της Σαββούλας Λιάτσου
Η διευθέτηση του ελληνικού χρέους, τα νέα μέτρα που θα κληθεί να λάβει η κυβέρνηση, σοβαρές προκλήσεις από την Τουρκία, αλλά και το τηλεοπτικό πεδίο στην Ελλάδα, ήταν στο επίκεντρο της επικαιρότητας το μήνα που πέρασε. Πολλά από τα θέματα παραμένουν ανοιχτά, καθώς η κυβέρνηση προσπαθεί να βρει τη χρυσή τομή.
Αναφορικά με τα οικονομικά στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός -παρά το καλό κλίμα στις συναντήσεις του με τον Γάλλο πρόεδρο και την Γερμανίδα Καγκελάριο, δεν έλαβε συγκεκριμένες δεσμεύσεις, καθώς τόσο η κ.Μέρκελ, όσο και ο κ.Ολάντ αρκέστηκαν σε γενικόλογες τοποθετήσεις σχετικά με την διευθέτηση του χρέους. Ο Φρανσουά Ολάντ υπογράμμισε μεν πως πρέπει να υπάρξει λύση για το χρέος, ώστε να δοθεί μήνυμα στις αγορές πως η ΕΕ μπορεί να λύνει από μόνη της τα προβλήματά της και τάχθηκε υπέρ του μέτρου της ποσοτικής χαλάρωσης, με σκοπό την αποκατάσταση του επενδυτικού κλίματος στην Ευρώπη, αλλά έσπευσε να συμπληρώσει με νόημα πως η Ελλάδα θα πρέπει να τηρήσει τα συμφωνηθέντα. Σε πιο σκληρή γραμμή κινήθηκε η Άνγκελα Μέρκελ, η οποία επανέλαβε ότι η Αθήνα θα πρέπει να υλοποιήσει στο ακέραιο όλες τις δεσμεύσεις απέναντι στους δανειστές. Ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι δήλωσε πως η Ελλάδα δεν μπορεί να μπει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αν δεν λάβει επιπρόσθετα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους, ενώ ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε απέκλεισε οποιαδήποτε συζήτηση για το ελληνικό χρέος λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι το επίπεδο του χρέους της, αλλά η έλλειψη ανταγωνιστικότητας και η αδυναμία της να συγκροτήσει λειτουργική διοίκηση».
Κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής συζητήθηκε και το προσφυγικό ζήτημα χωρίς, όμως, να ληφθεί ουσιαστική απόφαση, καθώς οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι αντιμετώπισαν την κατάσταση περισσότερο με ευχολόγια παρά με τη λήψη δραστικών μέτρων. Με την Ελλάδα να φιλοξενεί επισήμως πάνω από 60.000 πρόσφυγες ο πρωθυπουργός τόνισε για άλλη μια φορά ότι «η Ελλάδα κουβαλά όλο το βάρος στο προσφυγικό», ενώ ανέφερε πως από τις 66.000 θέσεις μετεγκατάστασης από την Ελλάδα προς άλλες χώρες της ΕΕ, έχουν υλοποιηθεί μόνο 5.200.
Θέμα αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης, που όρισε τα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας το 1923, έθεσε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επικρίνοντας εκείνους που υπέγραψαν τη Συνθήκη τονίζοντας μάλιστα πως «δώσαμε στους Έλληνες τα νησιά». Αναφερόμενος στις εκκαθαρίσεις μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στη χώρα το περασμένο καλοκαίρι είπε ότι «η 15η Ιουλίου είναι ο δεύτερος πόλεμος ανεξαρτησίας για το τουρκικό έθνος. Ας το γνωρίζουμε έτσι όπως είναι. Μας απείλησαν με τη Συνθήκη των Σεβρών το 1920 και μας έπεισαν να δεχθούμε τη Λωζάνη το 1923. Κάποιοι προσπάθησαν να μας εξαπατήσουν παρουσιάζοντας τη Λωζάνη ως νίκη. Στη Λωζάνη παραδώσαμε τα (τώρα ελληνικά) νησιά, που ήταν τόσο κοντά που μπορούσες να φωνάξεις» δήλωσε ο Ερντογάν, μιλώντας με περιφερειακούς διοικητές. «Ακόμη παλεύουμε για το πώς θα είναι η υφαλοκρηπίδα και για το πώς θα είναι ο αέρας και η ξηρά. Ο λόγος γι’ αυτό είναι εκείνοι που κάθισαν στο τραπέζι γι’ αυτή τη Συνθήκη. Αυτοί δεν ήταν δίκαιοι μαζί μας και ‘θερίζουμε’ αυτά τα προβλήματα τώρα».
«Η ρητορική του προέδρου της Τουρκίας Ερντογάν, με οιαδήποτε εκδοχή, ακόμη και με την πιο καλόπιστη, δυστυχώς υπονομεύει αμέσως ή εμμέσως τόσο τη Συνθήκη της Λωζάνης όσο και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και τις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας» δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος.
Την έντονη ανησυχία του για τις τουρκικές δηλώσεις αμφισβήτησης της συνθήκης της Λωζάνης, εξέφρασε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κατά τη συνάντησή του με τον ανώτατο συμμαχικό διοικητή του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, στρατηγό Κέρτις Σκαπαρότι. Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η ασφάλεια και η σταθερότητα στην περιοχή μπορούν να εξασφαλιστούν μόνο στη βάση του διεθνούς δικαίου και πρόσθεσε ότι «η αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάνης που ρύθμισε ξεκάθαρα και οριστικά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το καθεστώς του Αιγαίου και των νησιών του, είναι επικίνδυνη τόσο για τις σχέσεις των δύο χωρών, όσο και για την ευρύτερη περιοχή». Ο αρχηγός της τουρκικής αντιπολίτευσης κατηγόρησε τον πρόεδρο Ρετζιπ Ερτντογάν ότι «έχει χαρίσει στην Ελλαδα 16 νησιά στο Αιγαίο» και το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του αναφέρεται σε «νησίδες και βραχονησίδες των οποίων η κυριότητα πρέπει να καθοριστεί» και οτι «υπάρχει σε εξέλιξη διάλογος με την Ελλάδα για το θέματων γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο». Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών απάντησε ότι «η αντιπολίτευση και η συμπολίτευση στην Τουρκία «τσακώνονται σε ξένο αχυρώνα» και ότι το μοναδικό αντικείμενο των διερευνητικών επαφών ανάμεσα στις δυο χώρες είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας».
Παράλληλα, όπως έγινε γνωστό, υπήρξαν και πρόσθετες προκλήσεις από τουρκικής πλευράς, με υποβρύχια που έκαναν ασκήσεις σε μεγάλη έκταση στο Αιγαίο όχι μόνο κοντά σε ακατοίκητες νησίδες, αλλά και σε νησιά όπως η Λήμνος, η Λέσβος, η Χίος, η Ροδος, το Καστελόριζο. Η Ελλάδα παρέταξε έξι υποβρύχια ως απάντηση και έστειλε υπόμνημα διαμαρτυρίας στο ΝΑΤΟ.
Επί ποδός βρίσκεται το οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης ενόψει της δεύτερης αξιολόγησης για την καταβολή της δόσης του 1,7 δις ευρώ. Τα δέκα μέτρα που ζητούν οι δανειστές αφορούν κυρίως στα εργασιακά του ιδιωτικού τομέα, τα φορολογικά και τα μισθολογικά μέρους υπαλλήλων του δημοσίου τομέα. Ειδικότερα στα εργασιακά ζητείται η απελευθέρωση των απολύσεων, περιορισμός των δικαιωμάτων των συνδικαλιστών, καθορισμός κατώτατου μισθού, κατάργηση και άλλων φοροαπαλλαγών, μείωση του αφορολόγητου ορίου, επανεξέταση του αφορολόγητου που ισχύει για την ελληνική ναυτιλία, επέκταση των πλειστηριασμών. Αναπροσαρμογή στα ειδικά μισθολόγια δικαστών, ένστολων και καθηγητών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Ακόμη, δημιουργία ηλεκτρονικού περιουσιολογίου με καταγραφή κινητών αξιών και ακινήτων, τραπεζικών λογαριασμών στο εξωτερικό, καταθέσεις σε θυρίδες, πολύτιμα είδη μεγάλης αξίας και εξίσωση των αντικειμενικών αξιών ακινήτων με τις αξίες της αγοράς. ΄Εναρξη λειτουργίας του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων με την ένταξη σε αυτό τουλάχιστον εννέα ακόμη Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών. Εξωδικαστικός συμβιβασμός για τα κόκκινα δάνεια επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών. Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
Νέα κόντρα μεταξύ των πρώην υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη και του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, ξέσπασε με αφορμή την κάταθεση του δεύτερου στη Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής. Ο κ.Στουρνάρας υποστήριξε ότι ο κ.Βαρουφάκης ήταν υπεύθυνος για το ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έπαψε να δέχεται στις 4 Φεβρουαρίου 2015 τα ελληνικά ομόλογα, καθώς πήγε και είπε ότι είναι ο υπουργός Οικονομικών μια χρεοκοπημένης χώρας. Ο κ.Στουρνάρας πρόσθεσε ότι εκείνος προσπάθησε να αλλάξει το κλίμα λέγοντας στον Μάριο Ντράγκι να μην τον ακούει και εκείνος του απάντησε ότι δεν γίνεται αυτό καθώς «είναι υπουργός Οικονομικών της χώρας σας». Απαντώντας ο κ.Βαρουφάκης παραδέχθηκε ότι επιχειρηματολογούσε πως το δημόσιο χρέος μας ήταν μη βιώσιμο (δηλαδή ότι το κράτος είχε πτωχεύσει) και έπρεπε να κουρευτεί. Και πρόσθεσε ότι «ως εκλεγμένος από 140 χιλιάδες ψηφοφόρους έκρινα ότι ο διορισμένος από τον κ. Σαμαρά (αρχικά ΥπΟικ και κατόπιν) Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, είχε ιερή υποχρέωση να συστρατεύεται στην προσπάθεια της εκλεγμένης κυβέρνησης για απομείωση του δημόσιου χρέους. Κι όμως. Εκείνος, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, έλεγε στον κ. Ντράγκι να μην με ακούει. Τον παραδίδω στην κρίση του ελληνικού λαού ο οποίος μας κρίνει όλους».
Εισαγγελική έρευνα για τα capital controls διενεργείται εδώ και μήνες με άκρα μυστικότητα. Η έρευνα ξεκίνησε μετά από διαμαρτυρίες πολιτών για την οικονομική δυσχέρεια που αντιμετωπίζουν λόγω των τραπεζικών περιορισμών. Σύμφωνα με πληροφορίες η έρευνα αφορά βαρύτατα ποινικά αδικήματα και κακουργηματικές πράξεις, ακόμη και σε βάρος του πολιτεύματος, όπως η εσχάτη προδοσία. Στην Εισαγγελία έχουν ήδη καταθέσει δέκα μάρτυρες, μεταξύ των οποίων πολίτες και οικονομολόγοι.
Σε ελεύθερη πτώση βρίσκεται η αγορά ακινήτων, με τις τιμές των διαμερισμάτων να έχουν μειωθεί κατά 41,4% την περίοδο 2006-2016, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Στον κλάδο των επαγγελματικών ακινήτων οι τιμές υποχώρησαν κατά 30%, ενώ ανάλογη είναι και πτώση στις τιμές των μισθωμάτων.
΄Ενας στους δυο ΄Ελληνες νέους πτυχιούχους δεν μπορεί να βρει δουλειά σήμερα στην Ελλάδα της κρίσης, ενώ ανάλογα είναι τα στοιχεία και για την υπόλοιπη νότια Ευρώπη σύμφωνα με έρευνα της Eurostat. Στην κορυφή βρίσκεται η Μάλτα που καταφέρνει να απορροφήσει το 96,9% των πτυχιούχων νέων της στην εγχώρια αγορά εργασίας. Στη δεύτερη και τρίτη θέση βρίσκονται η Γερμανία και η Σουηδία.
Σε «Γόρδιο Δεσμό» αναδεικνύεται η υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών. Η συνταγματικότητα του νέου νόμου για την αδειοδότηση και λειτουργία των τηλεοπτικών σταθμών κρίνεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας και η Βουλή δεν κατάφερε να συγκροτήσει το νέο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ), καθώς Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι αρνήθηκαν να συναινέσουν στην επανασύσταση της Ανεξάρτητης Αρχής, εφόσον ακόμη εκκρεμεί η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Το ΚΚΕ, η Ένωση Κεντρώων και η Χρυσή Αυγή ψήφισαν «παρών».
Με ποσοστό 93,54% επανεξελέγη πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ο Αλέξης Τσίπρας από το συνέδριο του κόμματος. «Η ανανέωση της εμπιστοσύνης στο πρόσωπό μου είναι ανανέωση ευθύνης για έναν ΣΥΡΙΖΑ πιο μαζικό, πιο συλλογικό, πιο αποτελεσματικό στις δύσκολες μάχες που μας περιμένουν, για μια Ελλάδα της δικαιοσύνης και της προκοπής», δήλωσε μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος.
Την παραπομπή σε δίκη τεσσάρων ατόμων για εμπλοκή τους στην υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών, που κατά τη διάρκεια της δικαστικής έρευνας συνδέθηκε και με το σχέδιο ΠΥΘΙΑ, το οποίο αφορούσε στη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, πρότεινε προς το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Αθηνών η εισαγγελέας. Η εισαγγελική λειτουργός ζητά να παραπεμφθούν ο πρώην αμερικανός πράκτορας William Basil για το κακούργημα της απόπειρας κατασκοπείας, δυο πρώην υπάλληλοι της ΕΥΠ για παραβίαση μυστικών της πολιτείας κατ´εξακολούθηση και ο πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Μιχάλης Καρχιμάκης για ηθική αυτουργία στην πράξη των δυο υπαλλήλων.
Αλλάζει ο νόμος για την ανακύκλωση στην Ελλάδα. Καθιερώνεται η χωριστή συλλογή χαρτιού, μετάλλων, πλαστικών και γυαλιού και οι κάδοι ανακύκλωσης θα τοποθετούνται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο μέσα στις πολυκατοικίες. Την διαχείριση της ανακύκλωσης θα αναλάβουν οι δήμοι, οι οποίοι θα έχουν το δικαίωμα να επιβάλουν και πρόστιμα από 20 έως 500 ευρώ, ακόμη και σε ιδιώτες που δεν υλοποιούν το πρόγραμμα.
Τον κώδωνα του κινδύνου για τη ρύπανση της ατμόσφαιρας κρούουν για άλλη μια φορά οι επιστήμονες και ζητούν την άμεση λήψη μέτρων από τις κυβερνήσεις. Το 92% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε περιοχές που η ποιότητα του αέρα δεν πληροί τις προδιαγραφές της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. Καρδιαγγειακές νόσοι, εγκεφαλικά επεισόδια και ο καρκίνος του πνεύμονα αντιπροσωπεύουν το 94% των θανάτων που συνδέονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση. Ευθύνες για την ρύπανση έχουν οι τρόποι μεταφοράς, τα οικιακά καύσιμα, η καύση των απορριμάτων, οι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας και βιομηχανικές δραστηριότητες. Οι πέντε χώρες με την χειρότερη ποιότητα αέρα είναι το Τατζικιστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Αφγανιστάν και η Αίγυπτος.
Ελληνική πινελιά φαίνεται να έχει ο περίφημος Πήλινος Στρατός της Κίνας. Σύμφωνα με το BBC οι αρχαιολόγοι θεωρούν ότι η έμπνευση ίσως να προήλθε από την αρχαία Ελλάδα και οι ντόπιοι να εκπαιδεύτηκαν από Έλληνες τεχνίτες του 3ου αι. π.Χ., που βρέθηκαν εκεί μετά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μάλιστα, μια ξεχωριστή έρευνα έχει δείξει την ύπαρξη ευρωπαϊκού μιτοχονδριακού DNA σε αρχαιολογικές θέσεις της πιο δυτικής επαρχίας της Κίνας, Xinjiang, που πιθανόν αποδεικνύει ότι Δυτικοί εγκαταστάθηκαν, έζησαν και πέθαναν εκεί πριν και κατά τη διάρκεια ζωής του Πρώτου Αυτοκράτορα.
