Ο εκπαιδευτικός Αλέξανδρος Μπάσης έχει ως Αιγυπτιώτης ξεχωριστή ιστορία, καθότι πολυτάλαντος και κυρίως σεμνός, αποτελεί κόσμημα για την Αιγυπτιώτικη Παροικία, την Ελληνική της Κοινότητα, τα Ελληνικά Σχολεία και την Ιεροψαλτική της Ορθοδοξίας.
Αθόρυβος, διακριτικός, ουδόλως κομπορρήμων σε όλη την πορεία της ζωής του, πολυταξιδεμένος, άρτιος χειριστής της ελληνικής γλώσσας και με γνώσεις που ξεπερνούν τις αναγκαίες ενός εκπαιδευτικού, αποτελεί έναν πολύπλευρο στοχαστή. Τυχερός όποιος συνομιλήσει μαζί του, καθώς το όφελος που θα προκύψει απ΄ τη συζήτηση είναι περίσσιο. Μόνο τυχαίο λοιπόν δεν είναι, το γεγονός ότι ως υπεύθυνος του περιοδικού «Νέος Κάδμος» έχει αφήσει γερά τη σφραγίδα του στις πολιτισμικές αναζητήσεις των δύο πατρίδων του, Ελλάδας και Αιγύπτου. Όπως συνέβη και με τη σύμπραξή του, με Μίκη Θεοδωράκη, Μάνο Χατζιδάκι, την ΕΡΤ και την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στο χώρο της μουσικής. Ας τον γνωρίσουμε καλύτερα λοιπόν μέσα από τη συνέντευξη που ακολουθεί για λογαριασμό του «Αλεξανδρινού Ταχυδρόμου»
Ποια η σχέση σας με την Αλεξάνδρεια;
Γεννήθηκα στην πόλη της Αλεξάνδρειας και έζησα εδώ μέχρι και την ηλικία των δεκατεσσάρων ετών. Δημοτικό πήγα στην Πρατσίκειο, τότε που ακόμη στεγαζόταν στα σχολεία της Ιμπραημίας. Στη συνέχεια φοίτησα στο Αβερώφειο Γυμνάσιο στις δύο πρώτες τάξεις του και ακολούθως η οικογένειά μου μετοίκησε στην Αθήνα όπου τελείωσα το σχολείο και έζησα 49 χρόνια. Στο διάστημα αυτό ήλθα στην Αίγυπτο αρκετές φορές για τουρισμό.
Μιλήστε μας για την ενασχόλησή σας με την εκπαίδευση και την γενικότερη δραστηριότητά σας.
Μετά το σχολείο, φοίτησα στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών από όπου και πήρα το πτυχίο μου και στη συνέχεια έκανα μία τριετή εκπαίδευση στο αντικείμενο των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Από φοιτητής ασχολήθηκα με την φροντιστηριακή εκπαίδευση. Παράλληλα ασχολήθηκα επαγγελματικά με την χορωδιακή μουσική. Η πρώτη μου επαγγελματική μουσική παρουσία ήταν στον δίσκο «τα παράλογα», μία μελοποίηση στίχων του Νίκου Γκάτσου από τον Μάνο Χατζιδάκι. Επίσης, έλαβα μέρος σε 20 περίπου συναυλίες με μαέστρο τον Μίκη Θεοδωράκη (Άξιον εστί, Κάντο Χένεραλ κ.ά.), συμμετείχα στην χορωδία της ΕΡΤ και της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Επί δύο δεκαετίες ήμουν ο Συντονιστής Προγράμματος των Χορωδιακών Φεστιβάλ Αθηνών και Ρόδου (υπό την αιγίδα των αντίστοιχων Δήμων). Βέβαια, ποτέ δεν εγκατέλειψα την φροντιστηριακή εκπαίδευση στα μαθηματικά, ενώ ποτέ δεν διορίστηκα στο Ελληνικό Δημόσιο ως καθηγητής.
Και πως τελικά βρεθήκατε στις σχολικές τάξεις;
Όντας μέλος του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων στην Αθήνα, μου έγινε πρόταση από το τότε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και Διαχειριστικό Διευθυντή της Αμπετείου Σχολής Καΐρου, τον κ. Νικόλα Βαδή, να διδάξω μαθηματικά στην Αμπέτειο, πράγμα το οποίο και αποδέχθηκα. Ήταν τον Σεπτέμβριο του 2016. Στην Αμπέτειο Σχολή Καΐρου δίδαξα επί 6 χρόνια, ως καθηγητής του φορέα. Από τον Οκτώβριο του 2023 εμφανίσθηκε ένα κενό σε θέση μαθηματικού στο Αβερώφειο Γυμνάσιο-Λύκειο, οπότε και ανέλαβα ως καθηγητής στο σχολείο, στο οποίο κάποτε υπήρξα μαθητής. Κάτι ιδιαίτερα συγκινητικό για μένα.
Έχετε εμπλακεί στην έκδοση του ηλεκτρονικού περιοδικού «ο Νέος Κάδμος». Τι ιστορία έχει το περιοδικό αυτό;
Το 1947, με πρωτεργάτες δύο τότε μαθητές της Αμπετείου Σχολής, τον Μίκη Καπαϊτζή (ο οποίος δεν είναι πλέον εν ζωή) και τον Πάνο Αρβανιτάκη, ξεκίνησε η έκδοση του περιοδικού «Κάδμος». Η προσπάθεια στέφθηκε με επιτυχία καθώς η τότε Διοίκηση της Σχολής και ο Σύλλογος των διδασκόντων αγκάλιασαν την προσπάθεια και υπήρξαν αρωγοί. Τα άρθρα έγραφαν κυρίως μαθητές και μαθήτριες της Σχολής. Με την κατά κύματα φυγή των Αιγυπτιωτών Ελλήνων από την Νειλοχώρα την δεκαετία του ’60 σταμάτησε η έκδοση. Αργότερα κάποιοι απόφοιτοι της Αμπετείου στην Αθήνα αποφάσισαν να συνεχίσουν την έκδοση. Το 2018, ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Αμπετείου Σχολής Καΐρου, ο Αρχιεπίσκοπος Σινά, Φαράν και Ραϊθώ, κ. Δαμιανός, αποφάσισε να αναλάβει η Σχολή την συνέχιση της έκδοσης του περιοδικού «Κάδμος». Τότε, όντας καθηγητής της Αμπετείου, μου ζητήθηκε να γίνω μέλος της συντακτικής επιτροπής υπό την αρχισυνταξία του Αιγυπτιώτη κ. Λάκη Πεζά, ο οποίος διαμένει στην Αθήνα. Αφού εκδόθηκαν 3 τεύχη υπό την σκέπη της Αμπετείου Σχολής, αιφνιδίως, ο Αρχιεπίσκοπος αποφάσισε την αναστολή της έκδοσης, πράγμα που στενοχώρησε πολλούς Αμπετειανούς. Ο εκ των πρωτεργατών του «Κάδμου», κ. Πάνος Αρβανιτάκης, ο οποίος ζει στο Λονδίνο, κινητοποιήθηκε για να συνεχισθεί να εκδίδεται το περιοδικό. Μετά από σειρά συζητήσεων, ο κ. Νικόλας Βαδής, Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Καΐρου (επί της πλατείας Τάλαατ Χαρμπ στο Κάιρο), προέβη στις απαραίτητες ενέργειες, ώστε το Ελληνικό Κέντρο να αναλάβει την έκδοση ηλεκτρονικού περιοδικού με την επωνυμία «ο Νέος Κάδμος» και αρχισυντάκτες τους κ. Πάνο Αρβανιτάκη και Λάκη Πεζά. Ταυτόχρονα δημιουργήθηκε ιστοσελίδα, στην οποία αναρτώνται όλα τα τεύχη του «Νέου Κάδμου», ενώ καταβάλλεται προσπάθεια να αναρτηθούν και τεύχη του αρχικού περιοδικού. Το πρώτο τεύχος του «Νέου Κάδμου» εκδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2023 και έχουν εκδοθεί συνολικά 5 τεύχη μέχρι σήμερα με μέσο όρο σελίδων πάνω από 60 ανά τεύχος. Το περιοδικό αποστέλλεται ηλεκτρονικά, δωρεάν.
Ποιος είναι ο δικός σας ρόλος στο ηλεκτρονικό αυτό έντυπο;
Έχω την ευθύνη του σχεδιασμού και παραγωγής της έκδοσης. Αφού συλλεγούν τα κείμενα από τους αρθρογράφους και εγκριθούν από την αρχισυνταξία, πρέπει να μπουν στην σωστή τους θέση και με το συνοδευτικό φωτογραφικό υλικό. Επίσης, αποστέλλω ηλεκτρονικά το παραγόμενο τεύχος στους περίπου 900 παραλήπτες του περιοδικού. Ακόμα, διαχειρίζομαι την ιστοσελίδα του περιοδικού. Τέλος, γράφω άρθρα υπό τύπον ρεπορτάζ για τα τεκταινόμενα σήμερα στις ελληνικές παροικίες Καΐρου και Αλεξανδρείας.
Θεωρώ χρέος μου να αναφέρω πως την ορθογραφική επιμέλεια έχει ο φιλόλογος, πρώην καθηγητής της Αμπετείου, κ. Αλέξανδρος Κακαρούντας, ο οποίος ζει στο Κάϊρο. Μεταξύ των τακτικών συνεργατών του περιοδικού είναι κάποιοι Αμπετειανοί, όπως ο σκηνοθέτης κ. Κώστας Φέρρης, ο συγγραφέας και ιστορικός ερευνητής κ. Νικόλας Νικηταρίδης, η κ. Νανά Ευσταθιάδου, η συγγραφέας και ιστορική ερευνήτρια κ. Μαρία Αδαμαντίδου-Κουτρουμπάκη, η δικηγόρος κ. Βίλλυ Πολίτου-Ζουέ, ο φωτορεπόρτερ κ. Φοίβος Κυριακού, ο λογοτέχνης κ. Λάμπρος Μπενοβίας, αλλά και μη Αμπετειανοί, όπως η Δρ. Αγγελική Τσιαδίμη, πρώην Διευθύντρια της Τοσιτσαίας-Πρατσικείου, ο κ. Γιάννης Φουρτούνας, ο οποίος διδάσκει νεοελληνική γλώσσα σε Αιγυπτίους στο Κάιρο, ενώ είχαμε την χαρά να φιλοξενήσουμε στο περασμένο (ανοιξιάτικο) τεύχος, ένα δικό σας άρθρο κ. Χαλιακόπουλε.
Τιμή μου κ. Μπάση! Τι προσδοκάτε από την κυκλοφορία του Νέου Κάδμου»;
Με τον αρχικό «Κάδμο» κρατιόταν ζωντανή η μνήμη προσώπων και γεγονότων που αφορούσαν στο Κάϊρο και την Αμπέτειο, ενώ παρουσιαζόταν και η σημερινή δράση της Καϊρινής ελληνικής παροικίας και ειδικότερα της Αμπετείου. Με την σημερινή μορφή του «Νέου Κάδμου» συνεχίζει αυτό, αλλά επιπροσθέτως μπαίνουν και σημερινές δράσεις της Αλεξανδρινής ελληνικής παροικίας. Για παράδειγμα, οι σχολικές εορτές στην Αλεξάνδρεια, οι δράσεις του Πατριαρχείου και εκδηλώσεις, όπως αυτές της παρουσίας των πνευμονολόγων του Πανεπιστημίου Πατρών στην Αλεξάνδρεια.
Αν κάποιοι ενδιαφέρονται να λαμβάνουν τα τεύχη του ηλεκτρονικού περιοδικού «ο Νέος Κάδμος» τι θα πρέπει να κάνουν;
Θα πρέπει να στείλουν ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην ηλεκτρονική διεύθυνση του περιοδικού και να δηλώσουν κάποια δική τους ηλεκτρονική διεύθυνση για να λαμβάνουν ηλεκτρονικά το κάθε νέο τεύχος. Εναλλακτικά, μπορούν να επισκέπτονται την ιστοσελίδα του περιοδικού και να «κατεβάζουν» στον υπολογιστή τους παλαιά και νέα τεύχη.
Η ηλεκτρονική διεύθυνση είναι kadmos.neos@gmail.com,
ενώ η ιστοσελίδα είναι http://neoskadmos.online/
Ελλάδα-Αίγυπτος. Τι αντιπροσωπεύει για σας;
Έχω ζήσει πάνω από 20 χρόνια στην Αίγυπτο και υπερδιπλάσια στην Ελλάδα. Αισθάνομαι τόπους μου και τις δύο χώρες. Πολλές φορές, όταν είμαι στην Ελλάδα, προσδοκώ να επιστρέψω στην Αίγυπτο. Και έρχονται στιγμές στην Αίγυπτο που νοσταλγώ να βρεθώ στην Ελλάδα. Εύχομαι το θετικό κλίμα που υπάρχει σήμερα μεταξύ των δύο χωρών να συνεχίσει να υπάρχει, διότι η ιστορία διδάσκει ότι κάποια στιγμή οι σύμμαχοι μπορεί να διαλύσουν την συμμαχία τους και αντιστρόφως. Τα συμφέροντα και οι συμμαχίες κατά καιρούς αλλάζουν ή/και επανέρχονται!
Καθώς έχετε αναλάβει και το βήμα του ψαλτηρίου στον ιστορικό Ιερό Ναό του Ευαγγελισμού εδώ στην Αλεξάνδρεια, ποια είναι η εμπειρία σας από ιεροψαλτική και εκπαιδευτική άποψη;
Κατ’ αρχάς να ξεκαθαρίσω ότι δεν έχω κάποιο πτυχίο επί της ψαλτικής. Απλά, όντας καλλίφωνος και έχοντας μία μουσική εμπειρία στην δυτική μουσική, προσπαθώ να καλύψω την έλλειψη ψαλτών που υπάρχει στην Αλεξάνδρεια. Πάντως, θα έλεγα ότι η εμπειρία μου είναι μάλλον τραυματική! Και από την ιεροψαλτική και από την εκπαίδευση! Είναι δύσκολο να βλέπεις μόνο 4-5 άτομα να έρχονται στην Θεία Λειτουργία, σε ναούς που κάποτε έσφυζαν από ζωή. Αντίστοιχα, όταν ήμουν μαθητής της Β΄ Γυμνασίου στο Αβερώφειο, είχαμε δύο τμήματα των 35 ατόμων, με το κάθε παιδί από Έλληνες γονείς. Σήμερα, η Β΄ Γυμνασίου έχει μόνο 2 παιδιά! Δύο τμήματα τότε, δύο παιδιά σήμερα! Δεν μπορώ ακόμη να δεχθώ ότι η προσπάθεια για διατήρηση της όποιας απομένουσας ελληνικότητας, τελικώς, θα αποβεί μάταιη.
Η άνω φωτογραφία του Βασίλη Πουλαρίκα
