Φωτογραφία: Εφημερίδα Ταχυδρόμος 1953

***

Ο Μανώλης Χιώτης (Θεσσαλονίκη, 21 Μαρτίου 1921 – Αθήνα, 21 Μαρτίου 1970) ήταν Έλληνας συνθέτης, από τους σημαντικότερους του λαϊκού τραγουδιού και σπουδαίος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού. Επηρέασε το λαϊκό τραγούδι και την ελληνική μουσική γενικότερα, επινοώντας την τετράχορδη παραλλαγή του μπουζουκιού, αλλά και δημιουργώντας το πρώτο “κοσμικό κέντρο”. Διόλου τυχαίο ότι όταν τον γνώρισε ο σπουδαίος Τζίμι Χέντριξ τον αποκάλεσε σπουδαιότερο κιθαρίστα του κόσμου, ανώτερο αυτού!

Στα τέλη του 1953, ο Μανώλης Χιώτης αποφάσισε για πρώτη φορά να αφήσει την νυχτερινή ζωή της Ελλάδας και να πραγματοποιήσει την πρώτη του εξόρμηση εκτός συνόρων. Προορισμός του η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μία από τις πόλεις της διασποράς όπου συγκέντρωνε μεγάλο αριθμό Ελλήνων.

Η τοπική εφημερίδα «Ημερήσια Νέα», ακολούθησε τον Έλληνα συνθέτη στην νυχτερινή Αλεξάνδρεια και έδωσε μέσα από τις στήλες της, το ρεπορτάζ για την επιτυχία που γνώρισε ο βιρτουόζος του μπουζουκιού.

Ο Χιώτης στην κάθοδο του στην Αίγυπτο, είχε μαζί του και το συγκρότημα του, το οποίο αποτελούνταν από τη Ζωή Νάχη, τον τραγουδιστή και κιθαρίστα Γιώργο Γοζαδίνο (τον οποίο είχαμε εντοπίσει στο PIGAL’S στα τέλη του 1948 πάλι με τον Χιώτη), τον Αθ. Καράμπελα με το ακορντεόν του και τον πιανίστα Κωνσταντίνο Μπογδάνο.

Ο Μ. Χιώτης, βρέθηκε στον έναν από τους δύο θύλακες του Ελληνισμού στην Αίγυπτο, την περίοδο 25/12/1953 και σίγουρα μέχρι τον Απρίλιο του 1954. Περισσότερες από 100 ημέρες διασκέδαζε, με τον μοναδικό του τρόπο, τους Αλεξανδρινούς επισκέπτες του Καζίνο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ».

Το πρώτο δημοσίευμα για την παρουσία του Μανώλη Χιώτη στην Αλεξάνδρεια, μας έρχεται στις 22/12/1953, όταν το Καζίνο, στην διαφημιστική του καταχώρηση για το ρεβεγιόν των Χριστουγέννων, μας πληροφορεί ότι στην «Ελληνική γωνιά» του, εκτός της ορχήστρας χορού, φιλοξενούνταν και συγκρότημα μπουζουκιών.

Το όνομα του Χιώτη, όπως φαίνεται παραπάνω, δεν μπήκε στην πρώτη διαφημιστική καταχώρηση για το συγκρότημα μπουζουκιών. Αυτό όμως θα άλλαζε άρδην στις μετέπειτα διαφημιστικές καταχωρήσεις.

Τα φύλλα της εφημερίδας κατά τις μέρες 23/24/25-12-1953 δεν είναι διαθέσιμα. Υπάρχει ενδεχόμενο, αν η εφημερίδα κυκλοφόρησε αυτές τις τρεις (3) μέρες, να καταχωρήθηκε διαφήμιση του Καζίνο με το συγκρότημα Χιώτη.

Η πρώτη διαφήμιση για τον Μανώλη Χιώτη μας έρχεται από τις 27 Δεκεμβρίου 1953. Το Καζίνο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ» καταχωρεί διαφήμιση αποκλειστικά για τον Μ. Χιώτη.

Παράλληλα όπως πληροφορούμαστε, η Διεύθυνση του Καζίνο παραχώρησε δείπνο στους αντιπροσώπους του ελληνικού τύπου της Αλεξάνδρειας, για να γνωρίσουν τον Μ. Χιώτη και το συγκρότημα του.

Χαρακτηριστική της μεγάλης επιτυχίας του Χιώτη, ήταν η διαφημιστική καταχώρηση στην εφημερίδα «Ημερήσια Νέα», η οποία ανέφερε ότι ανήμερα των Χριστουγέννων του 1953, ο Έλληνας λαϊκός συνθέτης, διασκέδαζε 500 Αλεξανδρινούς στις 5 το πρωί! Ελληνικό γλέντι με Χιώτικο στυλ.

Το Καζίνο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ», το οποίο φιλοξένησε τον Μ. Χιώτη, πέρασε μεγάλες «πιένες» το διάστημα κατά το οποίο ο Έλληνας συνθέτης βρέθηκε στην Αλεξάνδρεια.

Την Τρίτη 29-12-1953 έχουμε το πρώτο αφιέρωμα της εφημερίδα για τον Μανώλη Χιώτη και το συγκρότημα του.

Ο Μ.Χιώτης εκτός του Χριστουγεννιάτικου Ρεβεγιόν, συμμετείχε και στο Πρωτοχρονιάτικο σύμφωνα με την διαφήμιση.

Πριν συνεχίσουμε με τα αποτελέσματα από την εφημερίδα «Ημερήσια Νέα» για την παρουσία του Μανώλη Χιώτη στην Αλεξάνδρεια το 1954, θα πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν ευρήματα και από την εφημερίδα «Ταχυδρόμος» της Αλεξάνδρειας μόνο για το διάστημα 22/12/1953 ως και 31/12/1953. Δυστυχώς δεν έχει βρεθεί η εφημερίδα για το διάστημα Ιανουάριος-Ιούνιος 1954, για να ακολουθήσουμε από δύο πηγές την περιοδεία του Μ. Χιώτη στην Αλεξάνδρεια. Μετά την επικοινωνία μου με την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Βουλής, πληροφορήθηκα ότι ο «Ταχυδρόμος» της παραπάνω περιόδου, δεν υπάρχει στα αρχεία της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Βουλής…

Ας δούμε τώρα με εικόνα τα δημοσιεύματα στον «Ταχυδρόμο» της Αλεξάνδρειας, που διαφοροποιούνται σε σχέση με τα «Ημερήσια Νέα» που παρουσιάσαμε ήδη.

Όπως και στα “Ημερήσια Νέα”, η παρουσία του Χιώτη στην Αλεξάνδρεια έγινε γνωστή στις 22/12/1953 με την διαφήμιση για την παρουσία μπουζουκιών στο καζίνο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ». Η διαφήμιση είναι ίδια και στις δύο εφημερίδες.

Σε αντίθεση με τα «Ημερήσια Νέα», ο «Ταχυδρόμος» κυκλοφορεί το διάστημα 23 Δεκεμβρίου μέχρι και 25 Δεκεμβρίου. Το διάστημα δηλαδή που δεν υπάρχουν διαθέσιμα φύλλα των «Ημερήσιων Νέων».

Έτσι στις 23 Δεκεμβρίου ο «Ταχυδρόμος» καταχωρεί φωτογραφία του Χιώτη αναγγέλοντας την παρουσία του στο καζίνο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ». Στη λεγάντα διαβάζουμε για τον Μανώλη Χιώτη με τη μαγική πεννιά και τη γλυκειά φωνή. Από όσο μπορώ να δω ο Μ. Χιώτης κρατάει στα χέρια του τρίχορδο μπουζούκι.

Την ίδια μέρα (23/12), η πρώτη μεγάλη διαφήμιση για το καλλίτερο Αθηναϊκό Μουσικό Συγκρότημα , τον Μανώλη Χιώτη με τα μπουζούκια του, ενημερώνει τους Αλεξανδρινούς για την παρουσία του Έλληνα συνθέτη μόνο για τις μέρες των γιορτών στην πόλη τους. Η ίδια διαφήμιση θα κυκλοφορήσει και στις 24 Δεκεμβρίου. Η επόμενη διαφήμιση, μας έρχεται ανήμερα των Χριστουγέννων του 1953. Η πρώτη εμφάνιση του Χιώτη στο κοινό της Αλεξάνδρειας. Όπως είδαμε στο προηγούμενο κείμενο την ημέρα αυτή, ή μάλλον το βράδυ εκείνο, ο Μ. Χιώτης είχε στο πόδι πεντακόσιους Αλεξανδρινούς μέχρι τις 5 το πρωί. Τριπλή διαφήμιση του καζίνο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ» για τα μουζούκια του Χιώτη, έχουμε στις 28 Δεκεμβρίου 1953, στην ίδια σελίδα του «Ταχυδρόμου»!

Και οι τρεις αυτές διαφημίσεις παρουσιάστηκαν στο προηγούμενο κείμενο.

Την Τρίτη 29/12/1953, και μετά την γνωριμία του συγκροτήματος Χιώτη με τους δημοσιογράφους, ο συντάκτης του «Ταχυδρόμου» της Αλεξάνδρειας Ε.Ψ. παρουσιάζει στο κείμενο του τον Χιώτη και την κομπανία του.

Το σημαντικό του κειμένου, είναι χωρίς αμφιβολία, η πληροφορία για τον ηλεκτρικό ήχο της κομπανίας του Μανώλη Χιώτη. Είχε ήδη καθιερωθεί η αλλαγή στον ήχο του μπουζουκιού που από τα μικρά κουτούκια και τον φυσικό ήχο πέρασε στα μεγάλα καταστήματα (σαλόνια) και τον ηλεκτρικό ήχο. Όπως μας πληροφορεί ο συντάκτης, ο Μ. Χιώτης είχε φέρει μαζί του από την Αθήνα, όλη τη νέα τεχνολογία της εποχής.

Κλείνουμε τα αποτελέσματα του «Ταχυδρόμου», με την τελευταία καταχώρηση που βρέθηκε. Στις 31 Δεκεμβρίου, στην τελευταία διαφήμιση της χρονιάς για τον Χιώτη στο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ», το καζίνο τον παρουσιάζει ως … πρωτοχρονιάτικο μποναμά στους επισκέπτες του.

Του Φώτη Χατζίδη