Μια πολύτιμη «συνάντηση» με τον σπουδαίο πρωταγωνιστή της παγκόσμιας ιστορίας, τον Μέγα Αλέξανδρο, αλλά και μια γλαφυρή αναπαράσταση της ημέρας που σηματοδότησε τη μετάβαση από την κλασική στην ελληνιστική περίοδο αποτελεί η εντυπωσιακή έκθεση «Χαιρώνεια, 2 Αυγούστου 338 π.Χ.: Μια μέρα που άλλαξε τον κόσμο», που ανοίγει τις πύλες της στις 14 Δεκεμβρίου, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης υποσχόμενη στους επισκέπτες μια πρωτόγνωρη εμπειρία.
Διότι όπως επισημαίνουν και οι επιμελητές της, Παναγιώτης Π. Ιωσήφ και Ιωάννης Δ. Φάππας, οι οποίοι όπως ανακοινώθηκε σήμερα είναι πλέον και οι επιστημονικοί διευθυντές του μουσείου, η έκθεση επιτρέπει να «αγγίξουμε» αρχαιολογικά, όσο ποτέ και πουθενά αλλού στον τόπο και τον χρόνο, τον Μέγα Αλέξανδρο, τον εμβληματικό αυτό γνωστό – άγνωστο της ιστορίας σχετικά με τον οποίο διαθέτουμε μεν πολυάριθμες γραπτές πηγές, ελάχιστα δε αρχαιολογικά ευρήματα που να σχετίζονται με τη ζωή του. Και αυτό καθιστά τον μύθο του ακόμη μεγαλύτερο εξ ου και προσελκύει διαχρονικά το παγκόσμιο ενδιαφέρον.
Ο Μέγας Αλέξανδρος λοιπόν αποκαλύπτεται σε αυτή την έκθεση μέσα από την πρώτη πολεμική σύγκρουση στην οποία συμμετείχε, σε ηλικία 18 ετών, τη Μάχη της Χαιρώνειας, η οποία αποτέλεσε ταυτόχρονα ιστορικό ορόσημο. Η 2α Αυγούστου του 338 π.Χ άλλαξε πράγματι τον κόσμο καθώς σηματοδότησε την κυριαρχία της Μακεδονίας του Φίλιππου Β’ επί των νότιων Ελλήνων, των Αθηναίων του Δημοσθένη και των Θηβαίων. Από την επόμενη κιόλας ημέρα θα ξεκινούσε η επέλαση του Μακεδόνα στρατηλάτη, η κυριαρχία του ελληνικού πολιτισμού και η σταδιακή θεμελίωση του δυτικού κόσμου που σηματοδοτεί το πέρασμα στην ελληνιστική περίοδο.
Σε αυτή την εξαιρετικά σκληρή και άγρια μάχη έγινε η επίσημη είσοδος του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην πολιτική και στρατιωτική σκηνή, συμβάλλοντας, μάλιστα, ουσιαστικά, ως αρχηγός του ιππικού, στη μεγάλη νίκη των Μακεδόνων, εξουδετερώνοντας τους περισσότερους σε αριιμό επίλεκτους πολεμιστές του Ιερού Λόχου των Θηβαίων οι οποίοι μέχρι τότε πορεύονταν αήττητοι. Και τα κατάλοιπα της εκεί παρουσίας του αλλά και εκείνων που πολέμησαν δίπλα του ή σκοτώθηκαν από τον ίδιο αποτελούν μοναδικά τεκμήρια που φωτίζουν όσο ποτέ άλλοτε την ηγετική παρουσία του.
Τα πολύτιμα εκθέματα
Η μάχη των μαχών που άλλαξε τον ρου της ιστορίας αναβιώνει, με εντυπωσιακό τρόπο, μέσα από 240 συνολικά αρχαιότητες και ιστορικά τεκμήρια ένα μεγάλο μέρος των οποίων παρουσιάζονται για πρώτη φορά και προέρχονται από 27 ελληνικά μουσεία και ιδρύματα, ξένα μουσεία αλλά και τέσσερις ιδιωτικές συλλογές. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν το έργο «Μέγας Αλέξανδρος» (1981) που φιλοτέχνησε ο Άντι Γουόρχολ μετά από ανάθεση του Αλέξανδρου Ιόλα, από το MOMus – Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, οι δύο μαρμάρινες προτομές του Φιλίππου Β’ και του Δημοσθένη από το Μουσείο Chiaramonti του Βατικανού, το μοναδικό ταφικό σύνολο του Πολεμιστή από την Ηγουμενίτσα με τον σιδερένιο θώρακα και το επαργυρωμένο κράνος, η εξαιρετικής αισθητικής και ιστορικής σημασίας μακεδονική ασπίδα με την επιγραφή Βασιλέως Αλεξάνδρου, προϊόν κατάσχεσης από λαθρανασκαφή, οι χρυσοί στατήρες του Φιλίππου, του Αλεξάνδρου και των Διαδόχων του, τα οστά των Ιερολοχιτών και των Μακεδόνων πεσόντων, ο μοναδικός τάφος της Τανάγρας κ.α.
Επιπλέον, παρουσιάζονται οι ταφικές πρακτικές των δύο στρατευμάτων στο Πολυάνδριο των 254 Θηβαίων Ιερολοχιτών με το μνημείο του Λέοντα της Χαιρώνειας και στον Τύμβο των Μακεδόνων ενώ η ανάκτηση της μάχης προβάλλεται και μέσα από το σπουδαίο ανασκαφικό έργο των δύο πρωτοπόρων της ελληνικής αρχαιολογίας, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα, του Παναγιώτη Σταματάκη και του Γεωργίου Σωτηριάδη.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως παρουσιάζει και η πρωτοποριακή προσέγγιση της μάχης με σύγχρονα μέσα στο πλαίσιο της οποίας οι μικρότεροι επισκέπτες μπορούν να δουν ένα διόραμα της μάχης της Χαιρώνειας με χειροποίητες φιγούρες playmobil ειδικής κατασκευής από τους συλλέκτες Άγγελο Γιακουμάτο και Τάσο Παναζόπουλο και να παρακολουθήσουν δύο ταινίες που δημιουργήθηκαν από την εταιρεία Ubisoft βασισμένες στα βιντεοπαιχνίδια Assassin’s Creed Odyssey και Assassin’s Creed Origins και απεικονίζουν το ιστορικό πλαίσιο πριν και μετά τη μάχη της Χαιρώνειας.
Αναπαράσταση της μάχης με Playmobil «Η έκθεση, αν και μιλά και για την ίδια τη μάχη, επικεντρώνεται, κυρίως, στις συνέπειές της. Με τη μάχη αυτή εγκαθιδρύθηκε η Μακεδονία ως κυρίαρχη δύναμη στα ελληνικά πράγματα και άνοιξε ο δρόμος για τη γέννηση του ελληνιστικού κόσμου.
Η δημοκρατία και η Πόλη Κράτος πέρασαν σε μια νέα εποχή, αυτή των βασιλείων, που έθεσε τα θεμέλια για τη δημιουργία ενός κόσμου που επέτρεψε στον ελληνικό πολιτισμό να φτάσει στα όρια της τότε γνωστής οικουμένης. Εκεί που μοναδικά πλούτη, νέες γνώσεις και εμπειρίες θα προσφερθούν τόσο στους Έλληνες όσο και στους υπόλοιπους λαούς που συμμετείχαν στη νέα πραγματικότητα που γεννήθηκε μετά τη νίκη της Χαιρώνειας» σημειώνει η Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος του Μουσείου, Σάντρα Μαρινοπούλου.
Από την πλευρά τους, οι δύο επιμελητές της έκθεσης υπογραμμίζουν: ««Στην επιλογή του συγκεκριμένου θέματος συνέβαλαν δύο καθοριστικοί παράγοντες: πρόκειται για μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις στα αρχαιολογικά χρονικά, όπου οι περιγραφές και οι πληροφορίες για ένα γεγονός από τους αρχαίους συγγραφείς συναντούν τα σημαντικά αρχαιολογικά κατάλοιπα του ίδιου του γεγονότος, εν πολλοίς άγνωστα όχι μόνο στο ευρύ κοινό, αλλά και στην ίδια την αρχαιολογική κοινότητα.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι το θέμα: βασικοί πρωταγωνιστές της μάχης ήταν δύο από τις κορυφαίες μορφές της ελληνικής αρχαιότητας και της παγκόσμιας ιστορίας, ο Φίλιππος Β΄ και ο γιος του Αλέξανδρος Γ΄ της Μακεδονίας, τον οποίο η Ιστορία ονόμασε Μέγα. Στα ελάχιστα τετραγωνικά χιλιόμετρα γύρω από το πεδίο της Χαιρώνειας, οι δύο αυτοί πρωταγωνιστές συναντούν έναν από τους σημαντικότερους ρήτορες της αρχαιότητας, τον Αθηναίο Δημοσθένη, γράφοντας τη μοίρα του μετέπειτα κόσμου […].
Στόχος μας ήταν να δώσουμε στον επισκέπτη την εμπειρία μιας σύγχρονης προσέγγισης ενός αρχαίου γεγονότος, εξετάζοντας και τον τρόπο που αυτό επιβίωσε στη συλλογική μνήμη του έθνους».
Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 31 Μαρτίου 2024.
Πηγή: ΠρώτοΘέμα
