της Σαββούλας Λιάτσου

Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο που πυροδοτεί μπαράζ αντιδράσεων από πλευράς εργαζομένων, το προσφυγικό που ταλανίζει την χώρα μας, κυρίως, αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη και οι συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, ήταν στο επίκεντρο της επικαιρότητας στην Ελλάδα.

Η ιστορική επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου και του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στη Λέσβο έστρεψε το παγκόσμιο ενδιαφέρον και τα φώτα της δημοσιότητας στους πρόσφυγες που συνωστίζονται στο νησί. Μέσα σε ένα ιδιαίτερα συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα ο Πάπας Φραγκίσκος απηύθηνε από κοινού με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Ιερώνυμο, έκκληση προς τη διεθνή κοινότητα να ανταποκριθεί με θάρρος στη αντιμετώπιση της τεράστιας ανθρωπιστικής κρίσης.

Οι τρεις θρησκευτικοί ηγέτες γευμάτισαν με τρεις οικογένειες προσφύγων. Το κοινό γεύμα περιελάμβανε το προγραμματισμένο για στον καταυλισμό φαγητό, ρύζι με λαχανικά, ελιές, ψωμί και χαλβά. «Δεν είστε μόνοι σας», ήταν το μήνυμα του Πάπα προς τους πρόσφυγες κατά την ομιλία του στη Μόρια και εξήρε τον ρόλο της χώρας στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, τονίζοντας ότι «ο ελληνικός λαός με μεγάλη γενναιοδωρία ανταποκρίθηκε στις ανάγκες παρά το γεγονός ότι διανύει μια δύσκολη περίοδο».

«Ήρθα εδώ με τους αδελφούς μου τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο απλά και μόνο για να σταθώ δίπλα σας, να ακούσω τις ιστορίες σας, ήρθαμε για να επιστήσουμε και πάλι την προσοχή του κόσμου στη σοβαρή αυτή ανθρωπιστική κρίση, για να κάνουμε μια έκκληση ώστε να βρεθεί μια λύση».

Τον Πάπα υποδέχθηκε στο αεροδρόμιο της Λέσβου ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και στη συνάντηση που είχαν τόνισε ότι η επίσκεψη αυτή αναδεικνύει την ανάγκη να σταματήσει ο πόλεμος και η εκμετάλλευση των ανθρώπων, αλλά προβάλλει και τον αγώνα που δίνει ο ελληνικός λαός να συμπαρασταθεί στους πρόσφυγες, παρά τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει εξαιτίας των σκληρών μέτρων λιτότητας που του έχουν επιβληθεί.

Οι πρόσφυγες υποδέχθηκαν τους τρεις θρησκευτικούς ηγέτες με δάκρυα στα μάτια, τους φιλούσαν τα χέρια και εκλιπαρούσαν για βοήθεια, ενώ πολλά μικρά παιδιά τους χάριζαν ζωγραφιές.

Ο Πάπας επέστρεψε στο Βατικανό με 12 μουσουλμάνους πρόσφυγες από τη Συρία, μεταξύ των οποίων και 6 παιδιά. Πρόκειται για τρεις οικογένειες, δύο από τη Δαμασκό και μια από την πόλη Ντέι Αλ Ζουρ, τα σπίτια των οποίων βομβαρδίστηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου. Επιλέχθηκαν από κλήρωση κι ύστερα από παράκληση του Πάπα να επιστρέψει στο Βατικανό μαζί με πρόσφυγες που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες και έχουν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα λόγω του κλεισίματος των συνόρων στα Βαλκάνια και στις χώρες της βόρειας Ευρώπης.

«Κραυγή αγωνίας» για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια, περίπου 5.000 προσφύγων, όσο και των τοπικών πληθυσμών, εκπέμπουν οι δήμαρχοι των όμορων πόλεων με το πρώην διεθνές αεροδρόμιο Ελληνικού με ανοιχτή επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τους αρμόδιους για το μεταναστευτικό ζήτημα υπουργούς. Ανάλογα είναι τα προβλήματα και στο λιμάνι του Πειραιά, αλλά και στην Ειδομένη, όπου σημειώνονται συμπλοκές μεταξύ των προσφύγων, αλλά και επεισόδια με τις αστυνομικές δυνάμεις.

Μεγάλες αλλαγές επιφέρει το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, όπως διαμορφώθηκε τις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες. Περιέχει ενοποιήσεις όλων των ταμείων κύριας ασφάλισης σε ένα υπερ-ταμείο με ταυτόχρονη ενοποίηση όλων των επικουρικών μαζί με τα ταμεία που χορηγούν το εφάπαξ. Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης δραστικές αλλαγές και αυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές όλων των ασφαλισμένων, μέσα από τις οποίες θα προκληθούν νέες σοβαρές απώλειες εισοδήματος σε μισθωτούς, αμειβόμενους με μπλοκάκι, ελεύθερους επαγγελματίες και επιστήμονες, βιοτέχνες-καταστηματάρχες, δικηγόρους, γιατρούς, μηχανικούς και αγρότες.

Οι ασφαλιστικές εισφορές στον κλάδο κύριας σύνταξης θα είναι 20% επί των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων. Αφορά από τους μισθωτούς και τους ελεύθερους επαγγελματίες – επιστήμονες μέχρι και τους αμειβόμενους με μπλοκάκι. Ταυτόχρονα προδιαγράφονται νέες μειώσεις στις υψηλές κύριες συντάξεις, στις επικουρικές και στα εφάπαξ, καθώς και στα μερίσματα που χορηγούν τα μετοχικά ταμεία για τα οποία στο εξής καταργείται κάθε χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Από 1.1.2017, οπότε και αρχίζει η λειτουργία του ως φορέα κύριας κοινωνικής ασφάλισης, εντάσσονται στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) αυτοδίκαια όλοι οι υφιστάμενοι φορείς κύριας κοινωνικής ασφάλισης. Στο νέα υπερ-ταμείο εντάσσονται το ΝΑΤ και ο ΟΓΑ. Ενοποιούνται τα επικουρικά με τα ταμεία πρόνοιας σε ένα ταμείο το «Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών» αποκαλούμενο εφεξής ΕΤΕΑΕΠ.

Η εθνική σύνταξη χορηγείται χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και ορίζεται σε 384 ευρώ μηνιαίως εφόσον έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης. Το ποσό της εθνικής σύνταξης μειώνεται κατά 2% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται των 20 ετών, μέχρι τα 15 έτη ασφάλισης, που αποτελούν προϋπόθεση για την καταβολή της.

Αποφασισμένοι να κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους ενάντια στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο είναι οι επιστημονικοί φορείς. Δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί, συμβολαιογράφοι, οικονομολόγοι, φοροτεχνικοί, λογιστές, δικαστικοί υπάλληλοι, σημείωσαν ότι επί τρίμηνο και πλέον αντιδρούν και κινητοποιούνται «ενάντια σε ένα καταστροφικό για τους επιστήμονες, τους ελεύθερους επαγγελματίες αλλά και την οικονομία και την κοινωνία σχεδιαζόμενο ασφαλιστικό σύστημα, χωρίς να εισακούονται». Με απεργίες και στάσεις εργασίας πιέζουν και οι δημοσιογράφοι για την απόσυρση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου χαρακτηρίζοντάς το «έκτρωμα».

Να μην υπάρξει αύξηση στην φορολόγηση και στις εργοδοτικές εισφορές, ζητεί ο ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνος Μίχαλος και καλεί την κυβέρνηση «να προωθήσει μέτρα που θα συμβάλλουν στη δημιουργία ενός δίκαιου και ανταγωνιστικού φορολογικού πλαισίου, το οποίο θα λειτουργεί ως κίνητρο για την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων που αποτελεί το μοναδικό αντίδοτο κατά της ύφεσης». Σύμφωνα με τον κ. Μίχαλο, οι ελληνικές επιχειρήσεις συνολικά επιβαρύνονται με φόρους που φθάνουν το 52% των εσόδων τους.

Αθήνα και δανειστές δεν κατάφεραν παρά τις συνεχείς διαβουλεύσεις των τελευταίων μηνών να συγκλίνουν για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και η εκταμίευση της επόμενης δόσης. Οι δανειστές ζητούν πρόσθετα προληπτικά μέτρα ύψους 3 δις ευρώ και η κυβέρνηση το απορρίπτει επί του παρόντος. Στο ασφαλιστικό οι δανειστές δεν δέχονται την ελληνική πρόταση για αύξηση των εισφορών και ζητούν μικρότερη αύξηση και μεγαλύτερη μείωση των επικουρικών συντάξεων. Διαφωνία υπάρχει και τα «κόκκινα» δάνεια σε ότι αφορά το ύψος των ορίων που θα τεθούν για την προστασία από την πώληση των δανείων που έχουν σχέση με την πρώτη κατοικία και στη διάρκεια της προστασίας. Οι δανειστές ζητούν να τελειώσει το καθεστώς προστασίας στο τέλος του 2016, ενώ η ελληνική κυβέρνηση προτείνει διετή περίοδο προστασίας. Το αφορολόγητο όριο είναι ένα ακόμη «αγκάθι» στις συζήτησεις. Η κυβέρνηση προτείνει να μειωθεί από τα 9.550 στα 9.090 ευρώ, ενώ οι δανειστές ζητούν να υποχωρήσει στα 8.182 ευρώ. Διαφωνίες υπάρχουν ακόμη και στα περιουσικά στοιχεία που θα περιέλθουν στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων προς πώληση. Συμφωνία υπήρξε για το πακέτο των έμμεσων φόρων ύψους 1,8 δις ευρώ έως το 2018. Αποφασίστηκε αύξηση του βασικού συντελεστή ΦΠΑ στο 24% (από 23%), ενώ ο μεσαίος συντελεστής παραμένει στο 13%.

Βολές εναντίον του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου εξαπέλυσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας σε άρθρο του στην εφημερίδα «Financial Times». Στο άρθρο με τίτλο «Η Ελλάδα διεύψευσε τους καταστροφολόγους» και υπότιτλο «Μετά από έξι χρόνια ύφεσης, θέτουμε τις βάσεις για την ανάκαμψη», ο πρωθυπουργός τονίζει ότι η Ελλαδα σημείωσε το 2015 καλύτερες επιδόσεις σε αρκετούς κρίσιμους στόχους και αντί για ύφεση 2,3% που προέβλεπε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, υπήρξε σταθεροποίηση και ύφεση τη οικονομίας μόλις 0,2%. Ο κ.Τσίπρας κάνει λόγο για επιμονή του ΔΝΤ σε μέτρα που καθιστούν τις μεταρρυθμίσεις λιγότερο προοδευτικές και μεταφέρουν μεγάλο βάρος στους ασθενέστερους οικονομικά πολίτες.

Θύελλα αντιδράσεων και ανακοινώσεων εντός και εκτός Ελλάδας προκάλεσε η δημοσιοποίηση –μέσω διαρροής στο Wikileaks –ενός διαλόγου που είχε ο διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του ΔΝΤ, Πόλ Τόμσεν, και η επικεφαλής της αποστολής του Ταμείου στην Αθήνα, Ντέλια Βελκουλέσκου, παρουσία της υπευθύνου της τεχνικής ομάδας του Ταμείου, Ιβα Πέτροβα, στις 19 Μαρτίου. Εκεί αναφέρονται στην τακτική του ΔΝΤ να πιέσει την Ευρωζώνη να δεχθεί τη μείωση του στόχου για το πρωτογενές έλλειμμα του 2018 στο 1,5% του ΑΕΠ, στην παράλληλη ελάφρυνση του χρέους, στο να απειλήσουν τη Γερμανία με αποχώρηση από το πρόγραμμα και να καθυστερήσουν την αξιολόγηση ώς τον Ιούλιο ώστε να ξεμείνει η Ελλάδα από ρευστότητα και να κινδυνεύσει με χρεοκοπία (καθώς λήγουν ελληνικά ομόλογα που έχει στην κατοχή της η ΕΚΤ), ούτως ώστε να υποχρεωθούν όλες οι πλευρές να αποδεχθούν τον συμβιβασμό που θα προτείνει το ΔΝΤ.

Διαμηνύοντας ότι «δεν θα αφήσουμε κανέναν να παίζει με την τύχη της χώρας», η κυβέρνηση επιχείρησε να στείλει μήνυμα ότι η κατάσταση είναι υπό έλεγχο, ενώ ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας σε επιστολή του προς την διευθύντρια του ΔΝΤ, τονίζει ότι κλονίζεται η αξιοπιστία των διαπραγματεύσεων και καλεί την Κριστίν Λαγκάρντ να διευκρινίσει αν όσα είδαν το φως της δημοσιότητας είναι επίσημες θέσεις του Ταμείου. Απαντητική επιστολή σε έντονο ύφος και με πολλές αιχμές απέστειλε η κυρία Λαγκάρντ, η οποία τονίζει ότι το ΔΝΤ διεξάγει τις διαπραγματεύσεις με καλή πίστη και όχι μέσω απειλών και διαρροών και χαρακτηρίζει ανοησίες τα περί πιστωτικού γεγονότος.

Στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας έκανε την εμφάνισή του ένα ακόμη κόμμα. Η πρώην πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου παρουσίασε το κόμμα «Πλεύση Ελευθερίας» τονίζοντας ότι στόχος του είναι ο διαρκής αγώνας μέσα από την κοινωνία που αντιστέκεται και αγωνίζεται. Εξαπέλυσε επίθεση εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ και του πρωθυπουργού κάνοντας λόγο για προδοσία του ελληνικού λαού και εξήγγειλε –μεταξύ άλλων- ότι το νέο κόμμα διεκδικεί τις πολεμικές αποζημιώσεις από τον 1ο και 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και την διάλυση του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων.

Εσωκομματικές διεργασίες στη Νέα Δημοκρατία. Το συνέδριο του κόμματος άρχισε με βαρύ κλίμα, καθώς το προηγηθέν συνεδριο της Νεολαίας έκλεισε, με διαγραφές, παραιτήσεις και αιχμές εναντίον του προέδρου του κόμματος Κυριάκου Μητσοτάκη. Παραιτήθηκε ο γραμματέας του κόμματος Ανδρέας Παπαμιμίκος, διαγράφηκε με εισήγηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ Βασίλης Γεωργιάδης, ενώ και οι δύο έκαναν λόγο για διεργασίες και λειτουργία μηχανισμών.

Πρόταση νόμου για να δοθεί δικαίωμα ψήφου στους Έλληνες του εξωτερικού κατέθεσε η Νέα Δημοκρατία. Ο πρόεδρος του κόμματος Κυριάκος Μητσοτάκης κάλεσε όλους τους βουλευτές να την υπερψηφίσουν, σημειώνοντας ότι πρέπει ο απόδημος ελληνισμός να γίνει συμμέτοχος στην προσπάθεια ανόρθωσης της Ελλάδας. Αφορά όσους διαμένουν στο εξωτερικό ή υπηρετούν σε ελληνική αρχή του εξωτερικού, καθώς και στους Έλληνες ναυτικούς, με την προϋπόθεση να είναι εγγεγραμμένοι σε δημοτολόγια και τους εκλογικούς καταλόγους δήμου του Ελληνικού Κράτους και να μην έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν. Σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, οι προτάσεις νόμου που καταθέτουν τα κόμματα, εισάγονται προς επεξεργασία στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές Επιτροπές, συζητούνται και ψηφίζονται στην Ολομέλεια, εφόσον συγκεντρώσουν την απαιτούμενη πλειοψηφία, ή, στην αντίθετη περίπτωση, απορρίπτονται.

Μέχρι τις 31 Μαΐου παρατείνεται το μέτρο της απόσυρσης παλαιών αυτοκινήτων. Το όφελος μειώθηκε από 5% έως και 50% σε σχέση με το παρελθόν. Κυμαίνεται από 250 έως 1.460 ευρώ ανάλογα με τον κυβισμό του νέου αυτοκινήτου.

Απογοητευτικά είναι τα αποτελέσματα έρευνας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας για την μετανάστευση των νέων από την Ελλάδα στο εξωτερικό. Από όσα προκύπτουν εν μέσω της οικονομικής κρίσης, η χώρα μας χάνει και τα καλύτερα μυαλά. Από όσους ΄Ελληνες πτυχιούχους έφυγαν στο εξωτερικό τα τελευταία 25 χρόνια, οι τρεις στους τέσσερις μετανάστευσαν την τελευταία εξαετία. Συγκεκριμένα από τους 185.388 Ελληνες πτυχιούχους που έφυγαν από την χώρα μας από το 1990 έως σήμερα, οι 139.041 έφυγαν από το 2010 και μετά. Σε ποσοστό 72% οι ΄Ελληνες μετανάστες βρήκαν δουλειά σύμφωνα με τις σπουδές και την ειδικότητά τους, ενώ το 21% απασχολείται ακόμη και σε δουλειές κατώτερες του μορφωτικού του επιπέδου. Οι περισσότεροι εγκαθίστανται, κυρίως σε χώρες της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης, αλλά και στη Μέση Ανατολή, την Ασία και την Αμερική. Σύμφωνα με την έρευνα η απώλεια για το ελληνικό κράτος είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς το κόστος για τις σπουδές είναι τεράστιο. Το πτυχίο ενός φοιτητή της Ιατρικής Αθηνών κοστίζει στο ελληνικό δημόσιο 95.000 ευρώ, ενώ στο Πολυτεχνείο 50.000 ευρώ. Την πενταετία 2010-2015 εκτινάχτηκε το ποσοστό των πτυχιούχων Ιατρικής, Πολυτεχνείου και άλλων ακριβών σχολών, που παίρνουν το δρόμο της ξενιτιάς, ενώ η Ελλάδα έχει επενδύσει στις σπουδές τους.