Η Μάχη του Ελ Αλαμέιν (23 Οκτωβρίου – 11 Νοεμβρίου 1942) ήταν μία από τις πλέον κρίσιμες μάχες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που διεξήχθη στη βόρεια Αφρική, κοντά στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Αντιπαρατέθηκαν οι δυνάμεις του Άξονα, με επικεφαλής τον Γερμανό στρατηγό Έρβιν Ρόμελ (Αφρικακό Σώμα), και οι συμμαχικές δυνάμεις υπό την ηγεσία του βρετανού στρατηγού Μπέρναρντ Μοντγκόμερι.
Η μάχη θεωρείται ορόσημο, καθώς οι Συμμαχικές Δυνάμεις σημείωσαν την πρώτη σημαντική νίκη επί των δυνάμεων του Άξονα στη βόρεια Αφρική, ανοίγοντας τον δρόμο για την οριστική ήττα τους στην περιοχή. Η νίκη στο Ελ Αλαμέιν έφερε σημαντική αλλαγή στο ηθικό των συμμαχικών δυνάμεων και αποτέλεσε το έναυσμα για την επιτυχή εκστρατεία στη Βόρεια Αφρική, η οποία κατέληξε στην ανακατάληψη της περιοχής.
Οι ελληνικές δυνάμεις συμμετείχαν ενεργά στη μάχη, και το γεγονός αυτό, αποτελεί έναν από τους σημαντικούς σταθμούς της ελληνικής στρατιωτικής ιστορίας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό, καθώς και μονάδες του Ελληνικού Στρατού, συνέβαλαν στον αγώνα, επιβεβαιώνοντας την αποφασιστικότητα της Ελλάδας να συνεχίσει να μάχεται στο πλευρό των Συμμάχων, παρά την κατοχή της από τις δυνάμεις του Άξονα.
Η Ελληνική Κοινότητα Αλεξάνδρειας, λόγω της εγγύτητάς της με το πεδίο της μάχης και της σημαντικής παρουσίας των Ελλήνων στην Αίγυπτο, αισθάνεται ιδιαίτερη σύνδεση με αυτό το γεγονός και συνεχίζει να τιμά τους πεσόντες κάθε χρόνο, ενισχύοντας τους δεσμούς της με την ιστορία και την κληρονομιά της Ελλάδας.
Η Ελληνική Πρεσβεία στην Αίγυπτο, υλοποιώντας την απόφαση του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελλάδος διοργάνωσε κι εφέτος το Σάββατο της 19ης Οκτωβρίου 2024 και ώρα 12:00, την ετήσια τελετή εορτασμού για την 82η επέτειο των Μαχών στο Ελ Αλαμέιν κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο έχων το γενικό πρόσταγμα Ακόλουθος Άμυνας Πλοίαρχος κ. Μιχάλης Τσιλιγκάκης σήμανε στις 12:00 την έναρξη της εκδήλωσης Τιμής και σε απόλυτη συνεργασία με τον Σύνδεσμο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού με το Αιγυπτιακό στην Αλεξάνδρεια, κ. Κωνσταντίνο Βαρουξή ανέλαβαν την οργάνωση και το όλο τελετουργικό της Μνήμης για τους πεσόντες Έλληνες στρατιώτες.
Τόσο ο χαιρετισμός του ΑΚΑΜ κ. Τσιλιγκάκη προς τους επίσημους προσκεκλημένους και η αναφορά του στη σημασία και την ιστορικότητα της ημέρας, όσο και η ανάγνωση των ονομάτων των πεσόντων από τον Σύνδεσμο κ. Βαρουξή υποδαύλισαν σε όλους μας ερεθίσματα συγκινήσεως και βαθιάς ευγνωμοσύνης προς εκείνους, που απέτρεψαν την κατάκτηση της Αλεξάνδρειας και κατ΄ επέκτασιν την νικηφόρα έκβαση υπέρ της ναζιστικής λαίλαπας, που στο πέρασμα της ισοπέδωνε τα πάντα.
Ακολούθησε η τέλεση της επιμνημόσυνης δέησης για τους ήρωες της Μάχης των Μαχών στη Βόρεια Αφρική, από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μπουζουμπούρας – Μπουρούντι κ. Ισαάκ, ο οποίος από κοινού με τους φοιτητές της Πατριαρχικής Σχολής Άγιος Αθανάσιος προσέδωσαν μέσω της ορθόδοξης ιερουργίας, την θρησκευτικότητα που ενσταλάζει η φράση «Αιωνία η Μνήμη» στο πνεύμα και το θυμικό των σύγχρονων γενεών.
Ο Πρέσβυς της Ελλάδος στην Αίγυπτο κ. Νικόλαος Παπαγεωργίου, ως ο πρώτος θεσμικός εκπρόσωπος του Ελληνικού κράτους, με λόγο σαφή, επικεντρωμένο στη σημασία και την παρακαταθήκη που άφησε στον κόσμο, του παρόντος και του μέλλοντος το γενναίο παρελθόν των Ελλήνων στρατιωτών, μετά τον χαιρετισμό του προς το επίσημο ακροατήριο, μεταξύ άλλων ανέφερε τα εξής:
«Βρισκόμαστε σήμερα σε αυτόν τον χώρο για να αποτίσουμε φόρο τιμής στα 89 άτομα που έχασαν τη ζωή τους στη δεύτερη μάχη του Ελ Αλαμέιν. Η ιστορία της δεύτερης μάχης είναι γνωστή. Γνωστό είναι επίσης ότι η νικηφόρος έκβαση της μάχης αυτής στην οποία συνέβαλε και η 1η ελληνική Ταξιαρχία αποτέλεσε κρίσιμη καμπή που δημιούργησε τις προϋποθέσεις για αλλαγή πορείας των δυνάμεων του Άξονα στην Αφρική. Η 1η Ελληνική Ταξιαρχία η οποία αποτελούσε τμήμα της 8ης Βρετανικής Στρατιάς κατόρθωσε μαζί με τους στρατιώτες από άλλα έθνη να επιτύχουν ματαίωση των σχεδίων των εκπροσώπων του Άξονα στην Αφρική αποτρέποντας την προέλαση τους προς Αλεξάνδρεια προς τη διώρυγα και βεβαίως από κει προς τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της Μέσης Ανατολής στοιχείο που θα τους εξασφάλιζε χώρο και ζωτικά μέσα για τη συνέχιση του ολέθριου έργου τους. Επιτρέψτε μου να πω ότι στην Ταξιαρχία αυτή μεγάλο ρόλο έπαιξαν 800 Αιγυπτιώτες Έλληνες από τα σπλάχνα των Ελλήνων της Αιγύπτου την ώρα που διεξαγόταν η μάχη αυτή τον Οκτώβριο του ‘42 η Ελλάδα βρισκόταν στο μέσο μιας κτηνώδους ναζιστικής κατοχής. Οι Έλληνες προσπάθησαν και πάλεψαν έτσι ώστε τον Οκτώβριο του ‘44 η ναζιστική κατοχή να λήξει και μάλιστα πριν από ορισμένες μέρες στις 12 Οκτωβρίου εορτάσαμε την απελευθέρωση της Αθήνας όταν η μισητή σβάστικα κατέβηκε από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Την ίδια ημερομηνία το 1944 και τα τελευταία οχήματα αναχωρούσαν από την ελληνική πρωτεύουσα. Βρισκόμαστε σήμερα σε ένα κενοτάφιο το οποίο γράφει με τη συμπυκνωμένη σοφία ενός επιγράμματος το οποίο προσέφερε η Ελληνική Πολιτεία «ου ένεκεν ζεις και αποθανείν μη κατόχου» που σημαίνει να μη διστάσεις να πεθάνεις για τον ίδιο σκοπό τον οποίο αξίζει να ζεις. Το κενοτάφιο αυτό συμβολαιοποιεί και ένα αρχαίο έθος των Ελλήνων την ηθική υποχρέωση να κλάψουν και να θάψουν τους νεκρούς τους όπως έκαναν με όλες τις πρέπουσες τιμές. Το ίδιο έκανε η Αντιγόνη η ηρωίδα του Σοφοκλή αψηφώντας τις άνωθεν εντολές το ίδιο αναφέρει με γλαφυρό τρόπο ο Μέγας Θουκυδίδης στην ιστορία του πελοποννησιακού πολέμου πριν δώσει το λόγο στον Περικλή να πει τον περίφημο επιτάφιο λόγο του. Στο πρώτο έτος λοιπόν του πελοποννησιακού πολέμου γίνεται μια τελετή για να ταφούν οι νεκροί και σ΄ αυτή την τελετή προβλέπεται και μια κενή κλίνη εστρωμένη φέρεται των αφανών λέει ο Θουκυδίδης δηλαδή ένα άδειο κρεβάτι το οποίο είναι για τα οστά των οποίων δεν βρέθηκαν. Οι νεκροί του Αλαμέιν κρατούν το ίδιο νήμα με εκείνους από το Μαραθώνα, τις Θερμοπύλες, τη Σαλαμίνα, τους νεκρούς από την έξοδο του Μεσολογγίου του 1826, τους νεκρούς από την αντίσταση των Ελλήνων εναντίον της ναζιστικής κατοχής, τους νεκρούς από την Κύπρο. Τους οφείλουμε αιώνια τιμή αιωνία τους η μνήμη».
Η συγκίνηση μεγάλη στο άκουσμα του λόγου του Έλληνα Πρέσβεως και επίσης το ίδιο συναίσθημα επικράτησε σε όλους μας κατά την ανάκρουση των δύο Εθνικών Ύμνων των δύο φίλιων χωρών μας, Αιγύπτου και Ελλάδος.
Να σημειωθεί ο σημαντικός ο ρόλος της κας Βέρας Τσαγλάκη, που ως δεινή μεταφράστρια παρείχε τη δυνατότητα στους ξένους επισήμους να κατανοήσουν τα όσα ακούγονταν εις την ελληνική γλώσσα.
Και όπως αρμόζει και επιβάλλει η τελετουργία της αιωνίου ευγνωμοσύνης προς τους πεσόντες ομοεθνείς μας, κατατέθηκαν στέφανοι δόξας, ενθύμησης και υπόκλισης προς το μεγαλείο εκείνων που μας προσέφεραν με το αίμα τους τη δυνατότητα να λογιζόμαστε ελεύθεροι άνθρωποι στη ζωή, οι δε ευεργέτες μας να είναι καταγεγραμμένοι με αίνους στο ημερολόγιο της παγκόσμιας ιστορίας!
Η Αίγυπτος όπως κάθε χρόνο κατέθεσε με τον Κυβερνήτη της Μάρσα Ματρούχ τον δικό της τιμητικό στέφανο και ακολούθησαν οι ανώτατοι Αξιωματικοί της Νειλοχώρας με ιδιαίτερα εντυπωσιακή παρουσία συνοδευόμενοι από στρατιώτες που με βήμα ανάλογο της περίστασης, απέδωσαν τις πρέπουσες τιμές στο Μνημείο των Ελλήνων Ηρώων.
Στη συνέχεια ο Έλληνας Πρέσβυς κ. Νικόλαος Παπαγεωργίου, κατευθύνθηκε προς το Κενοτάφιο του Ελληνισμού, τιμώντας πρώτος εκ μέρους της Ελλάδος τον αγώνα και τη μνήμη των πολεμιστών της γαλανόλευκης.
Σειρά είχε η Πρέσβυς της Κύπρου η οποία από κοινού με τον ΑΚΑΜ κ. Κωνσταντίνο Χατζηκωστή, «υπέγραψαν τις δικές τους ευχαριστίες» προς τους αείμνηστους στρατιώτες του ιερού καθήκοντος.
Η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας εκπροσωπήθηκε από τον Πρόεδρό της κ. Ανδρέα Βαφειάδη, με την κατάθεση στεφάνου αφιερωμένου στην ενθύμηση της υπέρτατης θυσίας των Ελλήνων απέναντι στη σπουδαιότερη μάχη που έλαβε χώρα στις Μεσογειακές ακτές κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ας μη λησμονούμε ότι αν έπεφτε η Αλεξάνδρεια, κατεξοχήν πόλη του Ελληνισμού, θα κατέρρεε στη συνέχεια όλη η άμυνα των συμμάχων. Γι αυτό και ο στέφανος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας ενέχει και μια ιδιαίτερη σημειολογία στο Μνημείο του Ελ Αλαμέιν.
Τους στεφάνους που κατατέθηκαν στο ιερό κενοτάφιο, εκτός των προαναφερθέντων, τους απέδωσαν με την πρέπουσα τιμή οι κάτωθι θεσμικοί εκπρόσωποι κ.κ.: Μιχάλης Τσιλιγκάκης Έλληνας ΑΚΑΜ, Κρίστιαν Μπέργκερ Πρέσβυς της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Αίγυπτο, Γεώργιος Κοκορέλης Συντονιστής Εκπαίδευσης Αιγύπτου, Βόρειας Αφρικής και Μέσης Ανατολής, Ανδρέας Γιόσρι Κοινοτικός Επίτροπος ΕΕΚ, Λιλίκα Θλιβίτου Πρόεδρος ΕΝΟΑ και Πτολεμαίου Α΄ (δύο στέφανους), Άρης Μαρκοζάννης Επικεφαλής Προσκόπων Αλεξανδρείας, Χρήστος Αντωνίου Επικεφαλής Προσκόπων Καΐρου, Πέτρος Λούτσης εκ μέρους της Κυπριακής Αδελφότητας Κυπρίων Αλεξανδρείας, Δαγιάντης Γεώργιος εκ μέρους του Συνδέσμου Αποφοίτων Αβερωφείου, Κωνσταντίνα Γεδεών Οικονομική Διευθύντρια του ΕΠΚΚ και Αντιπρόεδρος του ΕΝΟΚ, Καζαμίας Αντώνης Αντιπρόεδρος Ελληνικού Κέντρου Καΐρου και βέβαια άλλοι επίσημοι ξένων αντιπροσωπειών όπως των: Γαλλίας, Βελγίου, Βραζιλίας, Ολλανδίας, Αγγλίας, ΗΠΑ, Ολλανδίας, Αυστραλίας και άλλων, οι οποίοι ευλαβικώς στάθηκαν στο Μνημείο των Ελλήνων Ηρώων των μαχόμενων υπέρ της ελευθερίας.
Και βέβαια όπως κάθε χρόνο είχαν αποσταλεί στέφανοι απ΄ όλους τους Συλλόγους και τα Ιδρύματα του Ελληνισμού των δύο Παροικιών Αλεξάνδρειας και Καΐρου, ανεξαρτήτως των δικαιολογημένων απουσιών κάποιων εκπροσώπων τους.
Πάντα εις τις επάλξεις των τελετουργιών ιστορικής μνήμης, εκ μέρους της Ελληνικής Πρεσβείας στο Κάϊρο και του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της χώρας μας, ο βοηθός ΑΚΑΜ κ. Πετρούνης Κωνσταντίνος.
Παρέστησαν ακόμη ο Δήμαρχος του Ελ Αλαμέιν, υψηλότατα στελέχη του Αιγυπτιακού Στρατού, όπως ο Εκπρόσωπος Διοικητού Βόρειου Τομέα της Αιγύπτου, ο Εκπρόσωπος του Πολεμικού Ναυτικού Αιγύπτου, ο Διοικητής της Ναυτικής Βάσης Αλεξανδρείας, Εκπρόσωπος του Πολεμικού Ναυτικού Αιγύπτου και άλλα υψηλόβαθμα στελέχη της Αιγυπτιακής Πολιτείας, διπλωμάτες και θεσμικοί παράγοντες. Το «παρών» έδωσε και ο Πρόξενος του Λιμεναρχείου του Πορτ Σαΐντ κ. Χρήστος Παπακωνσταντίνου.
Από Ελληνικής πλευράς παρόντες ήταν ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια κ. Ιωάννης Πυργάκης μετά της συζύγου του και ο νέος Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στο Κάιρο κ. Συμεών Λιναρδάκης επίσης μετά της συζύγου του, το Προσκοπικό Σώμα των δύο Παροικιών, Αλεξάνδρειας και Καΐρου, ο κ. Ριάντ με την κορνέτα του που μαζί με τον κ. Άρη Μαρκοζάνη στο τύμπανο, μας εισήγαγαν μουσικά στο πρελούντιο της ανάγνωσης των ονομάτων που έπεσαν στη μάχη, οι διευθύντριες των Σχολείων Αβερωφείου Γυμνασίου – Λυκείου και Τοσιτσαίου – Πρατσίκειου Δημοτικού της Αλεξάνδρειας κα. Αφροδίτη Πεβερέτου και κα. Αδαμαντία Νικολακοπούλου, ο Αναπληρωτής της Αμπετείου κ. Βασίλειος Μπακούρος, ο διευθυντής της Αχιλλοπουλείου Σχολής Καΐρου κ. Βασίλης Λάγιος και πολλοί εκπαιδευτικοί από τα δύο κοινοτικά σχολεία των δύο πόλεων. Ο Βασίλης Πουλαρίκας αρχισυντάκτης του “Νέου Φωτός” από το Κάϊρο κάλυψε για λογαριασμό της Κοινότητας Καΐρου την τελετή.
Στο τέλος και μετά τις εθιμοτυπικές φωτογραφίες άπαντες πέρσαν στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο, παραπλεύρως του Μνημείου, όπου εκεί σερβιρίστηκαν απ΄ το προσφερόμενο δωρεάν μπουφέ του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, με το πλούσιο κέτερινγκ του Ελληνικού Κέντρου Καΐρου.
Αν για όλους μας, οι ετήσιες επισκέψεις μνήμης στο Ελληνικό Μνημείο των Πεσόντων στο Ελ Αλαμέιν, αποτελούν εθιμοτυπικές υποχρεώσεις απόδοσης τιμών σε ένα παρελθόν 82 ετών, για τις ψυχές των αγωνιστών ηρώων, οι παρουσίες μας εκεί αποτελούν τη λύτρωση και τη δικαίωση καθότι κόπηκε η ζωή τους στον ανθό της ηλικίας τους, για να δυνάμεθα εμείς να απολαμβάνουμε την ερμηνεία της λέξης «ελευθερία» στην πράξη!
Η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας εκφράζει τα συγχαρητήριά της προ όλους τους αρμόδιους διοργανωτές, για την άψογη τέλεση του ιερού μνημόσυνου των πεσόντων Ελλήνων!
Αιωνία τους η Μνήμη!
