Ακυβέρνητη Παροικία

ΒιβλιοπαρουσίασηΤο Νοέμβριο κυκλοφόρησε από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης το πρώτο βιβλίο του Άγγελου Νταλαχάνη με τίτλο «Ακυβέρνητη Παροικία». Ο συγγραφέας του βιβλίου, αν και ο ίδιος δεν είναι Αιγυπτιώτης, καταπιάνεται με το συγκεκριμένο θέμα, επηρεασμένος από την επαφή του με Αιγυπτιώτες που ζουν στην Ελλάδα, αλλά και ασχολούμενος με την ιστορία της Μέσης Ανατολής. Όπως ο ίδιος αναφέρει στην εισαγωγή του βιβλίου του: «Δεν είμαι Αιγυπτιώτης. Έμαθα για την ελληνική παρουσία στη σύγχρονη Αίγυπτο στα σχολικά μου χρόνια και σταδιακά αφομοίωσα την επικρατούσα συμβατική αντίληψη, που μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: οι Αιγυπτιώτες ζούσαν στην Αλεξάνδρεια, ήταν εύποροι και κοσμοπολίτες, γνώριζαν πολλές ξένες γλώσσες και ήρθαν στην Ελλάδα όταν τους έδιωξε ο Νάσερ… Ήταν, όμως, η πρώτη μου επίσκεψη στην Αίγυπτο το 2008 αυτή που άλλαξε ριζικά την άποψη μου…»

Η αποχώρηση των Ελλήνων από την Αίγυπτο συχνά συμπυκνώνεται στον καβαφικό αποχαιρετισμό της Αλεξάνδρειας, ενδύεται με λυρισμό και νοσταλγία για τα «χαμένα μεγαλεία» και συνδέεται με την πολιτική του Νάσερ. Η αποχώρηση, ωστόσο, των Αιγυπτιωτών υπήρξε ένα πολύπλοκο ιστορικό φαινόμενο που εξελίχθηκε σε βάθος δεκαετιών. Η Ακυβέρνητη παροικία αναδεικνύει αυτή την πολυπλοκότητα.

«Στη μελέτη αυτή δεν καταπιάνομαι με όσους Έλληνες παραμένουν στην Αίγυπτο ούτε με τους Αιγυπτιώτες μετά την άφιξη τους στην Ελλάδα ή σε άλλους ανά τον κόσμο προορισμούς. Με ενδιαφέρει ιδιαιτέρως η πορεία της παροικίας από τα τέλη της δεκαετίας του 1930 έως και την έξοδο των Ελλήνων στις αρχές τις δεκαετίας του 1960». Το βιβλίο έχει ως αφετηρία το 1937, τη χρονιά δηλαδή που καταργήθηκαν τα αποικιακού τύπου προνόμια που απολάμβαναν οι ξένοι στην Αίγυπτο, και παρακολουθεί την πορεία της ελληνικής παροικίας προς την έξοδο, η οποία κορυφώθηκε το 1962, εντάσσοντάς την στο πλαίσιο των τοπικών και διεθνών εξελί¬ξεων. Εξετάζει τις πολιτικές που υιοθετήθηκαν για τη μακροχρόνια παραμονή των Ελλήνων στην Αίγυπτο, αναλύει τις αντιδράσεις τους στον ταχύ οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό μετασχηματισμό της Αιγύπτου και διερευνά τις στρατηγικές που αναπτύχθηκαν για τη μετανάστευση ή τον επαναπατρισμό τους.

Η ιστορική μελέτη δείχνει ότι στη διάρκεια αυτής της περιόδου η ελληνική παροικία στην Αίγυπτο βρέθηκε σε σύγχυση και χωρίς καθαρό προσανατολισμό μπροστά στις νέες προκλήσεις. Βρέθηκε, με άλλα λόγια, ακυβέρνητη σ’ ένα ρευστό περιβάλλον.