Ο ανώτατος πολιτειακός θεσμός της Ελλάδας, είναι η Προεδρία της Δημοκρατίας. Αποτελεί τον φύλακα άγγελο του Συντάγματος της χώρας ενώ παράλληλα αντιπροσωπεύει τον Ελληνικό λαό και συμβολίζει το χθες, το σήμερα και το αύριο του έθνους.
Η επίσκεψη της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, την Παρασκευή 10ης Μαΐου 2024 στην Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας αποτέλεσε σπουδαία και ξεχωριστή τιμή για την Παροικία των Αιγυπτιωτών.
Ήδη οι πάροικοι γνωρίζοντας ότι θα επισκεφτεί η Πρόεδρος την Κοινότητά τους, είχαν φροντίσει από νωρίς να την αναμένουν ώστε να την δουν από κοντά, να την χαιρετίσουν και να αισθανθούν ότι η πατρίδα από την οποία έλκουν την καταγωγή τους, δεν τους ξεχνά.
Άμα τη αφίξει της στο Ελληνικό Τετράγωνο συνοδευόμενη από την Υπουργό Πολιτισμού κα Λίνα Μενδώνη, τον Πρέσβη της Ελλάδας στην Αίγυπτο κ. Νικόλαο Παπαγεωργίου, τον Ακόλουθο Άμυνας της Πρεσβείας του Καΐρου κ. Μιχάλη Τσιλιγκάκη, τον Γενικό Πρόξενο στην Αλεξάνδρεια κ. Ιωάννη Πυργάκη, συνεργάτες της και δημοσιογράφους που κάλυπταν την επίσκεψη της, την υποδέχτηκε ο Προέδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας κ. Ανδρέας Βαφειάδης.
Αμέσως μετά τον θερμό χαιρετισμό μαζί της, ο οικοδεσπότης Πρόεδρος της ΕΚΑ, σύστησε στην Πρόεδρο κα. Σακελλαροπούλου τον Εκπρόσωπο του Πατριαρχείου, Αισεσιμολογιώτατο Πρωτοπρεσβύτερο π. Πάνο Γαζή και την Κοινοτική του Επιτροπή, την οποία αποτελούσαν ο Αντιπρόεδρος κ. Νικόλαος Κόπελος, ο Γενικός Γραμματέας κ. Νικόλαος Κατσιμπρής, ο Αναπληρωτής Γραμματέα κ. Δημήτριος Κάβουρας, ο Οικονομικός Επόπτης κ. Εμμανουήλ Τατάκης, και οι Κοινοτικοί Επίτροποι: κ. Ιωάννης Σιόκας, πρώην Πρόεδρος της ΕΚΑ και κ. Βασίλειος Ζουές.
Η Κοινοτική Επιτροπή του Καΐρου προεξάρχοντος του Προέδρου της κ. Χρήστου Καβαλή, αποτελείτο από την Αντιπρόεδρο κα Χρυσάνθη Σκουφαρίδου, τον Αντιπρόεδρο κ. Μιχάλη Γκρουνστέιν, και τους Κοινοτικούς Επιτρόπους κ.κ.: Ανδρέα Ρούσσο, Στέλιο Χαλκιά και Ανδρέα Γιόσρι.
Οι θεσμικοί εκπρόσωποι των Αιγυπτιωτών της πόλης, τους οποίους σύστησε ο Πρόεδρος κ. Βαφειάδης στην Πρόεδρο κα. Σακελλαροπούλου ήταν: η Πρόεδρος του ΕΝΟΑ και του Πτολεμαίου Α΄ κα Λιλίκα Θλιβίτου, η Πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων κα Αλίκη Αντωνίου, ενώ παρευρέθη και η Πρόεδρος της Κυπριακής Αδελφότητας Αλεξανδρείας κα. Μαρία Φορμόζη με την Γενική Γραμματέα κα. Μαρία Παυλίδη. Παρών βέβαια και ο Διευθυντής της ΕΚΑ κ. Γεώργιος Μπούλος.
Από την Πρεσβεία του Καΐρου το «παρών» έδωσε και ο Υπεύθυνος Τύπου κ. Ηλίας Γαλάνης. Παρευρέθησαν επίσης, η Ευεργέτιδα του Ελληνισμού κα. Αικατερίνη Σοφιανού Μπελεφάντη και ο επίσης Ευεργέτης κ. Έρικ Αδάμ, οι οποίοι συνομίλησαν με την κα Πρόεδρο και την Υπουργό.
Ευχάριστη έκπληξη η ενδεδυμένη την τοπική φορεσιά του Καστελλόριζου, η κα. Ευαγγελία Ξενοπούλου, γνωστή και ως το “αηδόνι του Καστελλόριζου” η οποία τραγούδησε τιμής ένεκεν, δύο όμορφα άσματα που συγκίνησαν την Πρόεδρο κα. Σακελλαροπούλου, η οποία στη συνέχεια χαιρέτησε τους Πάροικους και πέρασε μπροστά από το Σώμα Προσκόπων Αλεξάνδρειας και Καΐρου, όπου προεξήρχε ο κ. Ιωάννης Μελαχροινούδης και έπονταν οι βαθμοφόροι της Αλεξάνδρειας κ. Άρης Μαρκοζάνης και κ. Τζόνι Μύρος.
Ακολούθως οι θεσμικοί εκπρόσωποι των δύο Παροικιών μετά των Προέδρων των, ανέβηκαν στην αίθουσα συνεδριάσεων και υποδοχής επισήμων της Κοινοτικής Επιτροπής, όπου εκεί ο Πρόεδρος της ΕΚΑ κ. Ανδρέας Βαφειάδης την καλωσόρισε και ανέπτυξε την κάτωθι ομιλία του προς τιμή της Προέδρου:
«Εξοχότατη Κυρία Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας
Σας καλωσορίζουμε στο ιστορικό Τετράγωνο της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας. Η παρουσία σας, μας γεμίζει με αισθήματα ιδιαίτερης συγκίνησης και αποτελεί για όλους μας ξεχωριστή Τιμή και χαρά!
Είμεθα ευτυχείς που σε αυτό τον ιστορικό χώρο του Ελληνισμού, σήμερα πατάτε τα ίδια χώματα που πάτησαν και μεγαλούργησαν όλοι οι Μεγάλοι Ευεργέτες των Αιγυπτιωτών στη χώρα του Νείλου, αλλά και στην άλλη πατρίδα μας την Ελλάδα.
Πατριαρχικέ Εκπρόσωπε, Εξοχότατη κυρία Υπουργέ, Εξοχότατε κύριε Πρέσβυ, Αξιότιμε Ακόλουθε Άμυνας, Αξιότιμε κύριε Γενικέ Πρόξενε, Αξιότιμοι κύριοι Πρόεδροι και Μέλη των Ελληνικών Κοινοτήτων, των Συλλόγων και των Σωματείων της Αλεξάνδρειας,
Η ανακαίνιση και αποκατάσταση της οικίας του Κωνσταντίνου Καβάφη από το Ίδρυμα Ωνάση, του οποίου η Εξοχότατη Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας την επομένη θα προεξάρχει της τελετής των εγκαινίων, αποτελεί ένα γεγονός διεθνούς εμβέλειας και σημασίας.
Εξοχοτάτη Κυρία Πρόεδρε
Η ιστορία μας όπως πολύ καλά γνωρίζετε εδώ στην Αλεξάνδρεια, έρχεται από τα βάθη των αιώνων.
Συγκεκριμένα, η ιστορική διαδρομή του Ελληνισμού στην πόλη αυτή, ανάγεται σε βάθος δύο και πλέον χιλιάδων ετών, η δε αρχή της σηματοδοτείται από την τοποθέτηση του θεμέλιου λίθου το 331 π.Χ. από τον Μέγα Αλέξανδρο.
Η παρουσία του ελληνικού στοιχείου, μέσα στη μακρά διάρκεια του χρόνου είναι πρωταγωνιστική. Στα νεότερα χρόνια γίνεται η «Αγαπημένη Πόλις» του μεγάλου μας ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη.
Η παρουσία των Ελλήνων στην Αλεξάνδρεια, εξακολουθεί να είναι εμφανής και χαρακτηριστική ακόμη και σήμερα. Το μεγάλο ρεύμα των Ευρωπαίων και κυρίως των Ελλήνων άρχισε να φτάνει τον 18ο αιώνα και συνέχισε μέχρι τις αρχές του 19ου, κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης από τον Μωχάμεντ Άλι, ο οποίος υπήρξε αναμορφωτής της χώρας, και ιδρυτής της σύγχρονης Αιγύπτου.
Ήταν τότε, λίγο μετά την Ελληνική Επανάσταση, που ξεκίνησε το αυξανόμενο μεταναστευτικό κύμα και άρχισε η ευρωπαϊκή περίοδος, η λεγόμενη και κοσμοπολίτικη στην ιστορία της Αλεξάνδρειας.
Η Ελληνική Κοινότητα ήταν η μεγαλύτερη ξένη κοινότητα εκείνης της εποχής. Τα μέλη της ίδρυσαν έναν μεγάλο αριθμό συλλόγων, αθλητικών σωματείων, καλλιτεχνικών ομίλων και λογοτεχνικών εκδόσεων. Οι ‘Έλληνες διακρίθηκαν στη λογοτεχνία, τις εικαστικές τέχνες και σε πολλούς επιστημονικούς τομείς.
Καθώς η παροικία αυξανόταν συνεχώς, ανέκυψε η ανάγκη να οργανωθεί με κατάλληλους θεσμούς. Οι πρωτεργάτες και μεγάλοι ευεργέτες του Ελληνισμού της Αλεξάνδρειας, η οικογένεια Τοσίτσα, μερίμνησε για να χτιστεί στα 1830 το πρώτο ελληνικό νοσοκομείο, σε ιδιόκτητο οικόπεδο του Μιχαήλ Τοσίτσα. Στην ίδια περίπου χρονική περίοδο και περιοχή χτίζεται το πρώτο Ελληνικό Σχολείο της παροικίας και αργότερα θεμελιώνεται ο μεγαλύτερος Ορθόδοξος Ναός στην Αφρική, του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου!
Έκτοτε άρχισε η πρόοδος και η προκοπή των Ελλήνων της Αιγύπτου. Θεμελίωσαν εκκλησίες, νοσοκομεία, ορφανοτροφεία και συσσίτια, κυρίως όμως σχολεία.
Από εκείνη την μακρινή εποχή μέχρι και σήμερα, η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας, εξακολουθεί να υπάρχει, να ανασαίνει, να δημιουργεί και να εξελίσσεται, παρά τις μεγάλες δυσκολίες που προκύπτουν απ΄ την μεγάλη μείωση του πληθυσμού της Παροικίας.
Εξοχότατη Κυρία Πρόεδρε,
Οι περισσότεροι επίσημοι επισκέπτες που εισέρχονται στο Ελληνικό Τετράγωνο, μας αποκαλούν «Οι Έλληνες που φυλάττουν Θερμοπύλες».
Όμως εμείς πιστεύουμε ότι φυλλάτουμε την Αλεξάνδρεια. Τα ήθη μας, τις παραδόσεις μας, τον Ελληνισμό μας.
Γι αυτό η παρουσία σας σήμερα εδώ, εκτός της ουσιαστικής σημασίας, είναι και ένα συμβολικό, αλλά και σπουδαίο σημειολογικό γεγονός.
Σφραγίζετε με την παρουσία σας, το ενδιαφέρον σας για την Παροικία μας και την Κοινότητά μας.
Η μία από τις δύο πατρίδες μας, η Ελλάδα, από την οποία έλκουμε την καταγωγή μας, σημαίνει για μας πολλά.
Ως Έλληνες Αιγυπτιώτες, αγωνιζόμαστε να κρατήσουμε τις αξίες και τις παραδόσεις μας, αλλά και να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως αναπόσπαστο κομμάτι του Ελληνισμού της Διασποράς!
Έχουμε όμως μια υποχρέωση κι ένα ιερό καθήκον. Να συνεχίσουμε να αποτελούμε τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των δύο χωρών μας, μεταξύ των δύο πατρίδων μας, της Ελλάδας και της Αιγύπτου.
Αυτό πράττει η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας από την ίδρυσή της μέχρι και σήμερα.
Είμαστε εκείνοι που έχουμε θέσει το δικό μας λιθαράκι και συνεχώς αγωνιζόμαστε για τη συνέχιση της φιλίας, της συνεργασίας και των εξαιρετικών σχέσεων που διέπουν τις χώρες μας.
Σήμερα σας υποδεχόμαστε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, και όπου κι αν ρίξετε τριγύρω το βλέμμα σας, θα δείτε τις σπουδαίες ευεργεσίες των αείμνηστων προγόνων μας.
Δείτε το Αβερώφειο που ως κτήριο από ψηλά σχηματίζει το γράμμα Ε για να παραπέμπει στο αρχικό της Ελλάδας.
Σας καλωσορίζουμε λοιπόν σ αυτό τον ιστορικό χώρο, ως Έλληνες της Αιγύπτου, που μπορεί να έχουμε δύο πατρίδες, αλλά διαθέτουμε μία καρδιά, μέσα στην οποία χωράνε οι μνήμες απ το παρελθόν, οι προσπάθειες για το παρόν και οι ελπίδες για το μέλλον.
Εξοχότατη Κυρία Πρόεδρε,
Σας ευχόμαστε Χρόνια Πολλά με υγεία και δύναμη και σας ευχαριστούμε θερμά για την τιμή της σημερινής σας επίσκεψης στην Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας!
Ακολούθησε ο Πρόεδρος της Κοινότητας Καΐρου κ. Χρήστος Καβαλής ο οποίος μετά το χαιρετισμό του προς την Πρόεδρο, πρόβαλε ένα βίντεο όπου παρουσιάστηκαν οι ιστορικές Κοινότητες Αλεξανδρείας και Καΐρου με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και ιδιαίτερη ιστορική επεξήγηση. Σε κάθε εικόνα φρόντιζε να πληροφορεί την Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, για τη χρονολογία, τη σημασία και την ιστορία της οιαδήποτε σκηνής προβάλετο.
Στην συνέχεια η Πρόεδρος έκλεισε με τη δική της ομιλία. Ήταν έμπλεη συγκινήσεως καθώς ανέφερε τα κάτωθι:
«Θα ήθελα κι εγώ με την σειρά μου να σας ευχαριστήσω για την θερμή υποδοχή που μας επιφυλάξατε σε μένα, στην κα υπουργό στα μέλη της αποστολής. Είναι ένα ταξίδι που έχει για όλους μας ιδιαίτερη φόρτιση, συγκινησιακή φόρτιση. Οπουδήποτε συναντά κανείς συμπατριώτες του είναι συγκινητικές οι στιγμές αλλά η Αλεξάνδρεια στο μυαλό μας, όχι μόνο από την ονομασία της, πάντα έχει ένα πολύ βαρύ φορτίο μέσα στους αιώνες, διαχρονικά για τον Ελληνισμό. Και αυτό έχει αποτυπωθεί στη λογοτεχνία, στην ιστορική μνήμη… οι μνήμες φυσικά… ο Αλεξανδρινός ποιητής, ο τεράστιος για τα εγκαίνια τα οποία βρισκόμαστε εδώ και βέβαια όλοι οι μεγάλοι ευεργέτες που αναφέρατε.
Πράγματι και οι δυο Κοινότητες όπως είπατε, είναι μία στην ουσία. Είναι ο Ελληνισμός της Αιγύπτου, οι δύο Κοινότητες λειτουργούν όχι μόνο σαν μια γέφυρα με τους στενούς πολιτικούς δεσμούς που έχει αναπτύξει η χώρα μας, που πάντα υπήρχαν, αλλά και τα τελευταία χρόνια με τις πολύ τακτικές ανταλλαγές επισκέψεων με τον Πρωθυπουργό, τους Υπουργούς… ο Πρόεδρος είχε έρθει στην Ελλάδα… και από τις δυο πλευρές. Όλοι είμαστε γύρω από τη Μεσόγειο και είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν καλές σχέσεις στις κρίσιμες γεωπολιτικά συνθήκες. Είναι πάρα πολύ σημαντικές οι συμμαχίες που αναπτύσσονται οι τριμερείς, οι πολυμερείς και με τέταρτες άλλες χώρες. Συμφωνίες που αφορούν την Ελλάδα, την Αίγυπτο και άλλες χώρες. Όλα αυτά είναι αναγκαία και πολύ χρήσιμα και νομίζω ότι και οι Κοινότητες των ομογενών έχουν μεγάλο ρόλο να παίξουν, όπως έχουν παίξει διαχρονικά, σε κάθε επίπεδο οικονομικό, πολιτισμικό.
Χαίρομαι λοιπόν που σας συναντάω από κοντά και αντιλαμβάνομαι τα προβλήματα. Ο Ελληνισμός είναι πάντα, πολύ δυνατός σε ψυχικό επίπεδο, κουβαλάμε μεγάλη ιστορία και ψυχή όλοι μας. Η χώρα είναι μικρή και ίσως είναι και μια από τις πολύ καλές περιόδους τώρα σε σχέση με το παγκόσμιο πλαίσιο. Επομένως τα προβλήματα υπάρχουν, όπως υπάρχει η συρρίκνωση του πληθυσμού και στην Ελλάδα. Είναι ένα θέμα το δημογραφικό, φυσικά στις μικρές κοινότητες των ομογενών Ελλήνων συρρικνώνονται, όπως δυστυχώς έγινε στην Πόλη και αλλού.
Αλλά εδώ νομίζω, απ΄ ότι βλέπω και ακούω, ότι τα πράγματα είναι θετικά, δηλαδή δημιουργείτε και βλέπω και πολλά νέα παιδιά και αυτό είναι σημαντικό. Οι σκέψεις που κάνετε με το πανεπιστήμιο, για την μετατροπή του σχολείου, νομίζω ότι έχουν ενδιαφέρον, το αντιλαμβάνομαι… ένα σχολείο δηλαδή αγγλόφωνο μπορεί να προσελκύει και παιδάκια που θα διδάσκονται τα ελληνικά και τα αγγλικά, ως αναγκαίο κίνητρο, που οπωσδήποτε θα προσφέρει και στο μέλλον. Είναι μια ενδιαφέρουσα σκέψη.
Εύχομαι λοιπόν να είστε καλά όλοι και να ακμάζετε και να μεταφέρετε αυτή τη δάδα, τη σπίθα της πατρίδας, γιατί όσο περνάν τα χρόνια, ελπίζω βέβαια και τα παιδιά να ταξιδεύουν στην Ελλάδα, αλλά οπωσδήποτε η δεύτερη, τρίτη, οι επόμενες γενιές είναι καλό να κρατάει κανείς ανοιχτή αυτή τη φλόγα και το δέσιμο με τη μητέρα πατρίδα. Εύχομαι λοιπόν να είστε πάντα όλοι καλά και ότι μπορούμε να προφέρουμε.
Εύχομαι στο μέλλον, να πάνε καλά τα πράγματα και η κα Υπουργός θα τα μεταφέρει, είναι τόσο δραστήρια, έχει έρθει και άλλες φορές, εγώ ομολογώ είναι η πρώτη φορά, είναι ένα ταξίδι που το ονειρευόμουν και χαίρομαι πολύ που το πραγματοποιώ».
Μετά την ομιλία της Προέδρου κας Σακελλαροπούλου, όλοι μαζί φωτογραφήθηκαν προς τιμή της ημέρας, στα πορτρέτα των αείμνηστων ευεργετών και των προέδρων της Κοινότητας.
Σειρά είχε η επίσκεψη στο Αβερώφειο Γυμνάσιο – Λύκειο και συγκεκριμένα στη Βιβλιοθήκη που θεωρείται μια από τις σπουδαιότερες σε σπάνια βιβλία και λευκώματα. Στη συνέχεια κατέληξαν άπαντες στο Γηροκομείο «Μάννα» όπου εκεί η Πρόεδρος της Δημοκρατίας χαιρέτησε το προσωπικό και επισκέφθηκε τους θαλάμους των τροφίμων, ανταλλάσσοντας μαζί τους ευχές και τους ενδυνάμωσε ψυχικά με την παρουσία της.
Η επίσκεψη της Ελληνίδας Προέδρου στο Ελληνικό Τετράγωνο ολοκληρώθηκε με την ξενάγηση εκ μέρους του Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα κ. Δημήτρη Κάβουρα στο Α΄ Κοιμητήριο της Κοινότητας, ο οποίος την ενημέρωσε για την ιστορία των σπουδαίων Αιγυπτιωτών που είναι θαμμένοι στο ελληνικό νεκροταφείο. Εκείνη εναπόθεσε λουλούδια στον τάφο του Καβάφη, από κοινού με την Υπουργό κα. Μενδώνη και συγκινημένη εξέφρασε το θαυμασμό της για την σπουδαιότητα που έχει το συγκεκριμένο Κοιμητήριο για ολάκερο τον Ελληνισμό, με την σημαντική του ιστορία και την σπουδαία αρχιτεκτονική του, που το καθιστά ένα υπαίθριο μουσείο καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Ένιωσε δέος όταν εισήλθε στο μεγάλο μνημείο που βρίσκεται ο Άγγελος με την άλλη «Κοιμωμένη» και τα άλλα εξαιρετικά ταφικά μνημεία όπως του Σαλβάγου, Μπενάκη, Αντωνιάδη, Ράλλη, Κότσικα, Αβέρωφ, Ροδοκανάκη, Σιβιτανίδη και άλλων προσωπικοτήτων της πάλαι ποτέ ακμάζουσας Αλεξάνδρειας.
Περπατώντας μέχρι το Δεύτερο Κοιμητήριο, όπου κοιμούνται οι σύγχρονοι Αιγυπτιώτες και βρίσκεται το Μνημείο των Ικάρων, την υποδέχθηκαν οι δύο πλοίαρχοι του Πολεμικού Ναυτικού, ο Ακόλουθος Άμυνας της Πρεσβείας του Καΐρου κ. Μιχάλης Τσιλιγκάκης και ο Σύνδεσμος στην Αλεξάνδρεια κ. Κωνσταντίνος Βαρουξής.
Υπήρξε Προσκοπικό Άγημα και ο γνωστός κ. Ριάντ με την τρομπέτα τους έδωσε τον τόνο του σεβασμού και της τιμής προς τους πεσόντες Ίκαρους, προς των οποίων τη μνήμη, η Πρόεδρος εναπόθεσε στέφανον δόξας και τιμής.
Θα ακολουθήσει επόμενο ρεπορτάζ με το δείπνο που παρέθεσε ο Πρέσβης κ. Νικόλαος Παπαγεωργίου στην πρόεδρο της Δημοκρατίας καθώς και η παρασημοφόρησή της από τον Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρο Β΄.
