Τη σεπτή ονομαστική του εορτή θα εορτάσει φέτος στο Κάιρο, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος, στις 17 Φεβρουαρίου, στην Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου παλαιού Καΐρου.

Κάθε χρόνο, ο Αλεξανδρινός Προκαθήμενος τελεί την ονομαστική του εορτή του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος, που αποτελεί έναν από τους δύο Αγίους ονόματι Θεόδωρος, που στην Εκκλησία μας τιμούνται ως πολεμιστές άγιοι και μεγαλομάρτυρες στην Ορθόδοξη Εκκλησία. (Ο άλλος πολεμιστής άγιος με το ίδιο όνομα είναι ο Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης).

Την 17^η Φεβρουαρίου, η Εκκλησία μας τελεί την εορτή της Κοίμησης του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος όπου βρήκε μαρτυρικό θάνατο, το έτος 306 ή το 307 μ.Χ.

Σύμφωνα με την Wikipedia, «ο Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων έδρασε στα χρόνια των αυτοκρατόρων Μαξιμιανού (286 – 305) και Γαλέριου (305 – 311). Επονομάστηκε Τήρων, λόγω του ότι είχε καταταγεί στο σώμα των Τηρώνων, των νεοσυλλέκτων της ρωμαϊκής λεγεώνας (tiro στα λατινικά σημαίνει νεοσύλλεκτος). Επίσης θεωρείται και μάρτυρας από την Ορθόδοξη εκκλησία λόγω του μαρτυρικού θανάτου που βρήκε. Ο συναξαριστής του βίου του είναι ο Γρηγόριος Νύσσης.

Ο βίος του – Η νεανική του ηλικία

Δεν γνωρίζουμε πολλά για την παιδική και εφηβική ηλικία του Αγίου Θεοδώρου. Γνωρίζουμε ότι γεννήθηκε κοντά στην Αμάσεια, την πρωτεύουσα του Ελενοπόντου, πόλη κτισμένη στο φαράγγι του ποταμού Ίρι, που είναι σήμερα μία τουρκική πόλη στη Μαύρη Θάλασσα.

Η κατάταξή του στο στρατό

Τους λόγους που οδήγησαν τον Θεόδωρο να καταταγεί στο στρατό δεν τους γνωρίζουμε. Γνωρίζουμε όμως πως σύντομα ξεχώρισε στην κοόρτη Tyronum μεταξύ των άλλων στρατιωτών για την ανδρεία του. Αφορμή να γίνει γνωστός για τη ανδρεία του στάθηκε η βοήθεια που έδωσε σε κάποια πλούσια γυναίκα και τους κατοίκους μίας περιοχής εξαιτίας ενός γιγάντιου φιδιού το οποίο τους τρομοκρατούσε. Έτσι προσευχόμενος έψαξε το φίδι και όταν το συνάντησε εκτόξευσε εναντίον του το ακόντιο τραυματίζοντας το θανάσιμα.

Ομολογία της θρησκευτικής του ταυτότητας

Την εποχή εκείνη είχε αρχίσει να εφαρμόζεται το διάταγμα των Διοκλητιανού, περί θυσιών στους Θεούς, με σκοπό να εμφανίζονται οι Χριστιανοί. Ο Θεόδωρος αρνήθηκε να λάβει μέρος σε αυτές. Ο Βρύγκας επικεφαλής του τάγματος τον κάλεσε και τον ρώτησε για ποιον λόγο δεν θυσιάζει, ομολογώντας πως είναι Χριστιανός. Ο Βρύγκας βλέποντας ότι οι προσπάθειές του να τον μεταπείσει, αποτύγχαναν, του έδωσε χρόνο να το ξανασκεφτεί. Ο ίδιος τον χρόνο που είχε τον χρησιμοποίησε για να ενισχύσει τους Χριστιανούς του τάγματος, ώστε να μην αλλαξοπιστήσουν ή φοβηθούν από τα βασανιστήρια που ανέμενε να περάσει, μετά τη δεύτερη ακρόαση και τη μη μετάνοια του.

Καταστροφή του ειδώλου της Ρέας

Ο Θεόδωρος όμως δεν έμεινε μόνο σε αυτό. Χρησιμοποιώντας την ελευθερία του, κατέστρεψε το ξύλινο είδωλο της Θεάς Ρέας που βρισκόταν στο ναό, από την αγανάκτησή του για τον διωγμό και τα μαρτύρια των Χριστιανών. Ο Κρονίδης, ένας υπηρέτης του ναού, είδε το σκηνικό και το διεμήνυσε στον τοπικό άρχοντα Πόπλιο. Ο Θεόδωρος αμέσως κλήθηκε σε απολογία για τη μεγάλη ασέβεια. Ο ίδιος είπε ότι το έκανε θέλοντας να διαπιστώσει αν όντως η θεά ήταν αληθινή. Αυτό που διαπίστωσε όμως ήταν ότι πρόκειται περί αψύχου πράγματος.

Το μαρτύριο του Θεοδώρου

Ο τοπικός άρχοντας αμέσως διέταξε να τον μαστιγώσουν. Τον έφερε πάλι μπροστά του λέγοντας πως αν ασπασθεί το θεό του όλα θα τελειώσουν, ειδάλλως θα τον υποβάλλει σε βασανιστήρια και θα σπάσει γρήγορα. Ο Θεόδωρος άμεσα απάντησε τη σταθερότητα της πίστης του και πως δε φοβάται να μαρτυρήσει επειδή δεν είναι δειλός. Έτσι έδωσε εντολή να τον ρίξουν στη φυλακή χωρίς τροφή και νερό. Το βράδυ όμως ο Χριστός εμφανίστηκε μπροστά του δίνοντας του τη δύναμη, επίσης άγγελοι, περιγράφει ο Γρηγόριος Νύσσης, έψαλαν μέσα από το κελί του, με αποτέλεσμα οι φύλακες να νομίσουν πως φίλοι του Θεοδώρου πήγαν να τον βοηθήσουν να δραπετεύσει. Ο Πόπλιος έστειλε, μαθαίνοντας το γεγονός, άγημα στη φυλακή χωρίς να βρουν τίποτα.

Το τέλος της ζωής του

Ο Πόπλιος θέλησε να του ξαναδώσει μια ευκαιρία να αλλαξοπιστήσει, όμως ο Θεόδωρος ήταν ανένδοτος. Έτσι διέταξε να τον κρεμάσουν με ανάποδη φορά και να κόψουν τις σάρκες του με κοφτερά σίδερα, ένα ιδιαίτερα γνωστό για την εποχή βασανιστήριο. Η προσπάθεια που κατέβαλαν από το βασανιστήριο απέτυχε. Ο Θεόδωρος δεν έσπασε και αντ’ αυτού ο παρευρισκόμενος λαός έπαιρνε δύναμη από το θάρρος και την αντοχή του Θεοδώρου. Βλέποντας αυτό ο Πόπλιος διέταξε να τον ρίξουν στο καμίνι. Η ημερομηνία της κοίμησής του, ήταν η 17η Φεβρουαρίου του έτους 306 ή 307. Η Ευσεβία επιτέλεσε την ανακομιδή των λειψάνων του πριν από το 350 στα Ευχάιτα, τα οποία αυτόματα αποτέλεσαν το λατρευτικό κέντρο του αγίου Θεοδώρου και αναδείχθηκαν σε σπουδαίο προσκύνημα.

Λαϊκές Παραδόσεις – Το δια κολλύβων θαύμα

Όταν ανέβηκε στον θρόνο ο Ιουλιανός πραγματοποίησε μεγάλο διωγμό κατά των χριστιανών. Γνωρίζοντας το τυπικό των χριστιανών για τη νηστεία, και θέλοντας να τους ταλαιπωρήσει ακόμα περισσότερο, κάλεσε τον έπαρχο της Κωνσταντινούπολης και του είπε να αποσύρει από την πόλη τα τρόφιμα που ήταν νηστίσιμα, υποχρεώνοντας τους χριστιανούς είτε να μη νηστεύσουν, είτε να μείνουν νηστικοί. Έτσι και έγινε. Τότε σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση εμφανίστηκε μπροστά στον Ευδόξιο (360-370μ.Χ.), ο Θεόδωρος ο Τήρων και του είπε «σύναξε το ποίμνιο του Χριστού και δώσε εντολή, κανένας Χριστιανός να μην αγοράσει τίποτα από όσα πουλιούνται, διότι όσα πωλούνται στην αγορά είναι μιασμένα, αφού με εντολή του βασιλιά έχουν μιανθεί από αίμα ειδωλόθυτων ζώων, και αναπλήρωσε τις ελλείψεις αυτών, χορηγώντας κόλλυβα». Έτσι όλη την εβδομάδα έφαγαν κόλλυβα. Από τότε μέχρι και σήμερα εορτάζεται την πρώτη εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής το θαύμα αυτό.

Αγιογραφία

Ο Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων εμφανίζεται σε τεσσάρων ειδών μορφές σε αγιογραφίες. Είτε μόνος με στρατιωτική στολή, είτε αντιμετωπίζοντας ένα φίδι-δράκο και μαζί με τον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη όρθιοι ή πάνω σε άλογα. Πάντα φέρει στρατιωτική στολή».