Εφημερίδες

Τον Ιούλιο του 1862, ο Διονύσιος Οικονομόπουλος και ο Σπύρος Φερενδίνος εξέδωσαν στην Αλεξάνδρεια το πρώτο φύλλο της εφημερίδας «Η Αίγυπτος», που ήταν και η πρώτη ελληνική εφημερίδα επί αιγυπτιακού εδάφους. Το 1865 ακολούθησε «Ο Αιγύπτιος Αετός», ενώ σιγά-σιγά εμφανίζονταν και οικονομικού ενδιαφέροντος εφημερίδες, απόδειξη των αυξανόμενων ελληνικών εμπορικών συμφερόντων στην πόλη και ευρύτερα στην περιοχή. Τέτοια φύλλα ήταν η «Ηχώς» (1868-1869), ο «Ερμής» (1869), τα «Ημερήσια Νέα» (1870-1881) κ.α. Η εφημερίδα «Ελπίς» του Π. Καζώτη ήταν η πρώτη που κατόρθωσε να ξεπεράσει τις όποιες δυσκολίες και να εκδίδεται από το 1873 έως και το 1902.

Νέα εποχή για τον ελληνικό τύπο της Αλεξάνδρειας αποτελεί η έκδοση του «Τηλέγραφου» το 1880 από τον Ξενοφώντα Σάλτη. Ο «Τηλέγραφος» υπήρξε από τις μακροβιότερες ελληνικές εφημερίδες της Αιγύπτου, έχοντας απήχηση μέχρι την Αθήνα. Την ίδια χρονιά εκδίδονται και η «Ομόνοια» και ο «Ταχυδρόμος», οι οποίες μετά από κάποιο διάστημα συγχωνεύθηκαν με το όνομα «Ομόνοια-Ταχυδρόμος». Με τη νέα αυτή μορφή και παρά τις σύντομες διακοπές, η εφημερίδα συνέχισε να εκδίδεται μέχρι και το 1985.

Άλλες εφημερίδες, αν και λιγότερο μακρόβιες, ήταν η «Ανατολή» (1932-1960), η «Εφημερίς» (1910-1961) και ο «Πάροικος» (1953-1961).

Περιοδικός Τύπος

Στα τέλη του 19^ου αιώνα αρχίζουν να κυκλοφορούν και ελληνικά περιοδικά, κυρίως λογοτεχνικού ενδιαφέροντος. Από τα πρώτα είναι ο «Εικοστός Αιών» και ο «Κόσμος». Τη διαφορά όμως θα την κάνουν με την εμφάνιση τους η «Νέα Ζωή» (1904) και τα «Γράμματα» (1910). Το πρώτο αποτελούσε έκδοση του ομώνυμου φιλολογικού συλλόγου, ο οποίος ιδρύθηκε από τους Κ. Πάγκαλο, Π. Πετρίδη, Ρ. Ραδόπουλο, Κ. Σκαμπόπουλο, Π. Συμεωνίδη και Κ.Ν. Κωνσταντινίδη. Τα «Γράμματα» εμφανίστηκαν ως αντίδραση στην αμφίσημη στάση της «Νέας Ζωής» σχετικά με το γλωσσικό ζήτημα της εποχής.

Από το αρχικό εκδοτικό σχήμα της «Νέας Ζωής» προέκυψε, με πρωτοβουλία του Πέτρου Μάγνη, ακόμα ένα λογοτεχνικό περιοδικό, το «Σεράπιον», ενώ αξιόλογη παρουσία είχαν και τα περιοδικά «Αργώ», «Σκέψη», «Αλεξανδρινή Τέχνη» κ.α.

Από αυτή τη σύντομη παρουσίαση δε θα μπορούσαμε να παραλείψουμε και ορισμένα σατυρικά περιοδικά, όπως τα ετήσια «Σάταν», «Τράκα Τρούκα» κ.α.

Πατριαρχικά περιοδικά έντυπα

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα περιοδικά έντυπα του Πατριαρχείου, ο «Εκκλησιαστικός Φάρος», με διάρκεια ζωής πάνω από 40 χρόνια, του παράρτημα του «Πάνταινος», τα «Ανάλεκτα» κ.α.

(Πηγές: Η εκδοτική δραστηριότητα των Ελλήνων στην Αίγυπτο, Αθήνα: Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού, 1997.

Κοιτίδες πολιτισμού, τ. 2, Αλεξάνδρεια, Αθήνα: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (ένθετο εφημερίδας), 2011.

Σουλογιάννης, Ε.Θ. Η θέση των Ελλήνων στην Αίγυπτο, Αθήνα: Πολιτισμικός Οργανισμός Δήμου Αθηναίων, 1999

Χατζηφώτης, Ι.Μ. Αλεξάνδρεια. Οι δύο αιώνες του νεότερου Ελληνισμού, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1999.)