Αρκετά ελληνικά μουσεία φιλοξενούν στις προθήκες τους αρχαία αιγυπτιακά αντικείμενα ή τεχνουργήματα που σχετίζονται με την αρχαία Αίγυπτο.

Η αιγυπτιακή συλλογή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου κατέχει σημαντική θέση παγκοσμίως λόγω του πλούτου, της ποιότητας και της σπανιότητας των αντικειμένων της, μια συλλογή τον πυρήνα της οποίας αποτελούν οι μεγάλες δωρεές των Αιγυπτιωτών Ιωάννη Δημητρίου και Αλέξανδρου Ρόστοβιτς. Ανάμεσα στα πολλά, από την πρωτοδυναστική περίοδο ο πήλινος αμφορίσκος με παράσταση πλοίων (Νακκάντα ΙΙ, μέσα 4^ης χιλιετίας π.Χ.), από το αρχαίο βασίλειο το άγαλμα του γραφέα Ραχοτέπ (Σακκάρα, 2645-2323 π.Χ.), από το μέσο βασίλειο το ξύλινο ταφικό ομοίωμα πλοίου με το πλήρωμα του (2040-1640 π.Χ.), από το νέο βασίλειο το ναόσχημο εγκόλπιο μούμιας με τους ημιπολύτιμους λίθους (1550-1196 π.Χ.), από την 3^η μεταβατική περίοδο το περίβλημα της μούμιας του Νεσπακασούτι (945-712 π.Χ.), από την ύστερη περίοδο το διχτυωτό σάβανο μούμιας από χάνδρες φαγεντιανής (712-30 π.Χ.), από την ελληνιστική-πτολεμαϊκή περίοδο το χάλκινο σύμπλεγμα παλαιστών (Αλεξάνδρεια, 1^ος-2^ος αιώνας π.Χ.) και από τη Ρωμαϊκή περίοδο τα νεκρικά πορτραίτα του Φαγιούμ.

Στο αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου βρίσκουμε εκθέματα που βρέθηκαν στο νησί και σηματοδοτούν τις στενές εμπορικές σχέσεις Μινωϊτών και Αιγυπτίων, όπως: τον αιγυπτιακό σκαραβαίο με σφραγιστική επιφάνεια με ιερογλυφικά σύμβολα (Κνωσός 1750-1650 π.Χ.), τον αλαβάστρινο αιγυπτιακό αμφορέα με τη δέλτο του φαραώ Τούθμοσι Γ’ (Κατσαμπά Ηρακλείου, 1450-1400 π.Χ.), τα αλαβάστρινα αγγεία από διορίτη (Ισόπατα Κνωσού, 1600-1500 π.Χ.) και τα αγάλματα των Ίσιδος-Περσεφόνης και Δία-Σαράπιδος από το ναό των Αιγυπτιακών Θεοτήτων της Γόρτυνας. Το ιερό αυτό της Ίσιδας, του Σάραπι και του Ερμή-Ανούβι χρονολογείται στα ελληνιστικά χρόνια (4^ος-1^ος αιώνας π.Χ.) οπότε και η λατρεία τους ήταν ιδιαίτερα διαδομένη.

Στο Μουσείο Μπενάκη, που ίδρυσε ο Αιγυπτιώτης Αντώνης Μπενάκης, θαυμάζουμε μεταξύ άλλων το χρυσό δακτύλιο με ενεπίγραφο από λαζουρίτη σκαραβαίο Λίβυου φαραώ της 22^ης Δυναστείας, δύο ουσσάπτια από φαγιεντίνη, μαρμάρινα πορτραίτα των Πτολεμαίων, πορτραίτα του Φαγιούμ, καθώς και δείγματα αλεξανδρινής κεραμικής και αιγυπτιακής μικροτεχνίας των ελληνιστικών χρόνων. Ας σημειωθεί και η διεθνώς προβεβλημένη κοπτική συλλογή του μουσείου, που εκτός από έργα μεταλλοτεχνίας και ξυλογλυπτικής, περιλαμβάνει μια μοναδική και πλουσιότατη ομάδας υφασμάτων.

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα ανακαλύπτουμε πολλά εκθέματα που σχετίζονται με την Αίγυπτο, αφού ο Ηρώδης, ο πάμπλουτος αυτός Ρωμαίος συγκλητικός και ευεργέτης πολλών ελληνικών πόλεων και ιερών, ανέγειρε στο Μαραθώνα αιγυπτιακό ιερό της Ίσιδος και του Οσίριδος, πάνω στο τεχνητό νησί του μικρού έλους της Μπρεξίζας, εμπνεόμενος από το εκεί νειλωτικό τοπίο. Έτσι, βρίσκουμε αποκατεστημένη την όψη του βορείου πρόπυλου του ιερού των Αιγυπτίων θεών, άγαλμα σφίγγας, αγάλματα Αντίνοου-Οσίριδος, διάφορα αγάλματα της Ίσιδος όπως αυτά της Ίσιδος-Δήμητρας και της Ίσιδος-Αφροδίτης, άγαλμα του ιέρακος-Ώρου και μεγάλο πήλινο λύχνο με προτομές του Σάραπι και της Ίσιδος.

Πρέπει να σημειωθεί πως πολυπληθή ήταν τα ιερά των Αιγυπτίων θεών την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο που κάλυψαν την Ελλάδα, από τη Δήλο ως την Αθήνα και από τη Θεσσαλονίκη ως την Κρήτη. Για το σχετικό ιερό που λέγεται πως υπήρχε στην πρωτεύουσα, εκτός των πηγών, συνηγορούν τόσο η επιγραφή που αναφέρεται στη λατρεία των Αιγυπτίων θεών και βρέθηκε κατά την εκσκαφή των θεμελίων της Μητρόπολης, όσο και το άγαλμα της Ίσιδος που ανακαλύφθηκε στα έργα για τη θεμελίωση του νέου Μουσείου της Ακρόπολης και του σταθμού του μετρό.

Έτσι, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης υπάρχει αναθηματικό ανάγλυφο Ρωμαίου εμπόρου στην Ίσιδα από το Σαραπείο της πόλης (1^ος αιώνας π.Χ. – 1^ος αιώνας μ.Χ.) με το αυτί της θεάς να συμβολίζει την ιδιότητα της να εισακούει τις προσευχές των πιστών, άγαλμα του Αρποκράτη (2^ος αιώνας μ.Χ.) και κολοσσιαίο μαρμάρινο κεφάλι του Σάραπι (2^ος αιώνας μ.Χ.). Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιγίου υπάρχουν δύο αιγυπτιακοί σκαραβαίοι από ταφικό πίθο που βρέθηκε στην πόλη. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σχηματαρίου βλέπουμε ανάγλυφη στήλη των ρωμαϊκών χρόνων με παράσταση ιερέα της Ίσιδος, ενεπίγραφη μαρμάρινη πλάκα στην οποία σώζονται 178 στίχοι από ύμνο προς τιμήν της Ίσιδος (1^ος αιώνας π.Χ.), ενώ, όπως και στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών, υπάρχουν επιγραφές που αναφέρονται στις εορτές και τους αγώνες των Σαραπείων που γινόντουσαν τη ρωμαϊκή εποχή προς τιμήν του Σάραπι και της Ίσιδος. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών υπάρχει επίσης ακέφαλο αγαλμάτιο του Οσίριδος της ελληνιστικής εποχής από βασάλτη (Θεσπιές). Στο δε Αρχαιολογικό Μουσείο του Δίου στεγάζονται τα πολυπληθή ευρήματα από το εκεί ιερό της Ίσιδας.

(Το κείμενο αποτελεί αναδημοσίευση από το Τεύχος 149 του περιοδικού «ΠΑΝΑΙΓΥΠΤΙΑ» και συγγραφέας του είναι ο Νίκος Νικηταρίδης)