Η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου του Καΐρου θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα πολιτισμικά γεγονότα παγκοσμίως. Εκτός του ότι είναι η μεγαλύτερη στον Αραβικό κόσμο, εμπεριέχει και την ποιότητα που οδηγεί χιλιάδες εκδότες απ΄ όλα τα μέρη της οικουμένης να την επισκέπτονται ώστε να επιλέξουν τα κατάλληλα έργα προς μετάφραση.
Η Ελλάδα στην φετινή, με νούμερο 56η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου του Καΐρου, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη δικτύωση και τη μετάφραση της ελληνικής λογοτεχνίας.
Έτσι λοιπόν, λαμβάνουν μέρος σε εκδηλώσεις που διοργανώνει το Υπουργείο Πολιτισμού, διά της Διεύθυνσης Γραμμάτων, σε συνεργασία με το Ελληνικό Ίδρυμα Βιβλίου και Πολιτισμού (ΕΛΙΒΙΠ), το Παράρτημα Αλεξανδρείας του Ιδρύματος και την Πρεσβεία της Ελλάδος στην Αίγυπτο: ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος, ποιητής, βιβλιογράφος, ο Σταύρος Ζαφειρίου, ποιητής (Κρατικό Βραβείο Ποίησης, 2023), ο Νίκος Μπακουνάκης, πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Βιβλίου και Πολιτισμού, η Σίσσυ Παπαθανασίου, διευθύντρια Γραμμάτων του ΥΠΠΟ και ο Mohamed Abdelaziz, PhD στη Φιλολογία (Συγκριτικές Σπουδές Ελληνικών και Αραβικών), Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Ξένων Γλωσσών και Μετάφρασης, Πανεπιστήμιο Αλ-Αζχάρ, και μεταφραστής.
Η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου του Καΐρου, που διοργανώνεται από τον Γενικό Οργανισμό Βιβλίου της Αιγύπτου, ξεκίνησε το 1969 ως μέρος των εορτασμών για τη χιλιετία του Καΐρου και έχει εξελιχθεί σε μία από τις μεγαλύτερες εκθέσεις βιβλίου παγκοσμίως, δεύτερη μόνο μετά την Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης, προσελκύοντας εκατομμύρια επισκεπτών κάθε χρόνο.
Στη φετινή έκθεση, ειδικότερα, αναμένεται να λάβουν μέρος 1.345 εκδότες και επίσημοι φορείς από την Αίγυπτο, τον αραβικό κόσμο και 80 χώρες από το εξωτερικό, περίπου 6.150 εκθέτες
Την εθνική συμμετοχή της Ελλάδας στις διεθνείς εκθέσεις βιβλίου υλοποιεί για τα έτη 2023 έως και 2025 η Διεύθυνση Γραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού.
Την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2025 βιώσαμε συναισθήματα πνευματικής ανάτασης και ερεθίσματα προβληματισμού, όσοι παρευρεθήκαμε στην αίθουσα εις την οποία πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του ποιητή Σταύρου Ζαφειρίου από την κα. Σίσσυ Παπαθανασίου, κυρίως όμως, όταν ακούσαμε τον ίδιο τον δημιουργό να απαγγέλει ποίησή του,ενώ στη συνέχεια απολαύσαμε τους στίχους του μελοποιημένους. Ακολούθως παρακολουθήσαμε τον διάλογο του κ. Νίκου Μπακουνάκη με τον κ. Mohamed Abdelaziz, εισπράττοντας γνώση μέσα από την ευφυή τεχνική του ερωτώντος και την απαντητική δεινότητα του ερωτώμενου.
Με την ολοκλήρωση των παρουσιάσεων οδηγηθήκαμε άπαντες στον ελληνικό περίπτερο, όπου εκεί η Διευθύντρια του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Αλεξανδρείας, ως οικοδέσποινα επί χρόνια μυημένη στα «τελετουργικά» της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου του Καΐρου, μας ξενάγησε στους χώρους της Έκθεσης, μας μίλησε για την ελληνική συμμετοχή και την σπουδαία τιμή που αισθάνεται για την παρουσία στο Κάιρο των Ελλήνων δημιουργών και των επίσημων θεσμικών εκπροσώπων από πλευράς ελληνικών γραμμάτων και με χαμόγελο και ευγένεια φρόντισε να προβάλει μεταξύ εκατοντάδων περιπτέρων, το ελληνικό περίπτερο.
Η κα. Σίσσυ Παπαθανασίου, διευθύντρια Γραμμάτων του ΥΠΠΟ, μίλησε για την ελληνική συμμετοχή στον «Αλεξανδρινό Ταχυδρόμο» ως εξής: «Το Κάιρο είναι μαγευτικό κάθε φορά που έρχομαι αισθάνομαι μια ιδιαίτερη γοητεία να με τραβάει, αισθάνομαι στο περίπτερο το ελληνικό της έκθεσης υπερήφανη διότι αυτή τη στιγμή έχουμε γύρω στις 60 εκδόσεις ελληνικά βιβλία μεταφρασμένα στα αραβικά εκ των οποίων ορισμένα είναι της τελευταίας χρονιά και αυτό είναι που δείχνει ότι κάτι υπάρχει. Έχουμε μια έκδοση Καμπανέλη που δεν είχε ξαναμεταφραστεί ποτέ. Ο Καμπανέλης είναι ο θεατρικός συγγραφέας και ποιητής που θεωρείται ότι με αυτόν ξεκινάει το σύγχρονο ελληνικό θέατρο. Μεταφράσαμε λοιπόν την “Αυλή των θαυμάτων” με μια πολύ μεγάλη εισαγωγή για το έργο και για την νεοελληνική δραματουργία που έγραψα εγώ. Έχουμε μια έκδοση Σαμαράκη διηγήματα και μια υπό έκδοση Ανθολογία ελληνικής ποίησης. Αυτό το εκδοτικό πρόγραμμα θέλουμε να πιστέψουμε ότι θα αποδώσει καρπούς και του χρόνου θα έχουμε ακόμη περισσότερες εκδόσεις να παρουσιάσουμε. Επίσης αυτό που θέλω να πω είναι ότι όλος ο Ελληνισμός του Καίρου και της Αλεξάνδρειας αγκαλιάζει αυτή την προσπάθεια και στέκεται δίπλα μας γι΄ αυτό και άλλωστε σήμερα, ήταν όλοι εδώ στην ελληνική παρουσίαση των βιβλίων και ότι τώρα με το μεταφραστικό πρόγραμμα που ξεκινάει για την χρηματοδότηση μεταφράσεων ελληνικών βιβλίων σε άλλες γλώσσες, θα μπορέσουμε πιο πολύ να προωθήσουμε αυτό το έργο.
Ευχαριστώ πολύ να σας έχουμε μαζί μας όλοι μαζί καταφέρνουμε περισσότερα».
Ο τιμώμενος ποιητής κ. Σταύρος Ζαφειρίου με τη σειρά του κι αυτός τίμησε την αλεξανδρινή εφημερίδα μας με τα παρακάτω λόγια: «Καταρχάς θέλω να ευχαριστήσω για την πρόσκληση που μου έγινε και βρίσκομαι εδώ. Είναι η πρώτη φορά που είμαι στην Αίγυπτο και στο Κάιρο. Αισθάνομαι εντυπωσιασμένος από την έκθεση όχι μόνο από την έκτασή της και από τα χιλιάδες φαντάζομαι περίπτερα, αλλά και από τον τόσο πολύ κόσμο που κυκλοφορεί. Στη Θεσσαλονίκη έχουμε τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου αλλά, (γελάει), είναι κάτι σαν παιδικό… αυτό που συμβαίνει εδώ σήμερα!!! Δεν έχω παραβρεθεί για να είμαι ειλικρινής σε άλλη έκθεση βιβλίου στο εξωτερικό είναι, η πρώτη φορά αλλά πραγματικά είναι κάτι το οποίο δεν φανταζόμουν ποτέ.
Υπήρξαν φίλοι μου ο Κωστής Μοσκώφ και ο Μανώλης Μαραγκούλης, έχω ακούσει πάρα πολλά για την Αλεξάνδρεια κάναμε συζητήσεις με τον Κωστή πάρα πολλές και πραγματικά θα ‘θελα πάρα πολύ να έρθω και στην Αλεξάνδρεια. Νομίζω ότι όλοι οι Έλληνες θα ήθελαν να έρθουν στην Αλεξάνδρεια. Υπάρχει το όνομα του Καβάφη που τους συνδέει έτσι κι αλλιώς με την Αίγυπτο αλλά και με την Αλεξάνδρεια ειδικότερα. Και βέβαια υπάρχουν κάποιοι δρόμοι στην Αλεξάνδρεια που λόγω του Καβάφη θα ήθελαν όλοι να τους επισκεφτούν».
Κλείσαμε την επίσκεψή μας στην 56η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου του Καΐρου, με τον πρόεδρο του Ελληνικού Ιδρύματος Βιβλίου και Πολιτισμού κ. Νίκο Μπακουνάκη, με την κάτωθι τοποθέτησή του: «Ήμασταν και πάλι εδώ,τον Ιανουάριο του 2022 όταν η Ελλάδα ήταν τιμώμενη χώρα εδώ στην έκθεση. Είχαμε πιο μεγάλο περίπτερο και άλλα πολλά. Εκείνο που μου έκανε τότε εντύπωση και τώρα επιβεβαιώνεται εδώ, ανακαλύπτεις πόσο πλούσια και δυναμική είναι η λογοτεχνία του αραβόφωνου κόσμου. Γιατί δεν είναι μόνο η χώρα της Αιγύπτου αλλά και οι χώρες και της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής παράγουν, με όργανο βασικό βέβαια τα αραβικά, ένα μεγάλο κομμάτι της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό, είναι και η τεράστια συμμετοχή του κόσμου στην έκθεση αυτή, που αγοράζουν βιβλία, που ξεφυλλίζουν κλπ . Αυτό πραγματικά είναι μοναδικό και αν δεν έρθεις εδώ δεν μπορείς να το συνειδητοποιήσεις. Και είναι τόσο καθοριστικό γιατί γκρεμίζει και όλα τα στερεότυπα που μπορεί να έχουμε εμείς, ή εντός εισαγωγικών ή εκτός εισαγωγικών, δυτικοί άνθρωποι για τον αραβικό κόσμο για το αν διαβάζει, αν γράφει βιβλία και όλα αυτά τα πράγματα. Πραγματικά είναι κάτι το αποκαλυπτικό για μένα αυτή η έκθεση».
Παρευρέθησαν μεταξύ πολλών άλλων, εκτός των προαναφερομένων, η κα. Μαρία Ρουσάκη απ΄ τη Διεύθυνση Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού, ο Σύμβουλος Επικοινωνίας κ. Βασίλειος Κιμούλης, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αλ Ασχάρ κ. Τάρεκ Ραντουάν, ο Συντονιστής Αιγύπτου, Βόρειας Αφρικής και Μέσης Ανατολής κ. Γεώργιος Κοκορέλης με εκπαιδευτικούς, οι κες. Ελένη Πέτρου και Δέσποινα Τζόβα απ΄ το προσωπικό της Πρεσβείας της Ελλάδος στο Κάιρο, ο αρχισυντάκτης του Νέου Φωτός Καΐρου κ. Βασίλειος Πουλαρίκας, η σπουδαία ελληνολάτρης κα. Άντυ ελ Αράμπι, ο επιστήμων κ. Μιχάλης Μπίσκος, συνεργάτες από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού Αλεξανδρείας, Αιγύπτιοι αξιωματούχοι και συγγραφείς, καθώς και πολλοί επισκέπτες οι οποίοι αναζήτησαν τίτλους και πληροφορίες απ΄ το Ελληνικό Περίπτερο.
Η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας, συγχαίρει τους αρμόδιους φορείς της Αιγύπτου για την επιτυχημένη 56η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου του Καΐρου, καθώς και την ελληνική αποστολή που τίμησε τον Ελληνισμό της Διασποράς με την παρουσία της. Επίσης εκφράζει την βαθιά της ικανοποίηση για τον επιμορφωτικό ρόλο του Ελληνικού Ιδρύματος Βιβλίου Πολιτισμού – Παράρτημα Αλεξανδρείας, για την δράση του στην πόλη της ιστορίας, καθώς δημιουργεί επί χρόνια φιλέλληνες μέσω της γλώσσας και παράλληλα για την εξαιρετική διοργάνωση σε συνεργασία με όλους τους θεσμικούς φορείς και συντελεστές.
