπεύει μια πολιτιστική και ανθρώπινη συνάντηση που φέρνει κοντά την Αίγυπτο και την Ελλάδα, σημειώνοντας τη συμμετοχή μιας ελληνικής αντιπροσωπείας περίπου 30 ατόμων που ήρθαν ειδικά για να τιμήσουν τα έργα του αείμνηστου καλλιτέχνη Μάκη Βαρλάμη για τον Μέγα Αλέξανδρο και την ιδέα της «επιστροφής στην Αλεξάνδρεια»
Ο Τροχόπουλος εξήγησε ότι η σχέση μεταξύ του αιγυπτιακού και του ελληνικού λαού βασίζεται σε μια κοινή ανθρώπινη γλώσσα, η οποία βασίζεται σε ειλικρινή συναισθήματα και πνευματικές αξίες, θεωρώντας αυτή την ανθρώπινη κληρονομιά ως αυτό που δίνει ελπίδα σε έναν κόσμο που βιώνει ραγδαίους μετασχηματισμούς.
Ανέφερα ακόμα ότι η εμπειρία της μάθησης από τον Βαρλάμη αποκάλυψε ότι η ουσία της ζωής έγκειται στην καλοσύνη, την αγάπη και την προσφορά στους άλλους, τονίζοντας ότι τα έργα που εκτίθενται, ειδικά η συλλογή Αλεξάντερ, αντανακλούν αυτές τις αξίες και παρουσιάζουν την τέχνη ως ανθρωπιστικό μήνυμα πριν γίνει οπτική δημιουργία.
Ο Τροχόπουλος επεσήμανε ότι ο Μέγας Αλέξανδρος, στο όραμα του Βαρλάμη, δεν είναι απλώς μια ιστορική προσωπικότητα, αλλά μια ιδέα που ενσαρκώνει τις αξίες της ανοχής, του σεβασμού της πολιτισμικής ποικιλομορφίας και της πίστης, εξηγώντας ότι η έκθεση επιδιώκει να επαναφέρει αυτές τις αξίες στο σύγχρονο πλαίσιο και προσκαλεί κάθε επισκέπτη να βρει «τον δικό του Αλέξανδρο» ανάμεσα στα έργα που εκτίθενται.
Ολοκλήρωσε την ομιλία του επισημαίνοντας την επιθυμία των διοργανωτών να συνεχίσουν να εκθέτουν τη συλλογή και να ενισχύσουν τη συνεργασία με την πόλη της Αλεξάνδρειας στο μέλλον, διασφαλίζοντας ότι τα έργα παρουσιάζονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και ενισχύοντας τον ρόλο της τέχνης ως γέφυρας επικοινωνίας μεταξύ των λαών. Εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και στους χορηγούς και υποστηρικτές από Αιγύπτιες και Ελληνικές προσωπικότητες και ιδρύματα που συνέβαλαν στην επιτυχία της έκθεσης, τονίζοντας ότι αυτή η συνεργασία αντικατοπτρίζει το βάθος των πολιτιστικών δεσμών μεταξύ των δύο πλευρών.
Ο Αντιστράτηγος Ahmed Khaled, Κυβερνήτης της Αλεξάνδρειας, επιβεβαίωσε ότι η πόλη φιλοξενεί τα εγκαίνια της έκθεσης ως εορτασμό μιας ιστορικής προσωπικότητας που άφησε βαθύ αντίκτυπο στην πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού και σε μια πόλη της οποίας το όνομα έχει συνδεθεί από την ίδρυσή της με τη σκέψη, τον διαφωτισμό και το άνοιγμα στον κόσμο.
Η έκθεση περιλαμβάνει 53 έργα τέχνης του παγκοσμίου φήμης Έλληνα καλλιτέχνη Βαρλάμη, από γλυπτά μέχρι ξυλόγλυπτα, και μεταφέρουν ένα ανθρωπιστικό μήνυμα που ζητά ειρήνη, κατανόηση και συνύπαρξη μεταξύ των λαών, αξίες που συνάδουν με την πολιτιστική και ιστορική ταυτότητα της Αλεξάνδρειας.
Τόνισε ότι η πόλη διαμόρφωσε ένα μοναδικό μοντέλο πολιτιστικής συνύπαρξης, όπου η ελληνική κοινότητα έγινε αναπόσπαστο κομμάτι του κοινωνικού της ιστού σε μια σχέση που χαρακτηρίζεται από αγάπη, ανθρώπινη αλληλεπίδραση και αμοιβαία διατήρηση της ταυτότητας και του πολιτισμού.
Εξήγησε ότι οι σχέσεις Αιγύπτου-Ελλάδας γνωρίζουν σήμερα ανανεωμένη δυναμική, ειδικά σε πολιτιστικό και καλλιτεχνικό επίπεδο, γεγονός που ενισχύει τις αξίες του διαλόγου και της σταθερότητας και συμπληρώνει το όραμα της βιώσιμης ανάπτυξης που θέτει τον άνθρωπο και τη γνώση στην πρώτη γραμμή των προτεραιοτήτων, τονίζοντας ότι η Αλεξάνδρεια θα παραμείνει παγκόσμιο σύμβολο γνώσης και φάρος διαφωτισμού και τέχνης.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, πραγματοποιήθηκε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τίτλο «Ο Αλέξανδρος Ανάμεσα στον Μύθο και την Πόλη», με συντονίστρια την Καθηγήτρια Δρ. Μόνα Χάγκαγκ, Πρόεδρο της Αρχαιολογικής Εταιρείας Αλεξάνδρειας. Ομιλητές ήταν ο Καθηγητής Δρ. Μοχάμεντ Αμπντέλ Γκανί, Καθηγητής Ελληνικής και Ρωμαϊκής Ιστορίας και Πολιτισμού στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Αλεξάνδρειας, η κα Καλλιόπη Παπακώστα, Διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Έρευνας για τον Πολιτισμό της Αλεξάνδρειας, και η Καθηγήτρια Σοφία Αυγερινού Κολώνια, Ομότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Πολεοδομίας και Χωροταξίας στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ).
Η Δρ. Μόνα Χάγκαγκ εξήγησε ότι τα πρωτοφανή επιτεύγματα του Αλεξάνδρου συνέβαλαν στη μεταμόρφωσή του από ιστορική προσωπικότητα σε ένα ημι-μυθικό σύμβολο, γεγονός που εγείρει ένα δύσκολο ερώτημα σχετικά με τη διάκριση μεταξύ πραγματικότητας και μυθοπλασίας. Επεσήμανε ότι η Αλεξάνδρεια, η πιο εξέχουσα από τις πόλεις που ίδρυσε, ενσαρκώνει σαφώς αυτή την επικάλυψη, καθώς συνδύαζε το πολιτικό, οικονομικό και αστικό όραμα με τους μύθους που υφαίνονται γύρω από την προέλευσή της και τον πολιτισμικό της ρόλο, για να γίνει κέντρο γνώσης και φάρος του ελληνιστικού Πολιτισμού.
Ο Δρ. Μοχάμεντ Αμπντέλ Γκανί συζήτησε το ιστορικό υπόβαθρο της σχέσης του Μεγάλου Αλεξάνδρου με την Αίγυπτο, αμφισβητώντας το αν θα μπορούσε να θεωρηθεί πιστός σωτήρας ή οξυδερκής πολιτικός. Εξέτασε τις ρίζες της μακράς σύγκρουσης μεταξύ Ελλήνων και Περσών και τον αντίκτυπό της στις εκστρατείες του Αλεξάνδρου, εξηγώντας ότι το μίσος των Αιγυπτίων για την περσική κυριαρχία λόγω των θρησκευτικών και πολιτικών διώξεων διευκόλυνε την είσοδο του Αλεξάνδρου στην Αίγυπτο χωρίς αντίσταση το 332 π.Χ.
Η κα. Καλλιόπη Παπακώστα ανέφερε μεταξύ πολλών άλλων, ότι ο Μέγας Αλέξανδρος άλλαξε την πορεία της ζωής και έφερε τους ανθρώπους κοντά. Ήταν ένας έξυπνος και παθιασμένος ηγέτης που αντιμετώπισε τη ζωή και τον θάνατο με πάθος, ενώ οι πόλεις που έχτισε παραμένουν μια κληρονομιά για την ανθρωπότητα, σημειώνοντας ότι η Αλεξάνδρεια εκφράζει το ελληνιστικό πνεύμα.
Η κα. Σοφία Αυγερινού Κολώνια εξέφρασε την ευτυχία της που επέστρεψε στην πόλη της Αλεξάνδρειας, σημειώνοντας ότι ο Αλέξανδρος την ίδρυσε, αλλά δεν έζησε για να την δει να ολοκληρώνεται, αλλά παρέμεινε πρωτεύουσα της γνώσης και άσκησε μεγάλη επιρροή στον παγκόσμιο πολιτισμό και το πνεύμα γενικότερα!
Παρέστησαν εκτός των προαναφερομένων οι κάτωθι θεσμικοί εκπρόσωποι: Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Νουβίας κ. Σάββας με τον Πανοσιολογιότατο Αρχιμανδρίτη κ. Αθανάσιο, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια κ. Ιωάννης Πυργάκης μετά της συζύγου του Κατερίνας, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας κ. Ανδρέας Βαφειάδης με τον Κοινοτικό Επίτροπο κ. Βασίλειο Ζουέ, ο Σύνδεσμος του Π/Ν με το Αιγυπτιακό στην Αλεξάνδρεια, κ. Χρυσόστομος Ράγκος μετά της συζύγου του Έλλης, ο Επιτετραμμένος της Κυπριακής Πρεσβείας στο Κάιρο κ. Ονούφριος Οικονομίδης, ο Συντονιστής της Εκπαίδευσης Βόρειας Αφρικής και Μέσης Ανατολής κ. Γεώργιος Κοκορέλης, η Πρόεδρος του ΕΝΟΑ και Πτολεμαίου Α΄ κα. Λιλίκα Θλιβίτου, ο πρώην διευθυντης του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Αλεξανδρείας κ. Βασίλειος Φιλιππάτος, η Πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων κα Αλίκη Αντωνίου, ο πρώην Αντιπρόεδρος της ΕΚΑ κ. Μιχάλης Αρσλανίδης, η διευθύντρια του Αβερωφείου Γυμασίου Λυκείου κα Αφροδίτη Πεβερέτου, η διευθύντρια του Δημοτικού Τοσιτσαίου – Πρατσίκειου κα. Αμάντα Νικολακοπούλου και πολλοί άλλοι όπως εκπαιδευτικοί, πάροικοι και γενικότερα άνθρωποι του πνεύματος, των γραμμάτων και των τεχνών.
Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στο χορευτικό συγκρότημα που ΄ήρθε από την Βεργίνα της Πέλλας και προσέφερε τα μάλα στην ημέρα με την τριπλή δραστηριότητα: σεμινάριο, θέαμα, έκθεση.
Μη λησμονούμε ότι το ανωτέρω συγκρότημα προέρχεται από την ιστορική Βεργίνα, την κωμόπολη όπου πιστεύεται ότι βρίσκεται στη θέση των αρχαίων Αιγών, πρωτεύουσας της αρχαίας Μακεδονίας, και έγινε παγκοσμίως γνωστή το 1977, όταν η πανεπιστημιακή ανασκαφή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, υπό τον καθηγητή αρχαιολογίας Μανόλη Ανδρόνικο και τους συνεργάτες του, ανακάλυψε τους τόπους ταφής των Μακεδόνων βασιλέων και ανάμεσα στους άλλους τάφους και ένα ταφικό μνημείο που, σύμφωνα με την επιχειρηματολογία του Ανδρόνικου, ήταν του βασιλιά Φιλίππου Β΄, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η ανακάλυψη αυτών των ευρημάτων θεωρείται από πολλούς ότι πιστοποίησε και τη θέση της αρχαίας πόλης των Αιγών, της πρώτης πρωτεύουσας του μακεδονικού βασιλείου.
Το ίδιο βράδυ άπαντες δείπνησαν στην Ένωση της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας, όπου εκεί ο Πρόεδρος της ΕΚΑ κ. Ανδρέας Βαφειάδης τους υποδέχθηκε, τους καλωσόρισε και αναφέρθηκε στην σημαντικότητα της ημέρας κατά την οποία τιμήθηκε η έκθεση ενός σπουδαίου καλλιτέχνη, ενώ παράλληλα συζητήθηκαν τα σπουδαία ζητήματα που άπτονται της μεγάλης προσωπικότητας του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η 13η Δεκεμβρίου θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη όλων μας ως ένα γεγονός με σημειολογική, ουσιαστική και συμβολική αξία, το οποίο στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία.
Η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας συγχαίρει όλους τους συντελεστές και διοργανωτές της εξαιρετικής εκδήλωσης στην Βιβλιοθήκη Αλεξανδρείας.
