Από τον πρώιμο 19ο αιώνα μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του I960, οι Έλληνες αποτέλεσαν τη μεγαλύτερη, την οικονομικά ισχυρότερη και την κοινωνικά και γεωγραφικά πιο ποικίλη από όλες τις ευρωπαϊκές παροικίες της Αιγύπτου. Αν και επωφελήθηκαν από τα προνόμια που δόθηκαν στους αλλοδαπούς και τον έλεγχο που άσκησε η Μ. Βρετανία, ισχυρίστηκαν παρ’ όλα αυτά ότι απολάμβαναν μια ιδιαίτερη σχέση με την Αίγυπτο και τους Αιγύπτιους και θεώρησαν ότι συνέβαλαν στον εκσυγχρονισμό της χώρας.
“Οι Έλληνες και η διαμόρφωση της νεότερης Αιγύπτου” είναι η πρώτη περιεκτική ιστορική αφήγηση της σύγχρονης ελληνικής παρουσίας στην Αίγυπτο από τις απαρχές της την περίοδο της κυριαρχίας του Μοχάμεντ Άλι μέχρι τις έσχατες ημέρες της επί Νάσσερ. Προσεγγίζει κριτικά την πραγματικότητα και τους μύθους που περιβάλλουν την πολύπλοκη και πανταχού παρούσα ελληνική παροικία στην Αίγυπτο, εξετάζοντας το νομικό καθεστώς των Ελλήνων, τις σχέσεις τους με τους ηγέτες της χώρας, την αλληλεπίδρασή τους τόσο με τα ηγετικά στρώματα όσο και με τους απλούς Αιγύπτιους, τις οικονομικές δραστηριότητές τους, τις επαφές τους με τις άλλες παροικίες, τους δεσμούς τους με την ελληνική πατρίδα, και τον παροικιακό βίο, ο οποίος διακρινόταν για την πλούσια και περίφημη λογοτεχνική παραγωγή και τις ευρύτερες πολιτιστικές δραστηριότητές του.
Ο Αλέξανδρος Κιτροέφ υποστηρίζει ότι, μολονότι η αυτοεικόνα των Ελλήνων ως ανθρώπων που συνεισέφεραν στην ανάπτυξη της Αιγύπτου είναι υπερβολική, υπήρξαν τρόποι με τους οποίους λειτούργησαν ως φορείς εκσυγχρονισμού, αν και από μια προνομιούχο και προστατευόμενη θέση. Ενώ δεν έλαβαν ποτέ την αναγνώριση την οποία επιθυμούσαν, οι Έλληνες ανέπτυξαν μια έντονη και γεμάτη νοσταλγία σχέση αγάπης με την Αίγυπτο αφότου οι περισσότεροι εξ αυτών υποχρεώθηκαν να την εγκαταλείψουν τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, για να επανεγκατασταθούν στην Ελλάδα ή σε ακόμα πιο μακρινούς προορισμούς.
Βιβλιοκριτικές
«Μια θαυμαστά περιεκτική ιστορική μελέτη για μια από τις πιο σημαντικές ξένες παροικίες τnς νεότερης Αιγύπτου, πλούσια στις λεπτομέρειες αλλά και εξίσου ευαίσθητη αναφορικά με τη σύνθετη φύση των εσωτερικών δομών της Παροικίας, την προσαρμοστικότητά της απέναντι στις μεταβαλλόμενες εσωτερικές και εξωτερικές σχέσεις ισχύος, και τη νοσταλγία με την οποία τα επιζώντα μέλη τnς ανακαλούν στη μνήμη την παραμονή τους σε μια θαυμαστή χώρα».
-Roger Owen, Harvard University
«Το έξοχο βιβλίο του Αλέξανδρου Κιτροέφ είναι ένα έργο μεγάλης επιστημονικής ωριμότητας και προσωπικής αγάπης. Προσφέρει μια ερεθιστική επισκόπηση τής πολυπληθέστερης και επιδραστικότερης ξένης παροικίας της νεότερης Αιγύπτου, η οποία βασίζεται σε πολυετή έρευνα, μια πλήρη εποπτεία των πηγών και μια βαθιά σύνδεση με την Αίγυπτο, η οποία ανάγεται στον ύστερο 19ο αιώνα, όταν ο προπάπποι του μετανάστευσαν από τη Χίο και εγκαταστάθηκαν στην Αλεξάνδρεια».
-Robert L. Tignor, Princeton University
«Αυτό το εξαιρετικά γραμμένο βιβλίο είναι υποχρεωτικό ανάγνωσμα για όλους όσοι ενδιαφέρονται για την ιστορία των Ελλήνων στην Αίγυπτο του 19ου και του 20ού αιώνα, και τις πολύπλοκες και πολυσύνθετες σχέσεις που υφίσταντο ανάμεσα στους Αιγυπτιώτες, την Ελληνορθόδοξη Εκκλησία και την πατρίδα».
-Mohamed Awad, Αλεξανδρινος ιστορικός και οικολόγος
«Αυτό είναι το καλύτερο βιβλίο για τον ρόλο που είχε, η κάποτε ακμάζουσα ελληνική παροικία στην Αίγυπτο: πλούσιο ως προς τις πηγές του, ευρυμαθές, εκλεπτυσμένο και σύνθετο ως προς τις κρίσεις του, γραμμένο από έναν εκ των κορυφαίων μελετητών τnς νεότερης ελληνικής Διασποράς».
-Robert Vitalis, University of Pennsylvania
Πληροφορίες για τους συγγραφείς
Ο Αλέξανδρος Κιτροέφ είναι αναπληρωτής καθηγητής ιστορίας στο Κολέγιο Χέιβερφορντ, στο οποίο παραδίδει μαθήματα Νεότερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας και Ιστορίας της Μεσογείου. Γεννημένος στην Ελλάδα, σπούδασε στη Μ. Βρετανία, όπου έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα στην ιστορία από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Η έρευνά του εστιάζει στον εθνικισμό και την εθνότητα στη νεότερη Ελλάδα και στη Διασπορά της, από την πολιτική μέχρι τον αθλητισμό. Είναι συγγραφέας τεσσάρων βιβλίων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα εξής: The Greeks in Egypt: Ethnicity and Class (1989) και Wrestling with the Ancients: Modern Greek Identity and the Olympics (2004).
Πηγή: Καθημερινή
