Μούμιες… στον αξονικό τομογράφο

ΑρχαιολογίαΟι αξονικές εξετάσεις στις οποίες υποβλήθηκαν πριν από δύο χρόνια οκτώ αιγυπτιακές μούμιες του Βρετανικού Μουσείου έδωσαν πολλές πληροφορίες για το φύλο, τις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων, τα προβλήματα υγείας, την αιτία θανάτου τους ακόμη και στοιχεία για την ταρίχευσή τους και τα έθιμα ταφής. Η τρισδιάστατη αναπαράσταση των στοιχείων που έδωσαν τα δεδομένα τους αποκρυπτογράφησε ακόμη και το πρόσωπό τους. Δεν ήταν τυχαία η επιτυχία της έκθεσης «Αρχαίες ζωές, νέες ανακαλύψεις» που ακολούθησε στο μουσείο.

Στο Μίνστερ της Γερμανίας, μια άλλη μούμια του αρχαιολογικού μουσείου απασχολεί τους επισκέπτες του μουσείου. Οι εξετάσεις στον ειδικό τομογράφο αποκάλυψαν πως πρόκειται για άντρα περίπου 30 ετών που έζησε άνετη ζωή. Αν βρεθούν τα απαραίτητα κονδύλια, το φθινόπωρο και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο θα αποκαλύψει στο κοινό επτασφράγιστα μυστικά αιώνων μέσα από μία μικρή έκθεση, με μούμιες που βγαίνουν πρώτη φορά από τις αποθήκες του. Μάλιστα οι πέντε απ’ αυτές «σκαναρίστηκαν» στο τμήμα Αξονικής-Μαγνητικής Τομογραφίας του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών και επέστρεψαν με αστυνομική εποπτεία στο μουσείο έπειτα από τέσσερις ώρες.

Πρόκειται για πρωτοποριακό πρόγραμμα ανάμεσα στους επιστήμονες του μουσείου και του Ελληνικού Ινστιτούτου Αιγυπτιολογίας, το οποίο περιλαμβάνει και την ανασύσταση του προσώπου μιας απ’ αυτές. Της Ta-Khered-Min, χορεύτριας τελετουργικών χορών με ιερατική καταγωγή, μούμια που χρονολογείται στο 304-150 π.Χ., ενώ οι υπόλοιπες (ανήκουν σε άντρες) χρονολογούνται από το 304 έως το 150-30 π.Χ.

Η επιστημονική ομάδα του πρωτοποριακού αυτού προγράμματος, η οποία αποτελείται από τους Ελένη Τουρνά (αρχαιολόγος και υπεύθυνη της Αιγυπτιακής Συλλογής του Μουσείου), Αλίκη Μαραβέλια (αιγυπτιολόγος, ιδρύτρια και διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Αιγυπτιολογίας), Νικόλαο Μποντόζογλου (διευθυντής Τομογράφου Ιατρικού Αθηνών), Παναγιώτη Λάζαρη (διπλωματούχος συντηρητής του μουσείου), θα συνεχίσει και με μια δεύτερη αποστολή.

Ακόμη τέσσερις

Τέσσερις ακόμη μούμιες της πτολεμαϊκής περιόδου από τις αποθήκες του μουσείου, οι οποίες θα ακολουθήσουν την ίδια διαδικασία απεικονιστικών εξετάσεων. Στην ομάδα συμμετέχουν επίσης οι Φίλιππος Κουτσάφτης (ιατροδικαστής), Κωνσταντίνος Κούβαρης (ιατροδικαστής, ανθρωπολόγος, ICRC), Στέφανος Γερουλάνος (ομ. καθηγητής Καρδιοχειρουργικής Παν. Ζυρίχης, πρόεδρος ΔΙΙΚΩ).

Τα αποτελέσματα των εξετάσεων θα παρουσιαστούν μαζί με τις μούμιες στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων για τα 150 χρόνια από τη θεμελίωσή του. Στο ισόγειο, δίπλα στο καφέ, εκεί όπου βρίσκεται η αποθήκη των αιγυπτιακών, η διευθύντρια του πρώτου μουσείου της χώρας, κ. Μαρία Λαγογιάννη, σχεδιάζει μια μικρή έκθεση. «Ενα ανοιχτό μουσείο με πλήρη ασφάλεια, ώστε να εκτεθούν οι σαρκοφάγοι για πρώτη φορά στο κοινό, μαζί με τα συμπεράσματα του προγράμματος. Με μια αναδιάταξη του χώρου μπορούμε να φτιάξουμε μια υποδειγματική αποθήκη, αρκεί βέβαια να βρεθούν τα απαραίτητα κονδύλια», λέει στην «Κ».

Τονίζει επίσης ότι όλα αυτά σχεδιάζονται και στο πλαίσιο της νέας δράσης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, που έβαλε στόχο να γνωρίσει στο ευρύ κοινό τις εργασίες που διενεργούνται για την έρευνα, τη συντήρηση και την ανάδειξη των αρχαιοτήτων στα εργαστήριά του. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η αιγυπτιακή συλλογή είναι από τα best seller του μουσείου και περιλαμβάνει 8.300 αρχαία. Θεωρείται η πρώτη των Βαλκανίων και ανάμεσα στις καλύτερες των μουσείων της Ευρώπης και της Αμερικής για την ποιότητα και τη σπανιότητα των αντικειμένων της. Τον πυρήνα της, όπως σημειώνει η αρχαιολόγος κ. Ελένη Τουρνά στην έκδοση «Το δικό σας μουσείο», αποτελούν οι ηγεμονικές δωρεές δύο φιλότεχνων ομογενών από την Αίγυπτο, του Ιωάννου Δημητρίου από τη Λήμνο που έζησε στην Αλεξάνδρεια και του Αλέξανδρου Ρόστοβιτς που έζησε στο Κάιρο. «Αυτοί ανήκαν σε μια ελίτ συλλεκτών και ετύγχαναν ιδιαίτερης προτίμησης από τους εμπόρους αρχαιοτήτων, αλλά και από το ίδιο το Μουσείο του Καΐρου κατά τη διάρκεια των πλειστηριασμών που διοργάνωνε».

Η Τακουσίτ

Οι δύο συλλέκτες δώρισαν τις συλλογές τους στο ΕΑΜ το 1880 και το 1904. Υπάρχει βέβαια και η δωρεά 578 αρχαίων της Αρχαιολογικής Εταιρείας το 1894, η δωρεά του αιγυπτιακού κράτους, δωρεές Ελλήνων και Αιγυπτιωτών κ.ά. Η επανέκθεση της Συλλογής το 2008 με τριπλάσια εκθέματα εντυπωσίασε τότε τους επισκέπτες.

Η Τακουσίτ, η χάλκινη πριγκίπισσα, έγινε εξώφυλλο, ενώ η «ποδιά» (οι Αιγύπτιοι την έραβαν πάνω στις μούμιες) που απεικονίζει έναν ιπτάμενο σκαραβαίο και διασώζει τις χάντρες, ακόμη και την αυθεντική της κλωστή, έκλεψε τις καρδιές όλων.  Μια νέα έκθεση με υλικό από τις αποθήκες θα είναι μια τονωτική ένεση για το μουσείο.

(www.kathimerini.gr)