Η αλεξανδρινή αισθητική, το αιγυπτιώτικο στυλ και το μεσογειακό ταμπεραμέντο αποτελούν χαρακτηριστικά της συγγραφέως Ιωάννας Παπασιδέρη. Μια λογοτέχνις, στης οποίας το διανοητικό κύτταρο συστεγάζονται, η φαντασία, η έμπνευση και η μνήμη, απαραίτητη προϋπόθεση για να εκμεταλλευτείς” τα δύο πρώτα. Και αυτό πράττει ευφυώς και επαρκώς η πεζογράφος μας, με αποτέλεσμα η δεινή της γραφή να προσφέρει στη σύγχρονη ελληνική βιβλιοθήκη το βιβλίο της “Η Αλεξάνδρεια δεν είναι πια εκεί” που ξεχωρίζει με ιδιαίτερη επιτυχία. Με ρέουσα γλώσσα, ανεπιτήδευτο ύφος και θεματολογία που πηγάζει εκ των έσω σε αγαστή συνεργασία με την παρατηρητικότητα του περιβάλλοντός της, κατορθώνει να μας συναρπάσει με τα διηγήματα που καταθέτει προς πνευματική τέρψη, γνώση και απόλαυσή μας.

Η αλεξανδρινή συγγραφέας στο βιβλίο της “Η Αλεξάνδρεια δεν είναι πια εκεί” περιγράφει ανθρώπινες στιγμές, βιωματικές και μη, σε μια προσπάθεια κατανόησης του κόσμου, της ανθρώπινης φύσης, των διαφορετικών πολιτισμών, έτσι όπως αυτοί συνυπάρχουν ολοένα και περισσότερο. Θέματα όπως η ορφάνια, η διασπορά, οι κοινωνικοί συμβιβασμοί, ο έρωτας (πώς θα έλειπε αυτός;), η απώλεια θίγονται με διαφορετική ματιά κάθε φορά: σκωπτικά, εξομολογητικά ή απλώς περιγραφικά.

Η Ιωάννα Παπασιδέρη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια Αιγύπτου. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στην Αθήνα κι έκανε μεταπτυχιακό στη Λιλ στις Επιστήμες της Αγωγής. Εργάστηκε ως βιβλιοπώλης, εκπαιδευτικός και μεταφράστρια. Εκανε δύο γάμους, με Γάλλο και Ιταλό, με τους οποίους απέκτησε τρία παιδιά. Ζει στο Ηράκλειο της Κρήτης. Γνωρίζει πέντε γλώσσες. Εκπαιδεύεται στη λογοτεχνική μετάφραση από τα αραβικά. Η συλλογή διηγημάτων «Η Αλεξάνδρεια δεν είναι πια εκεί» είναι το πρώτο της βιβλίο, από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Η συνέντευξη που ακολουθεί δόθηκε στην Αλεξάνδρα Σκαράκη της Καθημερινής και αποτυπώνει με ανάγλυφο τρόπο την σκέψη της, σε μόλις 500 λέξεις όπως απαιτεί η συγκεκριμένη στήλη της προαναφερθείσας εφημερίδας.

Ποια βιβλία έχετε αυτόν τον καιρό πλάι στο κρεβάτι σας;

«Ανθολογία σύγχρονης ποίησης νέων γυναικών του αραβικού κόσμου», «Τα πολλαπλά κάτοπτρα της μετάφρασης» (Μ. Παπαδήμα), «Η μνήμη του σώματος» (Α. Μοσταγάνμι).

Ποιο ήταν το πιο ενδιαφέρον στοιχείο που μάθατε πρόσφατα χάρη στην ανάγνωση ενός βιβλίου;

Στο βιβλίο «Περί τυφλότητος» του Σαραμάγκου, «αυτό είναι τυφλότητα: να ζει κανείς σ’ έναν κόσμο όπου η ελπίδα έχει τελειώσει».

Ποιο κλασικό βιβλίο διαβάσατε πρόσφατα για πρώτη φορά;

«Εγκλημα και τιμωρία» του Ντοστογιέφσκι.

Περιγράψτε την ιδανική αναγνωστική συνθήκη.

Ξαπλωμένη σε απόλυτη ησυχία.

Υπάρχουν βιβλία για τα οποία νιώθετε ενοχές που σας άρεσαν;

«Η γυναίκα του Καΐρου» (Νόελ Μπάρμπερ) μου απέδειξε ότι ίσως κάποια «ελαφρά» αναγνώσματα μπορούν να κρατούν αξιοπρεπή συντροφιά σε κάποιες συνθήκες. Επίσης διαβάζω ό,τι αφορά την Αίγυπτο των Ελλήνων, και δεν είναι πάντα αξιόλογα λογοτεχνικά.

Τι είναι αυτό που σας συγκινεί περισσότερο σ’ ένα βιβλίο;

Οταν μου λέει κάτι αυθεντικό και καινούργιο, μια άλλη διάσταση, με απλότητα στην έκφραση.

Ποιο είναι το επόμενο βιβλίο που θα διαβάσετε;

«Το σπίτι μόνο» (Κ. Δαμάτης).

Με ποιο τρόπο μπλέκονται οι διαφορετικοί πολιτισμοί μέσα στις ιστορίες σας και σε τι εξυπηρετεί;

Επειδή πρόκειται κατά βάση για ιστορίες πραγματικές, είτε δικές μου είτε άλλων, μέσα στα χρόνια όπου έζησα στην Αίγυπτο, στη Γαλλία και στην Ελλάδα, κι επειδή ο κύκλος μου υπήρξε πάντοτε πολυπολιτισμικός, έχω να διηγηθώ την κοινή πορεία του ανθρώπου ανεξαρτήτως φυλής και κουλτούρας. Τα πολιτισμικά στοιχεία αναφέρονται σαν καρύκευμα για ν’ αποδείξουν ακριβώς αυτή μου την πεποίθηση. «Είμαστε όλοι στο ίδιο καράβι», όπως λένε οι Ιταλοί.

Με τι ματιά προσεγγίζετε την απώλεια, την ορφάνια, τον έρωτα, τη διασπορά;

Με σεβασμό, διάθεση κατανόησης και προσπάθεια αποδοχής. Ολα τα παραπάνω είναι συνθήκες που ενίοτε διαλύουν τον άνθρωπο, τον τραχύνουν. Το να συμφιλιωθεί, όσο μπορεί, κανείς μαζί τους χωρίς να χάσει την ψυχή του είναι για εμένα ένα δύσκολο στοίχημα αλλά και μονόδρομος, καθώς δεν υπάρχουν εναλλακτικές. Επίσης, ν’ αναδείξει το διαμάντι που απορρέει από τη δυσκολία.