Όλα ξεκίνησαν από την Αλεξάνδρεια! Ο δικός της Φάρος αποτέλεσε την αρχή για να θεμελιωθούν οι νέοι φάροι που θα φώτιζαν τα ταξίδια των ναυτικών και θα αναβάθμιζαν την ναυσιπλοΐα.
Γι αυτό και στη σύγχρονη εποχή θεσπίστηκε η Παγκόμια Ημέρα των Φάρων!
Με αφορμή τον εορτασμό αυτής της Ημέρας, ανοιχτοί ήταν την Κυριακή 17 Αυγούστου 2025, 18 φάροι σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια!
Οι πολίτες είχαν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για τη συμβολή των φάρων στην ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, στην αξιοποίηση του φαρικού δικτύου ως πολιτιστικής κληρονομιάς καθώς και την συνεισφορά των φαροφυλάκων στη λειτουργία του εν λόγω δικτύου.
Από τον Όμηρο ως το 1829
Οι πρώτες αναφορές κατασκευής και λειτουργίας πυρσών στην ελληνική αρχαιότητα, ανήκουν στα Ομηρικά έπη, όπου αναφέρεται ότι σε κορυφές πύργων, λόφων ή τοπικών γήινων εξάρσεων, άναβαν εύφλεκτες ύλες προς διευκόλυνση της ναυσιπλοΐας, δηλαδή δημιουργούσαν «πρωτογενείς» φάρους.
Σύμφωνα με κάποιες ιστορικές πηγές, πριν τον διάσημο φάρο της Αλεξάνδρειας, υπήρξαν φάροι έναντι της άκρας του ακρωτηρίου της Έλλης (φάρος Σιγείου), στη La Corunna (Λα Κορούνια) Ισπανίας (Πύργος του Ηρακλέους) και στον Πειραιά.
Η ονομασία «Φάρος» θεωρείται ότι προέρχεται από το όνομα της νησίδας «Φάρος» πλησίον της Αλεξάνδρειας, επί της οποίας τον 3ο π.Χ. αιώνα κατασκευάστηκε ο ομώνυμος φάρος από τον περιώνυμο αρχιτέκτονα Σώστρατο τον Κνίδιο.
Ο «Φάρος της Αλεξάνδρειας», ήταν ο πλέον φημισμένος φάρος της αρχαιότητας και ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου.
Ο Φάροι υπήρξαν πολύ πριν από το 1650 στο Αρχιπέλαγος του Αιγαίου, στο Μυρτώο και στο Κρητικό πέλαγος και συγκεκριμένα στα σημαντικότερα λιμάνια της εποχής, όπως στη, Χίο (1420) Μυτιλήνη (1782), Ρόδο (1490) και στη Μεθώνη.
Την εποχή της τουρκοκρατίας, το πλέον βέβαιο είναι ότι δεν υπήρξαν πυρσοί στις Ελληνικές ακτές. Αυτό ισχυροποιείται και από το γεγονός ότι την εποχή αυτή, οι συνθήκες διαβιώσεως των Ελλήνων και ο φόβος της πειρατείας στα νησιά και γενικά στις παράκτιες περιοχές, αποτέλεσαν ισχυρούς αποτρεπτικούς παράγοντες στην κατασκευή ή/και στην λειτουργία φάρων.
Οι περισσότεροι πυρσοί κατασκευάστηκαν μεταξύ του 1822 και του 1910. Ο πρώτος φανός του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους, άναψε το 1829 ή το 1830 στο λιμάνι της Αίγινας, όταν ο Καποδίστριας ανακήρυξε την Αίγινα Πρωτεύουσα της Ελληνικής Πολιτείας (εκκλησάκι Αγ. Νικολάου Θαλασσινού), ο οποίος για άγνωστη αιτία αργότερα καταστράφηκε.
Το Ελληνικό Φαρικό δίκτυο έχει διαιρεθεί σε 10 περιοχές που χαρακτηρίζονται με τους αριθμούς από 0 μέχρι 9, όπως φαίνεται στον χάρτη. Σκοπός αυτής της διαίρεσης είναι ο άμεσος προσδιορισμός της γενικότερης γεωγραφικής θέσης στην οποία βρίσκεται ένας πυρσός, όταν αυτός αναφέρεται με τον Εθνικό Αριθμό του ή συντομογραφικά ΑΕΦ του πυρσού.
