Η ίδρυση αδελφοτήτων στην Αλεξάνδρεια άρχισε αμέσως μετά την ίδρυση και την οργάνωση της Κοινότητας. Η πληθώρα των αδελφοτήτων αυτών, καθώς και η καταγωγή τους, αποδεικνύουν στην πράξη το μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα Ελλήνων προς την Αλεξάνδρεια. Από αυτές σήμερα στην Αλεξάνδρεια συνεχίζουν τη λειτουργία τους η Κυπριακή Αδελφότητα και ο Ελληνικός Μικρασιατικός Σύλλογος, αφού όλες οι υπόλοιπες άρχισαν να διακόπτουν σταδιακά τη λειτουργία τους όταν άρχισε η συρρίκνωση του Ελληνισμού στην Αίγυπτο.
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Η παλαιότερη αδελφότητα της ελληνικής παροικίας είναι η Κυπριακή, η οποία ιδρύεται το 1873. Το πρώτο διοικητικό συμβούλιο της Κυπριακής Αδελφότητας αποτέλεσαν οι Συμεών Κακαθύμης (Πρόεδρος), Αναστάσιος Οράτης (Αντιπρόεδρος), Νικόλαος Γεωργιάδης (Γενικός Γραμματέας), Γεώργιος Κηπιάδης (Ειδικός Γραμματέας), Χαράλαμπος Μαυροσκούφης (Ταμίας), Ευθύμιος Οράτης, Νεοκλής Μιχαηλίδης, Μιλτιάδης Βίκης, Δημοσθένης Μιτζής, Λάμπρος Γρούτας, Λεωνίδας Μαυροϊδής και Λοΐζος Μιχαηλίδης (Σύμβουλοι). Την ίδια χρονιά κυκλοφορεί στην Αλεξάνδρεια και ο πρώτος Κανονισμός της Αδελφότητας. Η ενασχόληση των κυπρίων με τις δραστηριότητες της αδελφότητας υπήρξε σημαντική, με αποτέλεσμα το 1902 η Κυπριακή Αδελφότητα να έχει περιουσία 12.000Λ.Αιγ. και το 1904 να αποκτά τριώροφη πολυκατοικία, προσθέτοντας στην ακίνητη περιουσία της το 1906 μία ακόμη πολυκατοικά δίπλα ακριβώς στην πρώτη. Τα έσοδα από τα δύο αυτά ακίνητα βοήθησαν την αδελφότητα να αναπτύξει τα οικονομικά της σε σημαντικό βαθμό, καθιστώντας την σε ένα από τα ευπορότερα σωματεία της πόλης και της παροικίας, και ταυτόχρονοα έδωσε τη δυνατότητα για πολλαπή βοήθεια στον απελευθερωτικό αγώνα της Κύπρου. Στην προεδρεία της Αδελφότητας ανήλθαν σημαντικές προσωπικότητες, όπως οι: Νικολής Γρόλλος, Φραγκούλης Γρόλλος, Νικόλαος Μιχαηλίδης, Αναστάσιος Οράτης, Λαμπριανός Γρούτας, Δημοσθένης Μιτζής, Σωτήρης Βιολαράς, Νικόλαος Πηλαβάκης, Αντώνιος Κουμίδης, Γεώργιος Ιακωβίδης, Κλεάνθης Παπαέλληνας κ.α. Με τη αρχή της αποχώρησης των μελών της παροικίας από την πόλη και την εν γένει συρρίκνωση του ελληνισμού στην Αίγυπτο, η Αδελφότητα μετονομάστηκε σε Ελληνική Αδελφότητα των εν Αιγύπτω Κυπρίων, για να τονίσει τον εθνικό χαρακτήρα της και να συμπεριλάβει τους Κυπρίους όλης της χώρας.
ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΚΥΘΗΡΙΩΝ
Το 1876 ιδρύεται η Αδελφότητα Κυθηρίων, η οποία είχε ως στόχο την ενίσχυση των οικονομικά ασθενών συμπατριωτών τους. Η πορεία της αδελφότητας δεν ήταν σταθερή, αφού έφτασε στο σημείο να αναστείλει τη λειτουργία της και ξανασυστάθηκε το 1900, ενώ η συστηματική της λειτουργία άρχισε το 1922. Το σημαντικότερο Δ.Σ. της Αδελφότητας ήταν αυτό της δεκαετίας του 1920, το οποίο και αποτελούσαν οι: Κώστας Κασιμάτης (Πρόεδρος), Βασίλης Πρινέας (Αντιπρόεδρος), Γιάννης Αλιφέρης (Γενικός Γραμματέας), Θεόδωρος Κασιμάτης (Ταμίας), Πέτρος Ραΐσης (Ειδικός Γραμματέας), Δημήτρης Βλαντής, Χρίστος Κυπριάδης, Βασίλης Βρεττός και Παναγιώτης Σουρής (Σύμβουλοι).
ΚΡΗΤΙΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Το 1888 ιδρύεται η Κρητική Αδελφότητα, η οποία έχει καθαρά εθνικούς σκοπούς, αφού την περίοδο αυτή το Κρητικό ζήτημα απασχολούσε όλον τον ελληνισμό. Ειδικά την περίοδο 1897-1898 η αδελφότητα ενισχύει σημαντικά τον Κρητικό αγώνα για ελευθερία. Πρώτος πρόεδρος της αδελφότητας ήταν ο Λουδοβίκος Λυμπρίτης, ενώ μετά από αυτόν ακολούθησαν ο Κωνσταντίνος Μαυράκης, ο Πέτρος Μανταδάκης, ο Αντρέας Συγγελάκης και ο Κωνσταντίνος Νταφώτης, ο οποίος γίνεται πρόεδρος το 1923, έτος όπου αρχίζει και η κανονική λειτουργία της αδελφότητας.
ΛΗΜΝΙΑΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Το 1905 ιδρύθηκε η Λημνιακή Αδελφότητα, η οποία ήταν από τις μεγαλύτερες σε αριθμό μελών. Ο ετήσιος χορός της ήταν ένα από τα πλέον σημαντικά γεγονότα που συνέβαιναν στην πόλη. Η Λημνιακή Αδελφότητα ανέπτυξε σπουδαία φιλανθρωπική δράση, όχι μόνο στο περιβάλλον των Λημνίων της Αλεξάνδρειας, αλλά και στα πλαίσια των διαφόρων σωματείων της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξάνδρειας, ενισχύοντας οικονομικά τη Φιλόπτωχο, το Μπενάκειο και το Κανισκέρειο. Από τους πρώτους Προέδρους της αδελφότητας είναι οι: ο Νικόλαος Ντάλλης, ο Γεώργιος Σαρρής και ο Βασίλειος Σαράντης. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920 τη διοίκηση αποτελούν οι: Βασίλειος Σαράντης (Πρόεδρος), Γεώργιος Μαυρέλης και Κυριάκος Χωραφάς (Αντιπρόεδροι), Νικόλαος Κοκκιναράς (Γενικός Γραμματέας), Αντώνιος Μαραγκόπουλος (Ειδικός Γραμματέας), Δημήτριος Βασιλειάδης (Ταμίας), Τριαντάφυλλος Αποστολέρης, Χαράλαμπος Πανταράς, Αθανάσιος Σκαμάγκης, Αθανάσιος Ψαριανός, Στέφανος Ταμβάκης, Αθανάσιος Παστρούδης, Ιωάννης Κατακουζηνός, Παναγιώτης Χρυσοχόος και Στέφανος Στράφης (Σύμβουλοι).
ΙΜΒΡΙΑΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Ο 1905 ιδρύθηκε η Ιμβριακή Αδελφότητα, η οποία έχει σημαντική παρουσία τη δεκαετία του 1920, αναπτύσσοντας εθνική και φιλανθρωπική δράση. Η αδελφότητα θέτει υπό την προστασία της τα ελληνικά σχολεία της Ίμβρου. Τη Διοίκηση της αυτή την περίοδο αποτελούν οι: Εμμανουήλ Στέκας (Πρόεδρος), Αντώνιος Γραμματικίδης (Αντιπρόεδρος), Αντώνιος Καλλιπολίτης (Γενικός Γραμματέας), Στέλιος Μαμάζης (Ταμίας), Δημήτριος Καγιάς, Κλέαρχος Τριγώνης, Γεώργιος Χριστοδούλου, Ιωάννης Μπούχρης και Ελευθέριος Δημητριάδης (Σύμβουλοι).
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Την 5η Φεβρουαρίου 1906 ιδρύθηκε ο Ελληνικός Μικρασιατικός Σύλλογος, ο οποίος συνεχίζει μέχρι σήμερα αδιάκοπα τη λειτουργία του.
ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΛΙΤΩΝ
Η Αδελφότητα των Κωνσταντινοπολιτών ιδρύθηκε το 1907, ενώ η ομαλή λειτουργία της άρχισε το 1927. Το καταστατικό της Αδελφότητας συντάχθηκε το 1936, οπότε και η αδελφότητα παίρνει την ονομασία Σύνδεσμος των εν Αιγύπτω Κωνσταντινοπολιτών. Το 1927 το Δ.Σ. της Αδελφότητας αποτελούν οι: Κωνσταντίνος Χαραλαμπίδης (Πρόεδρος), Ιωάννης Κουμάκης (Αντιπρόεδρος), Γεώργιος Θεοδοσιάδης (Γενικός Γραμματέας), Γεώργιος Χαραλαμπίδης (Ειδικός Γραμματέας), Ιωάννης Καράς (Ταμίας), Ρωμανός Καβούρ, Εμμανουήλ Μαργαρίτης, Μιχαήλ Μίλλοβιτς, Εμμανουήλ Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Δερτούζος και Χαρίλαος Σμιθ (Σύμβουλοι).
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Η δραστηριότητα της Πελοποννησιακής Αδελφότητας «Ο Κολοκοτρώνης» άρχισε το 1908. Το πρώτο Δ.Σ. της αδελφότητας αποτελούν οι: Αντώνιος Εμμανουήλ Μπενάκης (Πρόεδρος), Κυριακούλης Πιερράκος Μαυρομιχάλης (Αντιπρόεδρος), Ιωάννης Παπαζούρης (Γενικός Γραμματέας), Κωνσταντίνος Μεντζελόπουλος (Ταμίας), Παναγιώτης Σουσαμιάς, Σπυρίδων Τρακαδάς, Ηλίας Πρωτόπαπας, Σοφοκλής Σοφιανόπουλος, Βασίλειος Σταματόπουλος, Ηλίας Κεσές, Παναγιώτης Ανδρικόπουλος και Ιωάννης Καπερνάρος (Σύμβουλοι). Την προεδρεία της Αδελφότητας ανέλαβαν σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο: Παναγιώτης Σουσαμιάς, Δημήτριος Ταμβακόπουλος, Δημήτριος Δημόπουλος, Γεώργιος Αθανασόπουλος, Νικόλαος Αναγνωστόπουλος.
Η αδελφότητα ανέπτυξε σπουδαία κοινωνική, φιλανθρωπική και πατριωτική δράση, ενισχύοντας οικονομικά τον εθνικό στόλο και την αεροπορική άμυνα της Ελλάδας. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της αγοράς του πολεμικού πλοίου που αντικατέστησε την «Έλλη», η οποία είχε τορπιλιστεί από τους Ιταλούς στο λιμάνι της Τήνου στις 15 Αυγούστου 1940.
ΘΡΑΚΙΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Το 1908 ιδρύθηκε η Θρακική Αδελφότητα, της οποίας η ζωή υπήρξε μικρή. Το πρώτο Δ.Σ. της Αδελφότητας αποτελούσαν οι: Παλαιολόγος Γεωργίου (Πρόεδρος), Αναστάσιος Προεστόπουλος (Αντιπρόεδρος), Μιχαήλ Μητσός (Ταμίας), Κυριάκος Παπαδόπουλος (Γενικός Γραμματέας), Δημήτριος Ζερμπίνης, Παναγιώτης Παπασυμεών, Θεόδωρος Τσότσος (Σύμβουλοι).
ΧΙΑΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Το 1909 ιδρύθηκε η Χιακή Αδελφότητα, η οποία έως το 1921 ονομαζόταν «Αγία Μαρκέλλα». Πρόεδροι της Αδελφότητας διετέλεσαν οι: Κωνσταντίνος Μάγκος, Μιλτιάδης Βιτιάδης, Ανδρέας Χωρέμης, ο Αυγούστος Συναδινός. Η Χιακή Αδελφότητα παρουσίασε αξιόλογο φιλανθρωπικό έργο.
ΣΑΜΙΑΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Το 1909 ιδρύθηκε η Σαμιακή Αδελφότητα με πρώτο πρόεδρο τον μετέπειτα Μητροπολίτη Πτολεμαΐδος Παρθένιο. Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου η δραστηριότητα της Αδελφότητας ατονεί, αλλά το 1925 με πρόεδρο τον Αναστάσιο Αθανασίου αρχίζει και πάλι τη δράση της. Το ενδιαφέρον της Αδελφότητας για τις νεαρές κοπέλες που έφταναν στην Αλεξάνδρεια από τη Σάμο, ήταν έντονο, ενώ στο έργο της Αδελφότητας περιλαμβάνεται και η οικονομική στήριξη των φιλανθρωπικών σωματείων της πόλης, καθώς και του Πατριαρχικού Ορφανοτροφείου.
ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Η Κερκυραϊκή Αδελφότητα ιδρύθηκε το 1910 με πολύ μικρή διάρκεια.
ΣΥΜΑΪΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Η Συμαϊκή Αδελφότητα (1910) υπήρξε ένα από τα πιο δραστήρια και μακρόβια πατριωτικά σωματεία, κλείνοντας τον κύκλο της αναγκαστικά με τη συρρίκνωση. Σε διάστημα μισού αιώνα περίπου παρουσίασε πολλές δραστηριότητες εθνικού χαρακτήρα στο πλαίσιο του Δωδεκανησιακού Αγώνα για την απελευθέρωση των νησιών και την ένωση τους με τη μητέρα πατρίδα, αλλά και ενισχύοντας οικονομικά τη Σύμη, φιλανθρωπικού χαρακτήρα, βοηθώντας και περιθάλποντας τους απόρους Συμαίους της πόλης και κοινωνικού χαρακτήρα με τη διοργάνωση ετήσιας χοροεσπερίδας με τοπικούς χορούς και της εορτής του προστάτη του νησιού Ταξιάρχη του Πανορμίτη. Πρώτος πρόεδρος της Αδελφότητας ήταν ο Νικόλαος Μίγκλης, τον οποίο διαδέχθηκαν ο Δημήτριος Μαυρίκιος, ο Κωνσταντίνος Φαρμακίδης, ο Ιωάννης Μανδραγός, ο Αντώνιος Χωριατόπουλος, ο Ιωάννης Κλαδάκης, ο Γεώργιος Κλήμης.
ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΙΑΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Το 1910 είναι το έτος ίδρυσης της Καστελλοριζιακής Αδελφότητας. Πρόεδροι της Αδελφότητας διετέλεσαν οι: Ευάγγελος Βαρδαμίδης, Γεώργιος Πουλιός, Βασίλειος Χατζηγιαννάκης, Βασίλειος Τσανακλής. Η Αδελφότητα διατηρούσε μεγάλο εντευκτήριο με κήπο στην Ιμπραημία απέναντι από την Ελληνική Κοινότητα Ιμπραημίας, στο οποίο γίνοταν πολλές εκδηλώσεις. Η Αδελφότητα συμπαραστάθηκε στο ακριτικό Καστελλόριζο και τους αγώνες του για απελευθέρωση και ένωση με την Ελλάδα.
ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΑΜΟΡΓΙΝΩΝ
Η Αδελφότητα Αμοργινών ιδρύθηκε το 1911 με πρώτο πρόεδρο τον Μάρκο Μανωλακάκη. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο πρόεδρος αναλαμβάνει ο Λουκάς Μανωλακάκης. Ανάμεσα στις δραστηριότητες που ανέπτυξε η αδελφότητα ήταν η οικονομική ενίσχυση των απόρων Αμοργινών στην Αλεξάνδρεια, των Μικρασιατών προσφύγων, των φιλανθρωπικών σωματείων της πόλης, αλλά και της Αμοργού.
ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΚΡΗΝΑΙΩΝ
Το 1914 ιδρύθηκε η Αδελφότητα Κρηναίων, με πρώτο πρόεδρο το Στράτο Βαλλινάκη. Η Αδελφότητα Κρηναίων λειτούργησε έως και το 1922.
ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Η Κεφαλληνιακή Αδελφότητα ιδρύθηκε το 1915 με διάρκεια ζωής 4 χρόνια.
ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΑΡΥΣΤΙΩΝ
Η Αδελφότητα των Καρυστίων ιδρύθηκε το 1919 με σκοπούς φιλανθρωπικούς, αλλά και την ενίσχυση των εκπαιδευτικών και άλλων ιδρυμάτων στην Κάρυστο.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΖΑΓΟΡΑΣ
Το 1927 ιδρύθηκε ο Σύλλογος Ζαγοράς, ο οποίος αρχικά είχε σκοπό τον εξωραϊσμό της Ζαγοράς, αργότερα όμως επεκτάθηκε και σε κοινωνικούς και φιλανθρωπικούς σκοπούς.
ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΚΑΣΙΩΝ
Η Αδελφότητα Κασίων ιδρύθηκε το 1927 και επικεντρώθηκε σε πατριωτικά θέματα.
ΛΕΡΙΑΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ
Η Λεριακή Αδελφότητα Αλεξανδρείας ιδρύθηκε το 1946 έχοντας πλούσιο φιλανθρωπικό έργο.
ΡΟΔΙΑΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Η Ροδιακή Αδελφότητα ιδρύθηκε το 1946 αρχικά ως φιλανθρωπικό σωματείο, αλλά στη συνέχεια εξελίχθηκε σε πατριωτικό, με κύριο σκοπό την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου.
ΝΙΣΥΡΙΑΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
Η Νισυριακή Αδελφότητα ιδρύθηκε το 1941 με πρωτοβουλία του Γεώργιο Παρθενιάδη, που ανέλαβε και την προεδρία της. Εκτός από τις κοινωνικές δραστηριότητες της, μαζί με τα άλλα δωδεκανησιακά σωματεία αγωνίσθηκε μετέχοντας στην Κεντρική Επιτροπή Δωδεκανησίων Αιγύπτου.
(Πηγές: Κώττης, Σ. Η Αίγυπτος που αγαπήσαμε, Αθήνα, 2004.
Σουλογιάννης, Ε. Η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας 1843-1993, Αθήνα, 1994.
Χατζηφώτης, Ι.Μ. Αλεξάνδρεια, Οι δύο αιώνες του νεότερου Ελληνισμού, Αθήνα, 1999.
