Στην αρχαιότητα δεν υπήρχε ως άθλημα ο Μαραθώνιος Δρόμος. Η ιδέα γέννησης του οφείλεται στον M. Breal που πρότεινε στους Ολυμπιακούς Αγώνες των Αθηνών του 1896 να «αναβιώσει» η ιστορική διαδρομή του Φειδιππίδη, ο οποίος μετά τη Μάχη του Μαραθώνα έτρεξε ως την Αθήνα για να πει το «Νενικήκαμεν».

Έτσι, η σύγχρονη ιστορία του ξεκινά στις 10 Μαρτίου του 1896, όταν στην Αθήνα διεξήχθησαν οι πανελλήνιοι προκριματικοί αγώνες, στους οποίους πρώτος τερμάτισε ο Χ. Βασιλάκος με 3.18΄. Στους δε Ολυμπιακούς Αγώνες, στις 29 Μαρτίου του ίδιου χρόνου, την πρώτη θέση κατέλαβε ο Σπύρος Λούης με 2.58΄. Ας σημειωθεί πως ο Αλεξανδρινός γιατρός Σωκράτης Λαγουδάκης, σε ηλικία 34 ετών, έλαβε μέρος σ’ αυτόν τον πρώτο Μαραθώνιο, όπου κατόρθωσε να τερματίσει. Άλλη πηγή αναφέρει πως τερμάτισε δεύτερος μετά τον Σπύρο Λούη…

Όπως και να ΄χει το πράγμα, όπως αναφέρει και ο Ντίνος Κουτσούμης, αγώνες δρόμου μεγάλης αποστάσεως είχαν διοργανωθεί στην Αίγυπτο τόσο στις 13 Φεβρουαρίου του 1909, με νικητή Αιγύπτιο στην απόσταση 30 χλμ. Κάιρο-Χελουάν, όσο και στις 24 Απριλίου του 1910 στην απόσταση 28 χλμ. με νικητή Άγγλο στην απόσταση Καφρ ελ Δαουάρ-Αλεξάνδρεια.

Η πρώτη φορά όμως που διοργανώθηκε Μαραθώνιος στην Αλεξάνδρεια ήταν την Κυριακή 12 Απριλίου του 1911 σε μια διαδρομή 42 χλμ., ένας αγώνας που – όπως ήταν φυσικό – έλαβε εθνικό χαρακτήρα, συγκινώντας τους Αλεξανδρινούς που έσπευσαν να τον παρακολουθήσουν.

Στις 4 το μεσημέρι αναχώρησαν από τον Άγιο Στέφανο οι αθλητές Κ. Φκιαρογιάννης, Θ.Α. Ανδριανόπουλος, Π. Πλατάκης, Μ. Βιδάκης και Ι. Γρηγορίου, υπό την εποπτεία του προπονητή τους Α. Κόκκινου. Από τους αθλητές αυτούς, οι δύο πρώτοι αγωνίστηκαν μόνο στα 5 μίλια με τέρμα τον Κήπο της Ρωζέττης, με πρώτο να φθάνει τον Θ. Ανδριανόπουλο που διένυσε την απόσταση του λασπώδους δρόμου λόγω καταβρέγματος σε 29΄.59΄΄. Οι υπόλοιποι αθλητές συμμετείχαν στο Μαραθώνιο. Έφθασαν στο γυμναστήριο των Φιλάθλων και κατόπιν πήραν την οδό Μουσείου και δια της οδού Ρωζέττης ανέβηκαν πάλι στον Άγιο Στέφανο έχοντας πρόγραμμα να διατρέξουν την απόσταση Άγιος Στέφανος-Οδός Γερμανίας 5 φορές.

Χρονικογράφος της εποχής σχολίαζε πως «Εχρειάζετο αληθώς υπεράνθρωπος αντοχή και γιγάντιο θάρρος, απέδειξαν δε ότι εάν το πρώτον είχε μόνον εις μεταξύ αυτών, το δεύτερον όμως είχον πάντες. Ο Μαραθώνειος δρόμος ετελέσθη και από της χθες η Αλεξάνδρεια αριθμεί μεταξύ των πολιτών της τον πρώτον, έναν άξιον Μαραθωνοδρόμον».

Νικητής του πρώτου Μαραθωνίου Αλεξανδρείας αναδείχθηκε ο Μιχαήλ Βιδάκης, άγνωστος εν πολλοίς στους φιλάθλους, παρότι είχε λάβει μέρος και σε άλλες αθλητικές επιδείξεις. Ήταν ηλεκτρολόγος και μόλις 21 ετών. Διένυσε δε τα 42 χλμ. σε 3.10΄, όταν το Πανελλήνιο ρεκόρ εκείνη τη χρονιά ήταν 3.23΄.

Την επιτυχία του Βιδάκη χαιρέτησαν με ενθουσιασμό οι Αλεξανδρινοί και το βράδυ των αγώνων μια μικρή διαδήλωση σχηματίστηκε και διήλθε δια των κεντρικών οδών της πόλης, ενώ την επομένη οι εφημερίδες αφιέρωσαν ενθουσιώδη άρθρα στο νικητή.

Έτσι, ο Όμιλος Φιλάθλων αποφάσισε μαζί με τους πρωταθλητές Ε. Τσαλουμά και Η. Τορναζάκη να στείλει στους Πανελληνίους των Αθηνών και τους δρομείς Μ. Βιδάκη και Ι. Γρηγορίου για να συμμετάσχουν στο Μαραθώνιο.

Για την ιστορία στους Πανελλήνιους Αγώνες Αθηνών που έλαβαν χώρα στις 14 έως 16 Απριλίου 1911, ο Όμιλος Φιλάθλων Αλεξανδρείας κατετάγη 2ος, αφού ο Ηρακλής Τορναζάκης ήρθε 2ος στην Ελληνορωμαϊκή πάλη βαρέων και ο πολυνίκης Εμμανουήλ Τσαλουμάς ήρθε 1ος στα 110 εμπόδια, 1ος στο μήκος, 1ος στο ύψος, 1ος στη σφαιροβολία, 2ος στο ύψος άνευ φοράς, 3ος στο μήκος άνευ φοράς και 3ος στη λιθοβολία. Το δε Μαραθώνιο κέρδισε ο Χρ. Μηλίγγος του Διαγόρα Αθηνών με 3.07.

Πηγές: «Ταχυδρόμος», Αλεξάνδρεια 17/2/1949 – Ν. Νικηταρίδης «Η Αίγυπτος, η Ελλάδα και η Αιγυπτιώτικη Προσφορά», Αθήνα 2007 – el.eikipedia.org

Ν. ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ